Tuần này truyền thông phương Tây tiết lộ thông tin chấn động: Các nguồn tin cho biết Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine thông tin tình báo nhằm hỗ trợ dẫn đường cho các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa và máy bay không người lái (drone) nhằm vào hạ tầng năng lượng của Nga - động thái đánh dấu sự gia tăng vai trò của Mỹ trong cuộc xung đột Nga - Ukraine. 

Theo báo Financial Times, một người nắm rõ các cuộc thảo luận ở Nhà Trắng mô tả đây là "sự thay đổi thái độ mang tính địa chấn" trong nội bộ nhóm thân cận của Tổng thống Donald Trump.

Tin tình báo mới và cả Tomahawk?

Tuy nhiên người này lưu ý Tổng thống Trump vẫn phản đối việc dùng tiền thuế của dân Mỹ để hỗ trợ Ukraine, thay vào đó ông muốn các đồng minh trong NATO mua vũ khí từ Washington rồi cung cấp cho Kiev.

Washington vốn đã hỗ trợ thông tin tình báo cho Ukraine, nhưng loại thông tin tình báo mới được nêu ở trên có thể giúp Kiev lập bản đồ hệ thống phòng không của Nga chính xác hơn và lên kế hoạch lộ trình tấn công, qua đó nâng cao hiệu quả của các loại tên lửa và drone mà nước này hiện có.

Sự hỗ trợ này cũng sẽ hữu ích đối với bất kỳ loại vũ khí tầm xa mới nào mà Washington phê duyệt bán cho các đồng minh NATO để chuyển cho Ukraine trong tương lai.

Dù chưa có quyết định cuối cùng nào được công bố, song Tổng thống Trump đã chỉ đạo các cơ quan chuẩn bị chia sẻ thông tin tình báo, theo các nguồn tin.

Ukraine cũng đang hy vọng chính quyền ông Trump đồng ý với đề nghị cung cấp các loại tên lửa tầm xa do Mỹ sản xuất. 

Theo tiết lộ cuối tuần trước của Phó tổng thống Mỹ JD Vance, chính quyền ông Trump đang xem xét đề nghị của Ukraine về việc cung cấp tên lửa hành trình Tomahawk tầm xa, với tầm bắn khoảng 2.500km, đủ để Ukraine tấn công tới tận thủ đô Matxcơva và hầu hết phần lãnh thổ Nga ở châu Âu.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cảnh báo bất kỳ chuyến hàng Tomahawk nào chuyển cho Ukraine cũng sẽ đánh dấu "một vòng căng thẳng mới, nghiêm trọng, đòi hỏi phản ứng thích đáng từ phía Nga".

Trong bài phát biểu thường niên về chính sách đối ngoại hôm 2-10, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng đất nước ông đang trong tình trạng xung đột với toàn bộ NATO và cảnh báo chính quyền ông Trump không được bật đèn xanh cho việc bán tên lửa Tomahawk tầm xa cho Ukraine. 

"Tomahawk có thể gây hại cho chúng tôi không? Có thể. Chúng tôi sẽ bắn hạ chúng và nâng cấp các hệ thống phòng không", ông Putin cho biết. 

Ông nói: "Việc sử dụng Tomahawk mà không có sự tham gia trực tiếp của quân nhân Mỹ là điều không thể. Điều này sẽ đánh dấu một giai đoạn hoàn toàn mới, một giai đoạn leo thang về chất, gồm cả trong quan hệ Nga - Mỹ".

Chiến lược của Ukraine

Trong tuần qua quân đội Ukraine đã tiến hành các cuộc tấn công mới nhằm vào các nhà máy lọc dầu của Nga, buộc Nga phải kéo dài lệnh cấm xuất khẩu xăng và áp dụng lệnh cấm một phần đối với hoạt động xuất khẩu dầu diesel, đồng thời gây ra tình trạng thiếu hụt tại các trạm xăng ở Nga và bán đảo Crimea.

Các nhà phân tích cho rằng chiến lược mới của Ukraine khi nhắm vào các nhà máy lọc dầu đang gây thiệt hại cho nền kinh tế Nga, làm giảm đáng kể năng lực lọc dầu khi Nga tìm cách cân bằng giữa chi tiêu quân sự lớn và doanh thu sụt giảm.

Quyết định cung cấp cho Ukraine thông tin tình báo để tấn công vào hạ tầng năng lượng xa trong lãnh thổ Nga sẽ đánh dấu sự thay đổi rõ rệt so với chính sách lâu nay của Mỹ cũng như so với sự miễn cưỡng trước đây của ông Trump trong việc hỗ trợ Ukraine tấn công sâu vào đất Nga. Cựu tổng thống Mỹ Joe Biden từng ngăn cản Kiev tấn công các nhà máy lọc dầu Nga vào mùa xuân năm 2024.

Hồi tháng 9, báo Financial Times dẫn thông tin từ các nhóm nghiên cứu cho biết những cuộc tấn công sâu bằng drone của Ukraine nhằm vào các nhà máy lọc dầu của Nga đã làm gián đoạn nguồn cung tại Nga và đẩy hoạt động xuất khẩu dầu diesel của Nga xuống mức thấp nhất kể từ năm 2020. 

"Có vẻ như đây là chiến dịch hiệu quả nhất mà Ukraine tiến hành cho đến nay", ông Benedict George, trưởng bộ phận định giá sản phẩm dầu mỏ châu Âu tại Công ty Argus, bình luận.

Theo Đài BBC, khoảng 21 trong số 38 nhà máy lọc dầu lớn của Nga - nơi dầu thô được chế biến thành nhiên liệu có thể sử dụng như xăng và dầu diesel - đã bị Ukraine tấn công kể từ tháng 1 năm nay, với số vụ tấn công thành công đã cao hơn 48% so với tổng số vụ của cả năm 2024.

Người dân Nga dường như đang bắt đầu cảm nhận tác động của các cuộc tấn công này, với những đoạn video đã được xác minh cho thấy cảnh mọi người xếp hàng dài tại các trạm xăng. Một số gara đã tạm ngừng hoạt động để "chờ qua khủng hoảng" thay vì tiếp tục kinh doanh trong tình trạng thua lỗ.

Nguy cơ đình trệ viện trợ vũ khí cho Ukraine vì Chính phủ Mỹ đóng cửa

Các cuộc đàm phán của phái đoàn Ukraine tại Washington bị đình trệ do Chính phủ Mỹ đóng cửa.