Tại tờ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ nhìn nhận thực tế, vai trò đầu tàu, động lực, dẫn dắt của TP.HCM đối với toàn vùng Đông Nam Bộ, cả nước nói chung, xét trên bình diện tổng thể, dài hạn và quá trình phát triển của ba địa phương hợp nhất thành một vẫn còn những nút thắt mang tính cấu trúc. Điều này khiến tăng trưởng chưa bền vững, hiệu quả đầu tư chưa tương xứng với tiềm năng và năng lực cạnh tranh quốc tế còn hạn chế.

Khung pháp lý vượt trội

Chính phủ cho rằng cần bổ sung một số khung pháp lý vượt trội để triển khai nhằm tận dụng các cơ hội thu hút đầu tư và giải quyết ngay các điểm nghẽn mang tính cấp bách của TP vào nghị quyết 98 cũng như quy định hiện hành để phát huy tối đa tiềm năng, thế mạnh, nhất là các chính sách thu hút nhà đầu tư chiến lược hiện nay.

"Nếu chậm sửa đổi, bổ sung nghị quyết 98, TP.HCM sẽ đánh mất cơ hội thu hút được dự án đầu tư chiến lược, không tận dụng được lợi thế về địa giới hành chính mới, không thể triển khai ngay được cơ chế thu hút đầu tư mới thông qua cơ chế khu thương mại tự do, không giải quyết được các vấn đề còn tồn đọng ở các dự án BT, bỏ lỡ cơ hội phát triển đường sắt đô thị", Chính phủ nhận định.

Cụ thể, dự thảo nghị quyết đã sửa đổi, bổ sung các chính sách đối với danh mục ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược; điều kiện nhà đầu tư chiến lược; ưu đãi và nghĩa vụ của nhà đầu tư chiến lược... Đáng chú ý, dự thảo nghị quyết cũng sửa đổi, bổ sung nhóm chính sách đối với trình tự, thủ tục đăng ký thực hiện dự án và lựa chọn nhà đầu tư chiến lược.

Về vấn đề này, Chính phủ nhận định quy định hiện hành về trình tự, thủ tục đăng ký thực hiện dự án và lựa chọn nhà đầu tư chiến lược còn một số bất cập trong thực tiễn triển khai. Quy trình lựa chọn nhà đầu tư trải qua nhiều bước dẫn đến thủ tục kéo dài, phức tạp, làm chậm tiến độ thực hiện các dự án có tính cấp bách.

Bên cạnh đó, quy định chưa phân biệt rõ giữa dự án đầu tư kinh doanh thông thường và dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP), gây khó khăn trong việc áp dụng pháp luật, đặc biệt khi thẩm quyền chấp thuận và trình tự thủ tục khác nhau.

Nhằm khắc phục các hạn chế nêu trên, dự thảo nghị quyết phân loại rõ hai nhóm dự án: thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư và đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) được chỉ định hoặc lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, thực hiện theo quy định của pháp luật về PPP.

Có cơ chế huy động nguồn lực tư nhân

Dự thảo cũng quy định rõ trình tự, thủ tục lựa chọn nhà đầu tư chiến lược. Theo đó, đối với dự án thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư, cơ quan có thẩm quyền được đồng thời chấp thuận chủ trương đầu tư và nhà đầu tư nếu chỉ có một nhà đầu tư đáp ứng điều kiện.

Trường hợp có từ hai nhà đầu tư chiến lược trở lên cùng nộp hồ sơ hợp lệ, trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đầu tiên, cơ quan đăng ký đầu tư phải báo cáo UBND TP ban hành tiêu chí chấm điểm và thành lập hội đồng xét duyệt để bảo đảm công khai, công bằng, minh bạch. Đối với dự án không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư, cơ quan đăng ký đầu tư cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho nhà đầu tư đáp ứng điều kiện.

Nói về vấn đề này, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) cho rằng về các nhà đầu tư chiến lược, trong nghị quyết 98 cũ chỉ xoay quanh một số nội dung về vấn đề cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ hay các vấn đề về khoa học công nghệ. Còn rất nhiều lĩnh vực như văn hóa, y tế, giáo dục chưa có quy định.

Trong khi đây là những vấn đề rất cần thiết đối với siêu đô thị TP.HCM. Do đó dự thảo nghị quyết phải mở rộng để có những quy định về nhà đầu tư chiến lược cho toàn bộ các lĩnh vực văn hóa xã hội, kể cả vấn đề đầu tư hạ tầng, trung tâm tài chính quốc tế, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ hay các khu thương mại...

"Từ trước đến nay TP.HCM luôn là địa phương đóng góp nhiều nhất cho cả nước. Để có nguồn lực tăng trưởng, TP cần có cơ chế để huy động được các nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực ngoài nhà nước", ông Ngân nói.

Sửa nghị quyết 98: Trao thêm quyền để TP.HCM bứt phá thành siêu đô thị hàng đầu Đông Nam Á

Nghị quyết 98 được đề xuất sửa đổi nhằm mở cơ chế vượt trội, tăng thu hút đầu tư và trao quyền mạnh hơn để TP.HCM bứt phá sau hợp nhất, hướng tới siêu đô thị.