Kịch bản chắc tay của Phạm Ngọc Tiến từ cuốn truyện dài Quân khu Nam Đồng từng được nhiều độc giả yêu mến của Bình Ca khi ra mắt vài năm trước đã đủ là yếu tố hấp dẫn khán giả.

Lại cộng thêm ê kíp có nghề, hầu hết từ Nhà hát Tuổi Trẻ, như đạo diễn Sĩ Tiến, họa sĩ Doãn Bằng, nhạc sĩ Phùng Tiến Minh (Nhà hát Kịch Hà Nội) và dàn diễn viên Đức Khuê, Nguyễn Tú, Thu Quỳnh, Thanh Sơn, Chí Huy, Lương Thu Trang… đã làm lên một vở kịch trọn vẹn, nhiều cảm xúc và cũng nhiều suy tư cho khán giả.

Quân khu Nam Đồng: những đứa trẻ “yêng hùng” một thời

Vở kịch đưa khán giả đến Khu tập thể Nam Đồng - một trong những khu gia binh, một hậu phương quân đội trong thời chiến, giữa lòng Hà Nội khoảng năm 1974-1975. Hầu hết những người cha ở đây đều đang chiến đấu ở khắp các mặt trận để thống nhất nước nhà.

Nơi hậu phương, những người vợ tảo tần cùng những đứa con trẻ dại tự vật lộn với bao nỗi lo toan thường nhật khi vắng bóng người đàn ông trụ cột gia đình. 

Đặc biệt là những đứa trẻ phải tự lớn lên, tự trưởng thành, giữa tiếng còi báo động, giữa những đêm chạy xuống hầm trú ẩn hay những ngày sơ tán xa nhà ở các miền quê, xa trường lớp, xa thầy cô.

Kết quả là đám thanh thiếu niên 17 tuổi ấy ở Quân khu Nam Đồng, cũng như những “quân khu” khác ở Hà Nội chọn dùng bạo lực để giải quyết bạo lực, mâu thuẫn dù chỉ là mâu thuẫn nhỏ nhặt tuổi học trò.

May mắn còn có các thầy cô, những người cha thỉnh thoảng xuất hiện, một số người lớn còn ở lại hậu phương uốn nắn, chỉ cho những cậu nhóc biết sử dụng nghị lực, tình đồng đội, sự sẻ chia, biết sống có tình, có nghĩa một cách đúng đắn.

Như cô giáo Nguyệt đã thống thiết nhắc những cậu học trò vừa lao vào đánh nhau ở cổng trường để “bảo vệ chính nghĩa”: các em hãy dùng việc đánh nhau ở ngoài mặt trận chứ không phải ở đây.

Một tổng thể khá trọn vẹn

Về tổng thể, vở kịch gây nhiều cảm xúc cho người xem với rất nhiều phút cảm động, lắng đọng xen kẽ trong chuỗi cười không dứt về sự hồn nhiên của đám trẻ đang bước vào yêu.

Nhà văn Phạm Ngọc Tiến đã tạo dựng một kịch bản sống động, cùng thiết kế sân khấu của Doãn Bằng đã làm thức dậy ký ức của thế hệ những đứa trẻ Hà Nội lớn lên ở các khu tập thể trong những năm chiến tranh.

Họa sĩ Doãn Bằng tái hiện sống động về các khu tập thể Hà Nội: dãy nhà tập thể, mảng tường cũ, khoảng sân chung luôn rộn ràng nói cười, những ô gạch thông gió và nắng nơi hành lang tập thể…

Đặc biệt họa sĩ và ê kíp đã tài tình trong xử lý không gian, đưa lớp học lên cao để cảnh cuối có thể đồng hiện cả ba khung cảnh: lớp học nơi cô giáo đang nhớ về những học trò dũng cảm, và ở chiến trường, Việt và Liên nuốt nỗi đau khi người yêu của họ đã hy sinh…

Âm nhạc của vở diễn do nhạc sĩ Phùng Tiến Minh sáng tác, với những giai điệu sâu lắng và đầy chất hoài niệm, lãng mạn đã giúp ích lớn cho việc xây dựng một không khí lãng mạn của tuổi trẻ cho vở kịch.

Âm nhạc đương đại ấy (chứ không phải các bài hát của thanh niên hồi ấy) còn giúp kết nối một câu chuyện của “thời xa vắng” với khán giả trẻ hôm nay.

4 năm tái bản 15 lần, vì sao Quân khu Nam Đồng 'hot'?

TTO - Một cuốn sách giản dị của một tay bút lần đầu viết văn, kể chuyện quá khứ của đám 'trẻ trâu' ở một khu gia binh giữa lòng Hà Nội thời chiến tranh và bao cấp, tưởng sẽ rất xa lạ với những người trẻ hôm nay, vậy mà hoàn toàn ngược lại.