02/07/2019 22:08 GMT+7

Pháp kêu gọi Iran giảm lượng dự trữ uranium làm giàu 'ngay lập tức'

ANH THƯ

TTO - Tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi Iran giảm 'ngay lập tức' trữ lượng uranium làm giàu của nước này, cảnh báo Tehran không thực hiện thêm bất kỳ biện pháp nào gây hại cho thỏa thuận hạt nhân.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu với giới truyền thông trước hội nghị thượng đỉnh các lãnh đạo Liên minh châu Âu ngày 30-6 tại Brussels, Bỉ - Ảnh: REUTERS

Trong một tuyên bố ngày 2-7, ông Macron nói ông đã "lưu ý và quan ngại" việc Tehran vượt quá giới hạn về trữ lượng uranium làm giàu trong thỏa thuận hạt nhân mà nước này đã ký kết với các cường quốc thế giới năm 2015.

Tổng thống Pháp kêu gọi Iran "ngay lập tức đảo ngược quá trình làm giàu uranium và kiềm chế thực hiện thêm bất kỳ biện pháp nào khác gây tổn hại cho thỏa thuận hạt nhân".

Hãng tin AFP cho biết ông Macron đưa ra cảnh báo trên sau khi Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) ngày 1-7 xác nhận Iran đã vượt quá giới hạn về trữ lượng uranium làm giàu trong thỏa thuận năm 2015.

Cũng trong ngày 1-7, Iran thừa nhận đã vượt quá giới hạn 300kg quy định trong thỏa thuận hạt nhân năm 2015 về trữ lượng uranium làm giàu ở mức độ thấp, đánh dấu lần đầu tiên Tehran vi phạm thỏa thuận này.

Hãng tin Reuters cho biết động thái ngày 2-7 của ông Macron là một phép thử ngoại giao sau khi các quan chức Pháp, Anh và Đức cam kết sẽ phản ứng mạnh mẽ nếu Iran cơ bản phá vỡ thỏa thuận hạt nhân.

Hiện 3 cường quốc châu Âu này cũng đang tìm cách cứu vãn thỏa thuận hạt nhân với Iran sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố rút khỏi thỏa thuận và áp đặt các biện pháp trừng phạt lên Tehran.

Tuyên bố của tổng thống Pháp cũng thông tin rằng trong vài ngày tới ông Macron sẽ tiến hành các bước nhằm đảm bảo Iran vẫn tiếp tục được hưởng lợi về kinh tế theo các điều khoản trong thỏa thuận hạt nhân. Tuy nhiên, tuyên bố không nói rõ đó là các bước gì.

Hãng tin Reuters cho biết các cường quốc châu Âu đang nỗ lực thiết lập hệ thống cơ chế trao đổi thương mại với Iran để chuyển thực phẩm và dược phẩm nhằm đáp ứng một số yêu cầu của Tehran bất chấp các biện pháp trừng phạt của Mỹ.

Tuy nhiên, hệ thống này lại không thể đảm bảo doanh thu bán dầu như yêu cầu của Iran.

Trong một diễn biến khác, như Reuters ngày 2-7 đưa tin, các công tố viên Iran đang tìm kiếm bản án tử hình cho các nghi phạm bị bắt với cáo buộc gián điệp cho Mỹ.

Truyền hình Nhà nước Iran dẫn lời phát ngôn viên Bộ Tư pháp Gholamhosseinm Esmaili cho biết nhiều nghi can bị bắt chưa đầy một năm có thể đối mặt với bản án tử hình tại các tòa án quân sự.

Tháng 8-2018, Iran tuyên bố đã bắt "hàng chục điệp viên" tại các cơ quan hạt nhân và quân đội của nước này. Nhiều người trong số này là những người có hai quốc tịch.

Tháng 6-2019, Iran tuyên bố đã hành hình một cựu nhân viên hợp đồng của bộ phận hàng không vũ trụ thuộc Bộ Quốc phòng với cáo buộc gián điệp cho Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA).