Khó có thể tìm thấy rác trên đường phố ở Nhật Bản - Ảnh: KIM ANH

Phần lớn các xã hội trên đều phải trải qua thời gian dài “trui rèn” với quyết tâm cao độ từ phía chính quyền lẫn người dân.

Tuổi Trẻ giới thiệu một số câu chuyện liên quan.

Hàn Quốc: “Triệt” tật xấu từ tuổi lên 3

Chia sẻ với Tuổi Trẻ, chị Đặng Lam Giang (nghiên cứu sinh tiến sĩ ngành Hàn Quốc học, Học viện Hàn Quốc) cho biết người Hàn có câu thành ngữ “Tật xấu lúc lên 3 tuổi sẽ theo người ta tới tận khi 80 tuổi”.

Học sinh được rèn luyện ý thức từ khi học mầm non, chẳng hạn phải cúi chào khi gặp người lớn, biết sắp xếp đồ dùng cá nhân, học cách ngồi và lắng nghe khi người khác đang nói, hay cách xếp hàng chờ đến lượt cũng như không được chen lấn, xô đẩy...

Các em từ 3 tuổi đã phải học trước khi vào lớp phải tự đi cất giày và chuyển sang sử dụng giày dép chuyên dụng trong lớp học. Việc tháo bỏ giày dép bẩn trước khi bước vào nhà được coi là phép lịch sự tối thiểu của người Hàn.

Học sinh từ cấp tiểu học, trung học ở Hàn Quốc còn có các bài giảng riêng, các chương trình giảng dạy đặc biệt nhằm hướng dẫn và giáo dục học sinh về các cách cư xử, ứng xử văn hóa nơi công cộng.

Hàn Quốc cũng có các chương trình truyền hình và các kênh TV dành riêng cho trẻ, các chương trình này thường lồng ghép những bài học đạo đức, ứng xử giúp trẻ vừa xem vừa học.

Ở Hàn Quốc, những hành vi ứng xử không đúng đắn hay gây rối trật tự nơi công cộng (đánh lộn, cãi vã, chửi thề, phóng xe nhanh...) luôn bị lên án, một số trường hợp có thể bị phạt tiền hoặc phạt giam, bị truy tố trước pháp luật.

Trường hợp người gây rối trật tự công cộng gây hậu quả nghiêm trọng còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Singapore: Hun đúc niềm tự hào dân tộc

Singapore đã xuất bản nhiều đầu sách nhằm hướng dẫn phụ huynh có thể phối hợp tốt với giáo viên mầm non trong việc nên dạy và giúp trẻ phát triển như thế nào, trẻ nên có những kỹ năng gì khi rời trường mầm non.

Thông tin về cách nuôi dạy ý thức ở trẻ cũng được cập nhật thường xuyên, đầy đủ trên mạng để các bậc phụ huynh tham khảo bất kỳ lúc nào thuận tiện.

Bộ Giáo dục Singapore đã đề ra những phẩm chất mong muốn cần có ở trẻ em mà hệ thống giáo dục phải nỗ lực thực hiện. Các yêu cầu ở người học được Bộ Giáo dục Singapore nhấn mạnh: Tôn trọng sự đa dạng, biết tự chịu trách nhiệm cho những hành động của bản thân, xây dựng mối quan hệ tốt với người khác cũng như biết quản lý cảm xúc, hành vi của chính mình.

“Chúng tôi luôn tâm niệm có thể đảo quốc của mình nhỏ nhưng tiếng nói người dân nhất định không được nhỏ trong mắt bạn bè quốc tế” - Jing Yi, một bạn trẻ đang làm trong lĩnh vực tài chính, bộc bạch với Tuổi Trẻ.

Cũng cần nói thêm ở Singapore một số hành vi cư xử không đúng đắn nơi công cộng sẽ bị phạt với bộ luật tương ứng.

Chẳng hạn việc làm ồn quá mức có thể bị phạt đến 1.000 đôla Singapore, gây ẩu đả có thể bị phạt tù hoặc phạt đến 5.000 đôla Singapore, xả rác nơi công cộng có thể bị phạt 1.000 - 5.000 đôla Singapore tùy vào số lần vi phạm.