Báo New York Times ngày 3-1 trích dẫn nhiều nguồn tin cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã quyết định sẽ ngăn chặn thương vụ mua lại U.S. Steel trị giá 14,9 tỉ USD của Tập đoàn Nippon Steel từ Nhật Bản, với lý do giao dịch này có thể đe dọa an ninh quốc gia.

Ảnh hưởng quan hệ Mỹ - Nhật

Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS) trước đó đã chuyển quyết định về việc có phê duyệt hay ngừng thương vụ mua lại U.S. Steel của Nippon Steel cho Tổng thống Joe Biden, người sẽ rời khỏi nhiệm sở vào ngày 20-1 tới đây.

Theo New York Times, quyết định ngăn chặn của Tổng thống Biden có lý do rõ ràng: U.S. Steel đặt trụ sở tại bang Pennsylvania, một bang chiến địa trong cuộc bầu cử vừa qua. Công đoàn của U.S. Steel đã phản đối mạnh mẽ thương vụ này, một phần vì lo ngại Nippon Steel sẽ không giữ cam kết đầu tư vào các nhà máy và bảo vệ lương hưu cho công nhân.

Theo giới quan sát, quyết định ngăn cản thương vụ của ông Biden có thể khiến các nhà đầu tư nước ngoài phải suy nghĩ lại về việc mua lại các công ty Mỹ trong nhóm ngành nhạy cảm, đặc biệt là những công ty nằm ở các bang chiến địa quan trọng.

Điều này cũng có thể sẽ làm gia tăng căng thẳng trong quan hệ Mỹ - Nhật Bản, một đồng minh thân cận của Mỹ và là một trong những nguồn đầu tư lớn nhất của Mỹ từ nước ngoài.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba cũng đã kêu gọi Tổng thống Biden phê duyệt thương vụ này, để tránh ảnh hưởng đến những nỗ lực gần đây nhằm tăng cường quan hệ giữa hai quốc gia.

Quyết định ngừng thương vụ này của Tổng thống Biden được đưa ra sau khi CFIUS, bao gồm các cơ quan như Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp, bày tỏ lo ngại về giao dịch này trong một lá thư gửi các công ty vào tháng trước.

Theo CFIUS, thương vụ này có thể gây ra mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ, vì nó có thể dẫn đến sự suy giảm sản xuất thép nội địa.

Các quan chức CFIUS cho rằng trong tương lai, những mối quan tâm kinh doanh toàn cầu khác của Nippon Steel có thể sẽ quan trọng hơn cam kết của công ty này trong việc đầu tư vào U.S. Steel.

Phản ứng của Nippon

Cuộc tranh luận công khai về thương vụ này trở thành một vấn đề quan trọng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, và ông Biden, Phó tổng thống Kamala Harris cũng như Tổng thống đắc cử Donald Trump đều công khai nói rằng U.S. Steel vẫn nên thuộc sở hữu của Mỹ.

Tuy nhiên, quyết định này có thể sẽ đối mặt với những thách thức pháp lý. Nippon đã chỉ ra rằng họ sẵn sàng kiện nếu thương vụ bị ngừng.

Vào tháng trước, Nippon Steel đã gửi một lá thư cho CFIUS cáo buộc Nhà Trắng đã có "ảnh hưởng không hợp pháp" trong quá trình này.

Nippon cho rằng các lo ngại mà CFIUS đưa ra "chứa đầy những sự không chính xác và thiếu sót, những tuyên bố gây hiểu lầm và không đầy đủ, suy đoán và giả thuyết không có cơ sở thực tế và rõ ràng là vô lý".

Sáng 2-1, Nippon tiếp tục đưa ra tuyên bố, bày tỏ hy vọng rằng "Tổng thống Biden sẽ làm điều đúng đắn và tuân thủ pháp luật bằng cách phê duyệt thương vụ. Điều này rõ ràng sẽ tăng cường an ninh và sự thịnh vượng kinh tế quốc gia của Mỹ".

Nippon cũng đã cam kết sẽ giữ trụ sở công ty tại Pittsburgh và đầu tư nâng cấp các nhà máy tại bang này.

Về phía U.S. Steel, nhà sản xuất thép lớn thứ hai của Mỹ, vẫn tiếp tục thúc đẩy thương vụ mua lại của Nippon Steel. Sau khi CFIUS không đưa ra khuyến nghị chính thức, công ty đã phát biểu rằng thương vụ này "là cách tốt nhất để đảm bảo U.S. Steel, bao gồm cả nhân viên, cộng đồng và khách hàng, sẽ phát triển mạnh mẽ trong tương lai".

Các giám đốc của U.S. Steel cảnh báo rằng nếu không có Nippon, công ty có thể phải sa thải công nhân, di dời trụ sở và đầu tư vào các nhà máy ở miền nam.

Mỹ - Nhật Bản chỉ trích Trung Quốc và Nga, bàn cách 'răn đe mở rộng'

Trong cuộc gặp chung ngày 28-7, Mỹ - Nhật Bản chỉ trích Trung Quốc - Nga trước những gì mà họ cho là tác động đến trật tự thế giới và đe dọa hòa bình khu vực.