Vị trí bán đảo Sinai - Ảnh: AFP

Tuy cả Nga và Ai Cập đã nhanh chóng lên tiếng bác bỏ khả năng máy bay bị khủng bố bắn hạ, nhưng mọi kịch bản vẫn đang được đặt ra do chưa có kết luận điều tra đáng tin cậy về nguyên nhân tai nạn, nhất là sau khi nhóm vũ trang phiến loạn chính yếu đang hoạt động tại Sinai đã lên tiếng “nhận trách nhiệm” bắn rơi máy bay Nga.

Nhóm vũ trang nói trên có danh xưng là Ansar Beit al-Muqadas (tạm dịch “Vệ sĩ của Nhà Thiêng” - tức “nhà của Thánh Allah”), nổi lên từ cuối năm 2011, mấy tháng sau khi chính quyền Hosni Mubarak bị lật đổ. Địa bàn hoạt động chủ yếu ở tỉnh Bắc Sinai, nơi tiếp giáp với dải Gaza của Palestine và miền nam Israel.

Ban đầu, Ansar Beit al-Muqadas tự nhận là “al-Qaeda Ai Cập”. Khi tổ chức Anh em Hồi giáo cầm quyền tại Ai Cập, Ansar Beit al-Muqadas phối hợp với Phong trào Hamas ở dải Gaza gây ra một số vụ tấn công khủng bố nhắm vào khu vực miền nam Israel có chung biên giới với cả Gaza và Sinai.

Nhưng từ khi tổng thống Mohammed Morsi của Anh em Hồi giáo bị lật đổ hồi tháng 7-2013 thì Ansar Beit al-Muqadas chủ yếu tập trung tấn công chính quyền Ai Cập ở Bắc Sinai, khiến khu vực này trở nên bất ổn nghiêm trọng.

Tháng 7-2014, tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) trở thành một thực thể tự xưng tại Syria - Iraq thì bốn tháng sau, Ansar Beit al-Muqadas tuyên bố suy tôn thủ lĩnh Abu Bakr al-Baghdadi của IS để tự nhận mình là “IS tại Sinai”.

Chỉ riêng trong năm 2015, nhóm này đã thực hiện ba vụ tấn công đẫm máu nhắm vào các lực lượng vũ trang Ai Cập ở Bắc Sinai, gây thương vong cho hàng chục binh sĩ chính phủ và thường dân.

Nhiều lần đường ống dẫn khí đốt của Ai Cập xuất khẩu sang Israel chạy qua duyên hải Bắc Sinai đã bị nhóm này đánh bom phá hủy...

Ansar Beit al-Muqadas không chỉ hoạt động khủng bố tại Bắc Sinai, mà còn tổ chức một số vụ tấn công vượt kênh Suez vào một số địa phương trong “đại lục” Ai Cập, kể cả tại thủ đô Cairo.

Bộ trưởng nội vụ Ai Cập đã vài lần thoát chết do bị ám sát, mà Ansar Beit al-Muqadas luôn bị coi là nghi can hàng đầu. Một số vụ đánh bom nhắm vào các trụ sở của cơ quan an ninh đã gây thương vong và bất ổn đáng kể.

Chính quyền Tổng thống Abdel Fattah al-Sisi coi việc tiêu diệt nhóm Ansar Beit al-Muqadas là một trong những nhiệm vụ hàng đầu nhằm lập lại ổn định trong nước. Chiến dịch quân sự quy mô lớn chống khủng bố tại Sinai đã kéo dài suốt hơn hai năm nay.

Nhiều chỉ huy của phiến quân đã bị tiêu diệt. Nhiều căn cứ của phiến quân tại các làng mạc giữa sa mạc hoang vu đã bị phá hủy.

Ai Cập còn thực hiện một kế hoạch quy mô lớn nhằm cắt đứt mối liên hệ giữa các phiến quân ở Sinai với các nhóm thánh chiến Palestine ở Gaza do Hamas kiểm soát.

Trong kế hoạch này, Ai Cập triệt phá hoàn toàn các đường hầm buôn lậu thông trái phép từ Gaza sang Sinai, đồng thời lập một “vành đai trắng” rộng hơn 1km suốt dọc chiều dài biên giới với Gaza...

Những nỗ lực to lớn của chính quyền Ai Cập, được sự hỗ trợ không nhỏ của Mỹ, đã hạn chế đáng kể hoạt động của Ansar Beit al-Muqadas. Nhưng để đạt được mục tiêu xóa sổ tổ chức khủng bố này tại Sinai thì không thể trong tương lai gần.