Các nhà thí nghiệm của Phòng thí nghiệm tham chiếu HIV Botswana Harvard phát hiện ra biến thể Omicron ngày 19-11 - Ảnh: Botswana Harvard

Tại Phòng thí nghiệm tham chiếu HIV Botswana Harvard (BHHRL), tiến sĩ Moyo, giám đốc phòng thí nghiệm, và nhóm của ông đã kiểm tra các xét nghiệm PCR mà điều phối viên phòng thí nghiệm đã làm qua đêm. Tất cả xét nghiệm đều lấy từ các mẫu dương tính với virus SARS-CoV-2.

Theo thói quen, các nhà nghiên cứu sau đó xử lý axit nucleic - các phân tử tạo nên vật chất di truyền của virus - được chiết xuất từ ​​các mẫu bằng cách sử dụng thiết bị trình tự MinION có kích thước bằng lòng bàn tay.

Thiết bị này tạo ra các chuỗi dữ liệu di truyền đầy đủ trong thời gian thực, cho phép nhóm nghiên cứu tìm kiếm bất kỳ thay đổi nào trong virus khi nó được truyền đi.

Wonderful Choga, 31 tuổi, một nhà thông tin sinh học đến từ Zimbabwe, luôn theo dõi máy tính khi MinION kết nối USB xuất ra các trình tự gene.

Tuy nhiên, khi cả nhóm chuẩn bị về nhà thì một điều kỳ lạ đã xảy ra. "Có bốn chuỗi hiển thị các mô hình rất kỳ lạ mà chúng tôi chưa từng thấy trước đây", tiến sĩ Moyo nói.

Trên máy tính, mã di truyền của các mẫu chống lại virus SARS-CoV-2 ban đầu không khớp đã được gắn cờ trên các hàng chữ cái nhiều màu.

Sự khác biệt lớn đến mức tiến sĩ Moyo lo lắng rằng có một sự nhầm lẫn nào đó. Tuy nhiên, sau khi nhóm nghiên cứu kiểm tra chất lượng kỹ lưỡng, họ vẫn có kết quả tương tự.

Nhà thông tin sinh học Choga cho biết thêm: "Điều đó khá đáng báo động, vì chúng tôi chưa bao giờ thấy một dòng biến thể nào như vậy ở Botswana. Nó đã bị đột biến nặng nề".

Ít nhất có 30 đột biến trên protein của virus, liên kết với các thụ thể trên tế bào vật chủ của con người. Cuối cùng có tổng cộng hơn 50 đột biến, báo hiệu một phát hiện đáng lo ngại.

Tiến sĩ Moyo đã tham khảo ý kiến ​​với cộng tác viên lâu năm và quyết định báo cáo trình tự bất thường cho Bộ Y tế và sức khỏe Botswana.

Họ xác nhận rằng các mẫu xét nghiệm đến từ 4 công dân nước ngoài, là các nhà ngoại giao có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19 vào ngày 11-11, theo Đài Al Jazeera.

Các quan chức chưa xác nhận các nhà ngoại giao đến từ đâu và nói rằng họ muốn tránh bêu xấu các quốc gia khác. Tuy nhiên, Tổng thống Botswana nói trong một cuộc phỏng vấn với Đài truyền hình CNN, rằng ít nhất một số đã "đến từ châu Âu".

Ngay sau đó, ông Moyo đã tải dữ liệu di truyền mới lên GISAID, một cơ sở dữ liệu truy cập mở phổ biến mà các phòng thí nghiệm trên thế giới sử dụng để chia sẻ nhanh chóng trình tự bộ gene.

Trong khi đó, các nhà khoa học làm việc song song ở Nam Phi và Hong Kong cũng giải trình tự cho biến thể mới.

Sau đó biến thể mới được ký hiệu là B.1.1.529 và cuối cùng được đặt tên là "Omicron".

Khám phá của họ - mà Nam Phi đã cảnh báo thế giới vào ngày 25-11 - lại dẫn đến việc ​​một số chính phủ trên thế giới áp đặt các hạn chế đi lại sâu rộng đối với Nam Phi, khiến tiến sĩ Moyo và nhóm của ông bối rối và đau khổ.

Tiến sĩ Moyo nói: "Chúng tôi không nghĩ rằng các quốc gia - chính chúng tôi, Nam Phi và những quốc gia khác - lại gặp khó khăn vì đã chia sẻ dữ liệu của mình với thế giới một cách minh bạch".

Bùng nổ hàng loạt 'thuyết âm mưu' xoay quanh biến thể Omicron

TTO - Khi các nhà khoa học đang chạy đua để giải mã biến thể Omicron, hàng loạt thuyết âm mưu đã 'nhanh chân' chen vào các diễn đàn cộng đồng bằng những thông tin sai lệch.