Trong quyết định dài 93 trang được công bố ngày 15-7, Thẩm phán liên bang Aileen Cannon ở bang Florida đã hủy vụ truy tố ông Donald Trump về cáo buộc xử lý sai tài liệu mật.

Hãng tin AFP bình luận đây là "chiến thắng to lớn" dành cho ông Trump, người từng bị cáo buộc gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia khi giữ các tài liệu mật sau khi rời Nhà Trắng.

Thẩm phán nói rằng công tố viên đặc biệt Jack Smith, người đưa ra các cáo buộc chống lại ông Trump, đã được bổ nhiệm không đúng theo luật và không có thẩm quyền đưa ra cáo trạng, do đó vụ án được hủy.

"Yêu cầu bác bỏ bản cáo trạng của cựu tổng thống Trump - được đưa ra dựa trên việc bổ nhiệm và tài trợ bất hợp pháp cho công tố viên đặc biệt Jack Smith - đã được CHẤP THUẬN. Bản cáo trạng bị BÁC BỎ vì việc bổ nhiệm công tố viên đặc biệt Smith vi phạm điều khoản bổ nhiệm của Hiến pháp Mỹ" - bà Aileen viết.

Theo Hãng tin AP, quyết định của thẩm phán Aileen Cannon đã mang đến "cái kết đột ngột và gây sốc" cho một vụ án hình sự mà vào thời điểm đệ trình, được coi là mối đe dọa pháp lý nguy hiểm nhất mà cựu tổng thống Trump phải đối mặt.

Với động thái trên, thẩm phán liên bang đứng về phía các luật sư bào chữa, những người cho rằng công tố viên đặc biệt đã được bổ nhiệm bất hợp pháp. Người phát ngôn của phía ông Smith chưa lên tiếng với động thái trên.

Ngày 9-6-2023, Bộ Tư pháp Mỹ chính thức công bố bản cáo trạng dài 49 trang với cựu tổng thống Donald Trump về các sai phạm trong xử lý tài liệu mật quốc gia sau khi ông rời Nhà Trắng, trong đó nêu 37 tội danh.

Phần lớn tội danh (31/37) cáo trạng nêu liên quan đến việc cố ý lưu giữ thông tin quốc phòng - vi phạm đạo luật gián điệp. Các tội danh khác cũng bao gồm âm mưu cản trở công lý, giữ lại tài liệu, che giấu tài liệu phi pháp, giấu giếm tài liệu trong điều tra, có âm mưu che giấu và đưa ra các tuyên bố sai lệch.

Nhiều thành viên Đảng Cộng hòa lúc đó đã bênh vực cựu tổng thống Trump sau thông tin ông bị truy tố cấp liên bang. Họ cho rằng việc truy tố ông Trump là do đương kim Tổng thống Joe Biden ra lệnh (dĩ nhiên ông Biden đã bác bỏ điều này), trong bối cảnh nước Mỹ sắp bước vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.

Năm 2022, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Merrick Garland bổ nhiệm ông Jack Smith làm công tố viên đặc biệt dẫn đầu các cuộc điều tra về ông Trump. 

Tuy nhiên, các luật sư của ông Trump đã thách thức thẩm quyền pháp lý trong quyết định năm 2022 của Bộ trưởng Garland. Họ lập luận việc bổ nhiệm ông Smith như vậy vi phạm Hiến pháp Mỹ vì "chức vụ của ông Smith không phải do Quốc hội Mỹ tạo ra và ông không được Thượng viện phê chuẩn".

Thẩm phán Mỹ ấn định ngày xét xử ông Trump vụ tài liệu mật

Ngày 21-7, thẩm phán liên bang Mỹ Aileen Cannon ấn định ngày bắt đầu phiên tòa xét xử cựu tổng thống Donald Trump về vụ xử lý sai tài liệu mật là vào 20-5-2024.