Trái tim quái vật (trái) và Bằng chứng vô hình - hai phim mới nhất thuộc dòng phim thriller ra rạp năm nay - Ảnh: ĐPCC

Mở đầu năm 2020, dòng phim thriller hứa hẹn bùng nổ trên màn ảnh rộng Việt Nam: Đôi mắt âm dương của đạo diễn Thanh Hải, Bằng chứng vô hình của Trịnh Đình Lê Minh (làm lại từ Hàn Quốc), Trái tim quái vật của Tạ Nguyên Hiệp, Song song của Nguyễn Hữu Hoàng (làm lại từ Tây Ban Nha, đã lùi sang năm 2021 vì COVID-19), Thiên thần hộ mệnh của Victor Vũ (ấn định chiếu 8-3-2021).

Khi năm 2020 gần trôi qua, phải chấp nhận sự thật rằng dòng phim này chưa thành công như mong đợi.

"Điểm chết" là kịch bản

Những tội ác rúng động xã hội là cảm hứng dồi dào để giới làm phim điện ảnh khai thác đề tài tội ác. Dòng phim thriller thường xoáy sâu vào nhân vật phản diện, kẻ có vấn đề tâm thần hoặc suy đồi đạo đức - mẫu nhân vật đặc sắc của thể loại phim này và không kém phần điển hình trong xã hội, nhằm mang đến những thông điệp đắt giá.

Đạo diễn Tạ Nguyên Hiệp chia sẻ về cảm hứng làm phim thriller: "Ẩn sau những vụ án là những câu chuyện, nhân vật, số phận. Tôi luôn tự hỏi hung thủ đối diện với bản thân mình ra sao, trả giá như thế nào".

Rõ ràng, dòng phim này nếu làm tốt sẽ vừa có giá trị nghệ thuật, vừa có giá trị thương mại và giải trí, có thông điệp xã hội sâu sắc, đôi khi là tiếng nói tố cáo và phản biện đanh thép.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, biên kịch Trần Khánh Hoàng (giám khảo Nhà biên kịch tài năng) cho rằng đến nay, Scandal: Bí mật thảm đỏ (ra rạp 8 năm trước) của Victor Vũ vẫn là cái bóng khó vượt qua của phim thriller Việt. Giới làm phim đánh giá cao tác phẩm này vì kỹ lưỡng về tay nghề.

Vì sao chúng ta chưa có thêm những tác phẩm tốt như vậy? Trần Khánh Hoàng nhận định vấn đề là thiếu kịch bản tốt.

Xét về tiêu chí tốt hơn mặt bằng chung hay chỉn chu về tay nghề, có thể kể đến các phim kịch bản gốc của Victor Vũ (Scandal 1, 2, Quả tim máu, Người bất tử), Thất sơn tâm linh, Trái tim quái vật. Phim làm lại có Bằng chứng vô hình.

Tuy nhiên trong số này, một số phim có kịch bản yếu hoặc bị chỉnh sửa nhiều sau khâu thẩm định (Thất sơn tâm linh) nên không giữ được chất lượng.

Ở Trái tim quái vật - phim ra rạp hôm 20-11, điểm yếu kịch bản được thể hiện rõ khi có nhiều chi tiết phi logic, để lọt những lỗ hổng lớn không chỉ về hình sự, phá án mà còn là kiến thức xã hội, kiến thức tâm lý học.

Thao tác nghiên cứu chuyên sâu và thực tiễn rất quan trọng với biên kịch nói chung và với biên kịch phim thriller, công việc này nặng nề hơn rất nhiều khi lượng kiến thức lớn. 

"Mọi người đang quá đề cao cú twist (lật). Trong khi đó, bản chất của dòng phim này là vụ án hóc búa, âm mưu của nhân vật phản diện - kẻ gây án và tính ly kỳ, hồi hộp đến từ làn sương mờ ảo che phủ sự thật, khiến nhân vật phá án phải từng bước bóc tách, khiến khán giả đồng hành và lo sợ cho họ" - Trần Khánh Hoàng chỉ ra.

Diễn viên Việt đã đủ giỏi?

Ở Bằng chứng vô hình, nhân vật phản diện Lê (Quang Tuấn đóng) chưa được thể hiện tốt. Là bác sĩ chỉnh hình có nỗi ám ảnh với đôi mắt phụ nữ, Lê bắt cóc họ và hãm hiếp. Mặc dù vậy, phim chỉ thể hiện tội ác bằng lời thoại, hình tượng, các góc quay xa và gián tiếp, thoáng qua, chưa đủ để nhân vật bộc lộ thú tính.

Quang Tuấn thực ra đã dành thời gian sống cùng nhân vật, đặt mình vào tâm lý căng thẳng và có ánh mắt khiến những người xung quanh thấy sợ. Nhưng với dạng vai khó này, chừng đó vẫn là chưa đủ.

Vậy, Việt Nam đã có những diễn viên đủ tài năng để hóa thân vào các vai diễn phức tạp này chưa? Chính Quang Tuấn từng tỏa sáng qua Thất sơn tâm linh. Quý Bình trong Quả tim máu, Khương Ngọc trong Ống kính sát nhân, Hứa Vĩ Văn và B Trần trong Trái tim quái vật đều là những màn diễn đáng ghi nhận.

"Chúng ta có những diễn viên tài năng nhưng chưa có những biên kịch đủ giỏi để tạo ra các nhân vật thú vị, khốc liệt giúp diễn viên bộc lộ tài năng đó. Thriller là thể loại phim khó và yêu cầu tính logic cao, rất dễ bị bắt lỗi, nhà làm phim phải hoàn thiện kịch bản, ít nhất không để lộ những lỗ hổng và hạt sạn lớn, cũng như khai thác được nhiều khía cạnh cảm xúc" - biên kịch Trần Khánh Hoàng nhận định.

Nhà sản xuất Nguyễn Quang Huy, người hâm mộ dòng phim này, nói về khó khăn: "Khi bắt đầu làm Trái tim quái vật, chúng tôi không hình dung con đường cũng 'quái vật' đến vậy. Riêng kịch bản đã chiếm 2 năm. Không phải tôi đang kể khó, mà bản thân dòng phim đã khó, điện ảnh Việt Nam ít chạm tới. Người dám làm như đạo diễn Tạ Nguyên Hiệp và êkip biên kịch gần như là những người mò đường".

Nhìn chung, phim thriller vẫn là thử thách lớn với điện ảnh Việt, nhưng càng khó càng cần nhiều nhà làm phim dũng cảm "mở đường". Và để thuyết phục khán giả đã quen thưởng thức các tác phẩm xuất sắc của thế giới, không gì hơn là hãy kể những câu chuyện "thật Việt Nam".

Phim Việt nỗ lực cứu vãn một năm khó khăn

TTO - Trong tháng 9 và cuối năm, điện ảnh Việt tiếp tục chuyển động để tránh tình trạng rạp vắng phim quốc nội.