Chính quyền Mỹ đang đẩy mạnh tăng cường hiện diện quân sự tại khu vực Caribe, trong khuôn khổ chiến dịch gây sức ép toàn diện nhằm vào Venezuela, với trọng tâm là phong tỏa và "cách ly" nguồn dầu mỏ của quốc gia Nam Mỹ này.

Các động thái mới nhất cho thấy Washington hiện ưu tiên sử dụng công cụ kinh tế kết hợp sức mạnh quân sự răn đe, thay vì leo thang trực tiếp bằng các cuộc tấn công quy mô lớn, Hãng tin Reuters ngày 24-12 đưa tin.

Mỹ siết chặt phong tỏa trên biển

Theo các quan chức Mỹ và nguồn tin am hiểu chiến dịch, Nhà Trắng đã chỉ đạo lực lượng quân đội Mỹ trong khu vực tập trung gần như hoàn toàn vào việc thực thi phong tỏa dầu mỏ Venezuela trong ít nhất hai tháng tới.

Mục tiêu của chiến lược này là bóp nghẹt nguồn thu tài chính của chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, buộc Caracas phải đưa ra những nhượng bộ lớn trước sức ép ngày càng gia tăng từ Washington.

Trong bối cảnh đó, lực lượng Mỹ gần đây đã truy đuổi một tàu chở dầu bị trừng phạt mang tên Bella 1, khiến con tàu này buộc phải quay đầu rời khỏi vùng biển Venezuela.

Theo Hãng tin Bloomberg, ngày 21-12, tàu Bella 1 bị Tuần duyên Mỹ phát hiện ở gần khu vực Barbados trong điều kiện thời tiết xấu và được yêu cầu di chuyển đến vùng biển an toàn hơn để tiến hành kiểm tra. 

Tuy nhiên con tàu đã chọn rút lui, và giới chức Mỹ cho biết họ tin rằng tàu này sẽ không quay trở lại Venezuela trong thời gian tới, dù Mỹ vẫn duy trì lệnh truy đuổi và đã có lệnh thu giữ tư pháp đối với tàu.

Trong tháng này, Mỹ đã chặn giữ ít nhất hai tàu chở dầu khác liên quan đến Venezuela, trong đó có tàu Skipper bị can thiệp hôm 10-12, và tàu Centuries bị lực lượng Mỹ lên kiểm tra cuối tuần trước.

Các động thái liên tiếp này cho thấy mức độ quyết liệt ngày càng tăng trong nỗ lực làm gián đoạn dòng xuất khẩu dầu, vốn là nguồn thu chủ yếu của Caracas và phần lớn được xuất sang Trung Quốc.

Theo giới phân tích, việc Venezuela không thể xuất khẩu dầu đang khiến các kho chứa và tàu chở dầu nhanh chóng quá tải, làm gia tăng nguy cơ nước này phải đóng cửa các giếng dầu, qua đó đẩy nền kinh tế vốn đã suy kiệt vào tình trạng khó khăn nghiêm trọng hơn.

Ưu tiên sức ép kinh tế thay vì tấn công trực diện

Song song với lệnh phong tỏa dầu mỏ, Lầu Năm Góc đã triển khai một trong những lực lượng quân sự lớn nhất của Mỹ tại Caribe trong nhiều thập kỷ, với hơn 15.000 binh sĩ, một tàu sân bay, hơn 10 tàu chiến cùng nhiều máy bay chiến đấu, bao gồm tiêm kích F-35 và oanh tạc cơ B-52.

Dù không phải toàn bộ lực lượng này đều trực tiếp tham gia thực thi trừng phạt, sự hiện diện dày đặc được xem là thông điệp răn đe rõ ràng gửi tới Caracas.

Tuy nhiên theo các nguồn tin, Nhà Trắng hiện chưa muốn leo thang sang một chiến dịch quân sự toàn diện. 

Một quan chức Mỹ chia sẻ với Hãng tin Reuters rằng trọng tâm trước mắt là tối đa hóa áp lực kinh tế, thông qua phong tỏa và thực thi trừng phạt, trước khi cân nhắc các biện pháp cứng rắn hơn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng nhiều lần phát tín hiệu cứng rắn đối với ông Maduro. 

Trong cuộc gọi Giáng sinh với các binh sĩ Mỹ, bao gồm lực lượng trên tàu sân bay USS Gerald R. Ford, ông Trump mô tả Caribe là "một nơi rất đáng chú ý để triển khai lực lượng vào lúc này", đồng thời nhắc lại khả năng "tấn công đất liền" sau nhiều tuần không kích các tàu bị cáo buộc chở ma túy trên biển. Dù vậy ông vẫn không nêu rõ thời điểm hay mục tiêu cụ thể.

Chính quyền ông Trump đã cáo buộc Venezuela tiếp tay cho các băng đảng ma túy và gần đây còn xếp chính quyền ông Maduro vào danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài, làm gia tăng căng thẳng ngoại giao.

Trong khi đó, Venezuela lên án chiến dịch của Mỹ là đe dọa chủ quyền quốc gia, còn các chuyên gia Liên hợp quốc cảnh báo rằng việc phong tỏa bằng vũ lực có thể bị coi là hành vi xâm lược vũ trang trái phép theo luật quốc tế.

Dù ông Maduro vẫn đứng vững trước sức ép trong ngắn hạn, giới quan sát cho rằng chiến dịch phong tỏa kéo dài có thể làm cạn kiệt nguồn ngoại tệ của Caracas, đẩy Venezuela vào thế phải lựa chọn giữa nhượng bộ chính trị hoặc đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế trầm trọng hơn.

Mỹ muốn gì từ Venezuela?

Việc Mỹ liên tiếp chặn bắt tàu chở dầu ngoài khơi Venezuela không chỉ là động thái gây áp lực với Tổng thống Nicolas Maduro. Đó còn là gì?