Sáng 11-8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo của Đoàn giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao".

'Đảo' công việc, luân chuyển để tạo cơ hội va đập

Bên cạnh mặt được, báo cáo chỉ ra nhiều vấn đề đáng quan tâm trong việc phát triển và sử dụng nguồn nhân lực. Chính phủ, một số bộ ngành và hầu hết các địa phương chưa ban hành được văn bản tổng thể, có tính chiến lược dài hạn về phát triển nguồn nhân lực.

Chưa có quy định đầy đủ, toàn diện và thống nhất về "nhân lực chất lượng cao", gây khó khăn cho việc nhận diện, hoạch định chính sách thu hút và bồi dưỡng nhân tài.

Việt Nam đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là các chuyên gia đầu ngành, "tổng công trình sư" cho các lĩnh vực khoa học, công nghệ then chốt. Cơ cấu ngành nghề đào tạo chưa hợp lý, chưa theo kịp nhu cầu thực tiễn...

Chất lượng đào tạo chưa đáp ứng yêu cầu, ước tính 30% sinh viên tốt nghiệp không làm việc trong lĩnh vực được đào tạo...

Cũng theo đoàn giám sát, chính sách tuyển dụng, đãi ngộ và môi trường làm việc, đặc biệt là ở khu vực công, chưa thực sự hấp dẫn để thu hút và giữ chân người tài...

Nêu ý kiến thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết giai đoạn vừa qua, nhờ công tác đào tạo, nguồn nhân lực đã đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên giai đoạn tới là kỷ nguyên phát triển xây dựng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, nguồn nhân lực chưa đáp ứng được, trong khi một số ngành rất thiếu hụt...

Để đảm bảo nhân lực cho thời kỳ mới phát triển thịnh vượng, ông cho rằng trước hết, phải có nhận thức toàn diện của tất cả các ngành, các cấp và thực hiện một cách đồng bộ.

Nêu 5 bài học lớn, ông Định cho rằng, trước tiên phải đổi mới giáo dục - đào tạo, tập trung nâng cao chất lượng từ giai đoạn phổ thông, bởi học phổ thông có giỏi thì đại học mới giỏi. Do vậy cần chuyển từ học để thi sang học để làm và làm ra của cải.

"Chúng ta vẫn còn tư tưởng học để thi, cứ điểm cao là thích nhưng học là để có kiến thức, để làm người, làm việc, làm ra nhiều tiền của", ông Định nói, đồng thời đề nghị phải giảm tải lý thuyết, tăng thực hành, tăng kỹ năng sống.

Ông cũng nhấn mạnh về việc bố trí đúng người, bố trí theo đúng năng lực cả trong bộ máy nhà nước và doanh nghiệp, bố trí sắp xếp sử dụng theo năng lực qua hoạt động thực tiễn.

"Nhà khoa học phải có công trình, tạo ra cơ chế kiểm soát trong quá trình làm việc, để cán bộ có cơ hội được rèn luyện năng lực.

Kinh nghiệm thực tiễn của tôi là cứ 'đảo' công việc, luân chuyển để tạo cơ hội va đập. Cứ ở mãi một chỗ lại tạo cát cứ, 'không ai thay được tôi', sẽ không đổi mới", ông Định lưu ý.

Nhân tài từ doanh nghiệp về công chức rất khó

Kinh nghiệm khác được ông Nguyễn Khắc Định nêu cần giữ chân và thu hút người tài. Theo ông, ở chúng ta, nhân tài từ doanh nghiệp về công chức rất khó.

Theo ông, ở các nước phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc, bộ trưởng có khi 10 tháng thay 1 lần. Có bộ trưởng rất giỏi ra doanh nghiệp nhưng sau lại quay lại. Còn ở nước ta, nhân tài từ doanh nghiệp về công chức rất khó.

"Lấy một ông giám đốc về làm vụ trưởng rất hay, lấy một ông vụ trưởng ra làm giám đốc cũng rất hay. Cần giữ nhân tài trong nước nhưng phải luân chuyển giữa các bộ phận công - tư, đem văn hóa doanh nghiệp vào quản lý nhà nước và ngược lại", ông Định nêu.

Ông lưu ý phải thu hút nhân tài ngoài nước về làm việc, cải thiện chế độ lương thưởng, phúc lợi, xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, giảm phiền hà.

Ngoài ra cần khuyến khích doanh nghiệp đào tạo tại chỗ, đặc biệt doanh nghiệp chất lượng cao. Đồng thời phải có sự đổi mới để thích ứng với tình hình thế giới liên tục có sự thay đổi.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lo ngại khi nhiều đề án, chương trình phát triển nhân lực chất lượng cao được ban hành, song tổ chức thực hiện còn hạn chế, kết quả chưa rõ nét.

Ông đề nghị Chính phủ, các bộ rà soát, sớm triển khai những đề án, chiến lược đã thông qua nhưng bị chậm trễ.

Phó chủ tịch Quốc hội: Cần lộ trình, giải pháp hỗ trợ người dân để cấm xe máy xăng ở Hà Nội

Phó chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng với việc cấm xe máy xăng ở Hà Nội, cần có thông tin, lộ trình phù hợp và giải pháp hỗ trợ người dân.