Tối 6-3, tại quảng trường Hùng Vương (thành phố Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu) diễn ra lễ khai mạc Festival nghề muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2025, chủ đề "Hành trình 100 năm nghề muối - đời người". Sự kiện do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND tỉnh Bạc Liêu tổ chức, diễn ra đến hết ngày 8-3.

Phát biểu tại lễ khai mạc, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết sự kiện cũng là sự ghi nhận, tôn vinh của Chính phủ, các bộ ngành và các địa phương trọng điểm sản xuất muối cam kết đồng hành cùng bà con tìm ra hướng đi mới, để hạt muối trở thành sản phẩm mang giá trị kinh tế cao, là niềm tự hào của người Việt Nam.

Theo Phó thủ tướng, hiện nay nghề muối đang là sinh kế, tạo việc làm cho hơn 12.000 hộ diêm dân vùng duyên hải ven biển của Việt Nam. Sản phẩm muối Việt Nam từng bước xây dựng được thương hiệu, chỉ dẫn địa lý như sản phẩm muối Sa Huỳnh của tỉnh Quảng Ngãi, muối Bà Rịa của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu… được xuất khẩu sang những thị trường châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và xây dựng được kênh phân phối khá bền vững. 

Trong đó Bạc Liêu là thủ phủ muối của Việt Nam với hơn 1.400ha, sản lượng hằng năm lên đến hàng chục nghìn tấn.

Tuy nhiên ông đánh giá bên cạnh những thuận lợi to lớn, cũng thẳng thắn nhìn nhận ngành muối Việt Nam đang đối mặt nhiều thách thức. 

Trước hết, biến đổi khí hậu làm thời tiết ngày càng thay đổi bất thường, ảnh hưởng đến sản lượng và cơ sở hạ tầng nghề muối; vẫn còn quá ít mối liên kết giữa doanh nghiệp và diêm dân để nâng cao giá trị hạt muối; 

Sức người vẫn thay cho máy móc, chỉ một cơn mưa có thể khiến công sức của diêm dân đổ sông đổ biển; lợi nhuận thu về còn rất thấp, từ đó thu nhập của diêm dân thấp nhiều so với thu nhập trung bình cả nước…

Phó thủ tướng đề nghị cần rà soát ngay, phát triển vùng muối ở những nơi có điều kiện tự nhiên thuận lợi theo hướng tập trung quy mô lớn, hình thành vùng sản xuất muối công nghiệp, gắn sản xuất với chế biến, thu hồi các sản phẩm sau muối, áp dụng kinh tế tuần hoàn; đa dạng hóa các sản phẩm muối ở các địa phương Bạc Liêu, Bến Tre, Ninh Thuận, Khánh Hòa, Nghệ An, Thái Bình…

Bộ Công Thương cần chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thúc đẩy các ngành hàng sử dụng nguyên liệu từ muối như ngành chế biến thực phẩm, y tế, công nghiệp hóa chất, giảm dần nhập khẩu và tiến tới xuất khẩu các sản phẩm muối biển tự nhiên chứa nhiều khoáng chất có lợi cho sức khỏe và quảng bá sản phẩm muối sinh học sản xuất tự nhiên hiện nay.

Tạo điều kiện cho tổ chức, hộ gia đình phát triển các sản phẩm OCOP đối với muối và các sản phẩm từ muối tại địa phương, xúc tiến thương mại các sản phẩm muối và sau muối.

Phát triển các sản phẩm du lịch trải nghiệm gắn với sản xuất nông nghiệp, diêm nghiệp, những cánh đồng muối không chỉ là nơi sản xuất mà còn là tài sản văn hóa, du lịch. Cần xây dựng các tour du lịch làng nghề muối để du khách đến tham quan, qua đó tạo thêm thu nhập cho người dân.

Chú trọng hỗ trợ sinh kế, nâng cao đời sống cho diêm dân. Chính phủ sẽ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục có các chính sách hỗ trợ vốn, đào tạo nghề, bảo hiểm, giảm thiểu rủi ro cho bà con làm muối. 

Theo ông, đối với lĩnh vực nông nghiệp nói chung và diêm nghiệp nói riêng, cần có chính sách tài chính riêng để hỗ trợ cho người dân và có quỹ đảm bảo rủi ro; có chính sách hỗ trợ đưa khoa học công nghệ, hỗ trợ liên kết.

"Tôi mong rằng các doanh nghiệp, hợp tác xã sẽ cùng chung tay, tạo ra chuỗi liên kết từ sản xuất đến chế biến, nâng cao giá trị, kéo dài chuỗi giá trị tiêu thụ sản phẩm để bà con không còn lo lắng được mùa mất giá, hạt muối mặn đắng mồ hôi.

Festival nghề muối Việt Nam - Bạc Liêu năm 2025 là thời điểm dấu mốc để Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và bà con diêm dân cùng nhau nỗ lực đưa hạt muối vươn xa, để nghề muối không chỉ là di sản mà còn là cơ sở phát triển kinh tế, văn hóa, để ngành muối đồng hành với đất nước bước vào kỷ nguyên mới", Phó thủ tướng nhấn mạnh.

Độc lạ Bạc Liêu: Đờn kìm cao hơn 4m, làm bằng… muối

Chiếc đờn kìm 'khủng' với chiều cao 4,1m, ngang khoảng 3,5m đang được hoàn thiện và sẵn sàng trưng bày tại Festival nghề muối Việt Nam - Bạc Liêu lần thứ nhất, diễn ra vào những ngày đầu tháng 3.