Đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang trở thành động lực phát triển của mọi địa phương, nhưng không nhiều địa phương có được vị trí chiến lược như Tây Ninh.

Tây Ninh trên "trục vàng" du lịch y tế xuyên biên giới

Một bên giáp TP.HCM - trung tâm y tế lớn nhất phía Nam; một bên kết nối thẳng sang Campuchia qua các cửa khẩu Mộc Bài, Xa Mát. Đây chính là tuyến giao thương - du lịch - y tế xuyên biên giới sôi động bậc nhất vùng. 

Trong khi TP.HCM luôn trong tình trạng quá tải bệnh nhân, Campuchia lại có nhu cầu lớn trong khám chữa bệnh chất lượng cao nhưng chi phí hợp lý. Tây Ninh nằm giữa dòng chảy ấy - vừa gần, vừa thuận tiện, vừa có quỹ đất để phát triển trung tâm y tế - nghỉ dưỡng - phục hồi chức năng hiện đại.

Ngoài ra Tây Ninh có các tài nguyên độc đáo như núi Bà Đen, hồ Dầu Tiếng, Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát triển dược liệu Đồng Tháp Mười…, rất phù hợp để xây dựng mô hình "khám chữa bệnh kết hợp nghỉ dưỡng".

Trên thế giới, du lịch y tế đã phát triển thành ngành công nghiệp trị giá hàng trăm tỉ USD mỗi năm. Thái Lan, Singapore hay Hàn Quốc đều thu hút hàng triệu lượt khách nhờ kết hợp y tế chất lượng cao và trải nghiệm du lịch trọn gói. Điểm chung trong thành công của họ là: công nghệ số - logistics hiện đại - dịch vụ y tế chuyên sâu - trải nghiệm đồng bộ.

Ở chiều ngược lại, nhiều người Việt cũng đã quen với khái niệm du lịch sức khỏe, đi khám tổng quát, điều trị ít xâm lấn hay phục hồi chức năng kết hợp nghỉ dưỡng. Sau đại dịch, nhu cầu chăm sóc sức khỏe tăng mạnh khiến mô hình này càng trở nên khả thi. Tây Ninh hội đủ các yếu tố để tiếp cận mô hình này, thậm chí tạo phiên bản phù hợp hơn cho khu vực biên giới.

Để du lịch y tế thực sự trở thành ngành kinh tế, bài toán đặt ra không chỉ là đầu tư vài bệnh viện hay resort. Điều Tây Ninh cần là một hệ sinh thái đầy đủ, trong đó công nghệ và liên kết vùng là hai trụ cột chính. Điều này thể hiện trước hết ở việc ứng dụng các công nghệ y tế tiên tiến như trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán hình ảnh, phẫu thuật ít xâm lấn có hỗ trợ robot, điều trị tế bào học ở mức độ phù hợp quy định, hay nền tảng telehealth xuyên biên giới dành cho bệnh nhân Campuchia.

Các giải pháp quản lý bệnh viện thông minh, hồ sơ sức khỏe điện tử kết nối vùng và hệ thống đặt lịch - thanh toán trực tuyến bằng đa ngôn ngữ Việt - Anh - Khmer sẽ tạo nên lợi thế cạnh tranh không chỉ trong nước mà cả khu vực.

Bên cạnh yếu tố công nghệ, đổi mới sáng tạo cũng là trọng tâm để Tây Ninh không bị trùng lặp với các địa phương khác. Một mô hình "Health Retreat" có thể được xây dựng dựa trên tài nguyên thiên nhiên đặc thù như núi Bà Đen, hồ Dầu Tiếng, Trung tâm nghiên cứu bảo tồn và phát triển dược liệu Đồng Tháp Mười và không gian rừng đặc dụng. 

Hình ảnh du lịch Tây Ninh hiện nay chủ yếu xoay quanh văn hóa và tâm linh; nếu bổ sung các gói điều trị phục hồi chấn thương thể thao, chăm sóc cơ xương khớp, trị liệu tâm lý - giấc ngủ, giảm căng thẳng bằng công nghệ hiện đại kết hợp liệu pháp thiên nhiên, Tây Ninh có thể hình thành phân khúc du khách hoàn toàn mới. 

Bài học kinh nghiệm trên thế giới

Những mô hình này đang phổ biến tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan, nơi du khách không chỉ đi nghỉ mà còn để "tái tạo cơ thể", được theo dõi bằng dữ liệu cá nhân hóa và các cảm biến sức khỏe.

Để thấy rõ hướng đi này khả thi thế nào, có thể nhìn vào những mô hình thành công trên thế giới. Tại Nhật Bản, tỉnh Oita từng chỉ là vùng quê suối nước nóng. Sau khi ứng dụng công nghệ phân tích khoáng chất, xây dựng nền tảng đặt dịch vụ trực tuyến và liên kết với các bệnh viện lớn, Oita trở thành điểm đến hàng đầu cho phục hồi chức năng và dịch vụ chăm sóc sức khỏe bằng khoáng trị liệu.

Ở Thái Lan, thành phố Chiang Mai cũng từ một điểm du lịch nghỉ dưỡng đã phát triển thành trung tâm wellness và eco-tour, nhờ việc kết hợp điều trị rất tốt giữa y học hiện đại và cổ truyền. 

Những mô hình này cho thấy một địa phương không nhất thiết phải có các siêu bệnh viện mới có thể phát triển du lịch y tế; điều quan trọng hơn là giải pháp công nghệ, dịch vụ chuyên biệt và khả năng liên kết với các trung tâm y tế lớn.

Một ví dụ khác đáng chú ý là Borderless Healthcare Group (BHG) - một tập đoàn tư nhân có trụ sở chính tại Singapore (và hoạt động mạnh ở Thượng Hải, Thái Lan, khu vực châu Á), họ cung cấp nền tảng cho phép người bệnh từ khắp nơi trên thế giới thực hiện khám từ xa, hội chẩn từ xa và chỉ cần đến cơ sở y tế khi thực sự cần điều trị. Tây Ninh hoàn toàn có thể học theo mô hình này để phục vụ bệnh nhân từ Campuchia.

Với khoảng cách di chuyển ngắn hơn nhiều so với Bangkok hay Singapore, Tây Ninh có thể trở thành trạm trung chuyển y tế chất lượng cao của vùng biên. Chỉ cần một hệ thống telemedicine song ngữ Việt - Khmer và các dịch vụ khám nhanh tại cửa khẩu Mộc Bài - Xa Mát, địa phương đã có thể tiếp cận được lượng lớn bệnh nhân nước ngoài đang thiếu cơ sở y tế đạt chuẩn gần biên giới.

Ba trụ cột đưa Tây Ninh vào bản đồ du lịch y tế khu vực

Một trong những trụ cột quan trọng của mô hình du lịch y tế Tây Ninh là nền tảng chuyển đổi số liên vùng. Khi bệnh nhân từ TP.HCM hay các tỉnh lân cận có nhu cầu nghỉ dưỡng sau phẫu thuật, họ có thể đặt dịch vụ trực tuyến, tự động chuyển hồ sơ sang các cơ sở tại Tây Ninh.

Ngược lại nếu ca bệnh cần can thiệp phức tạp, bệnh viện Tây Ninh có thể chuyển dữ liệu ngay lập tức cho tuyến trên để hội chẩn, không mất thời gian di chuyển người bệnh. Mạng lưới liên kết này cũng giúp ngành y tế Tây Ninh nâng chuẩn chất lượng, tiếp cận các kỹ thuật mới mà không phải đầu tư quá nhiều vào hạ tầng tốn kém.

Triển vọng lớn là vậy, nhưng để du lịch y tế thật sự trở thành động lực phát triển, Tây Ninh cần có chiến lược rõ ràng trong đào tạo nhân lực. Trụ cột tiếp theo đó là mạng lưới chuyên gia liên vùng, xây dựng các chương trình trao đổi bác sĩ, hội chẩn online, chuyển giao kỹ thuật và đào tạo từ xa giữa TP.HCM - Tây Ninh. Điều này giúp địa phương có chất lượng chuyên môn cao mà không phải xây dựng đội ngũ từ đầu.

Bên cạnh đó, việc chuẩn hóa dịch vụ theo tiêu chuẩn quốc tế như JCI hoặc ISO 15224 sẽ tạo niềm tin lớn đối với du khách quốc tế, đặc biệt là khách đến từ thị trường khó tính như Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu.

Một yếu tố khác không thể thiếu là phát triển cơ sở hạ tầng giao thông và tiện ích đô thị thông minh. Khi cao tốc TP.HCM - Mộc Bài hoàn thiện, thời gian di chuyển rút ngắn sẽ tạo lực kéo mạnh mẽ cho mô hình du lịch y tế. Kết hợp với hệ thống thanh toán số, định danh điện tử và các ứng dụng du lịch thông minh, Tây Ninh có thể trở thành địa phương tiên phong trong mô hình "du lịch y tế số" của Việt Nam.

Trong bối cảnh cả nước đang thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Tây Ninh sau sáp nhập với Long An có cơ hội vàng để bước vào nhóm tỉnh tiên phong trong ngành y tế - wellness và du lịch chữa lành. Nếu biết tận dụng ưu thế vị trí, hạ tầng cửa khẩu và khả năng kết nối vùng, Tây Ninh có thể trở thành điểm đến mới của ngành du lịch y tế Đông Nam Á.

Việt Nam - điểm đến 'hấp dẫn' của du lịch y tế

Không chỉ thu hút du khách quốc tế bởi cảnh quan, văn hóa và ẩm thực, Việt Nam đang từng bước trở thành điểm đến đáng tin cậy trong điều trị y tế với chất lượng cao, chi phí hợp lý và dịch vụ chuyên nghiệp.