Phóng to

Cựu thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu

TT - Khi cựu thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu - hiện là bộ trưởng cấp cao trong chính phủ - nhận được yêu cầu xin phỏng vấn của nhật báo The Straits Times (TST) nhân dịp sinh nhật thứ 80 (ngày 16-9), ông nói ông không quan tâm đến những cuộc phỏng vấn “nể nang” theo định kỳ. TST hứa với ông Lý Quang Diệu đây sẽ là cuộc trò chuyện “không khoan nhượng”. Tuổi Trẻ trích giới thiệu bài phỏng vấn này.

* TST: Ông luôn là một chiến sĩ. Người ta nói ông không chỉ tiêu diệt những ý kiến (phản bác) mà còn diệt trừ cả những người phản đối mình. Vì sao ông luôn thấy phải chiến thắng và chiến thắng quyết liệt như thế?

- Ông Lý Quang Diệu: Tôi nghĩ đơn giản đó là bản chất con người tôi. Tôi là thế. Tôi đã học hỏi được kinh nghiệm (sống như chiến đấu) này từ những ngày đầu tiên vào sự nghiệp chính trị, trước những đối thủ mạnh và gai góc.

* Ông có nghĩ đến lúc nào đó ông rút khỏi chính trường và chính phủ? Khi nào ông sẽ về hưu?

- Tôi sẽ chỉ về hưu khi nào không còn đóng góp gì được cho chính phủ. Nhưng chừng nào tôi còn khỏe và còn làm được, tôi sẽ vẫn làm một nghị sĩ. Tôi muốn góp tiếng nói của mình trong những việc đại sự quốc gia.

* Nhưng ông đâu cần ngồi trong quốc hội mới có tiếng nói?

- Sai rồi. Tôi cần có một ghế trong quốc hội. Những quyết định quan trọng được đưa ra trong các phiên họp quốc hội trước khi bỏ phiếu. Tôi muốn phát biểu quan điểm của mình vào những lúc ấy.

* Nhiều người nói không ai trong nội các Singapore dám nói cho ông biết khi nào thì thời điểm (về hưu) đã đến...

- (cười vang) Tôi không tin đó là sự thật. Nhưng chẳng cần ai nói cho tôi cả. Tôi sẽ tự nhận ra điều đó khi tôi không còn khả năng đóng góp nữa.

* Khi Phó thủ tướng Lý Hiển Long bước vào vai trò thủ tướng trong tương lai, chúng tôi hình dung báo chí sẽ viết “Con trai Lý Quang Diệu lên nắm quyền”. Ông nghĩ thế nào về điều này?

- Đâu phải Lý Hiển Long lên nắm quyền vì là con trai tôi. Tôi cũng không phải là người lựa chọn hay bổ nhiệm ông ta. Lý Hiển Long đã làm phó thủ tướng 13 năm nay, đủ thời gian để mọi người đánh giá. Tôi không quan tâm đến chuyện con tôi có làm thủ tướng hay không mà là con tôi có phải là lựa chọn tốt nhất hay không.

* Cho đến nay ông vẫn có ảnh hưởng lớn đến Chính phủ Singapore. Làm sao ông chắc được ảnh hưởng đó của ông không lấn át phong cách riêng của thành viên chính phủ trẻ, cho họ một không gian để thử nghiệm những ý tưởng của chính họ?

- Những lãnh đạo trẻ của Singapore có cách nhìn riêng của họ về tương lai. Tôi đã từng đề xuất việc tái thiết Singapore và cải cách đảng cầm quyền nhiều năm trước vì tôi thấy các mô hình chính sách cũ đã không còn phù hợp. Nhưng tôi không thể làm được chuyện cải cách vì cảm giác của tôi là của thế hệ trước.

Chính giới lãnh đạo trẻ đang làm được điều đó, họ đang đặt ra mục tiêu cho tương lai, định hướng các chính sách và thực hiện chính sách. Còn muốn biết ảnh hưởng của tôi có lấn át phong cách của họ hay không thì phải hỏi họ thôi. Tuy nhiên, nếu họ không thấy tôi hữu dụng, chúng tôi đã không thể làm việc cùng nhau khi tôi ở vai trò bộ trưởng cấp cao này.

* Mọi người vẫn nghĩ ông là người duy nhất đưa ra tầm nhìn chiến lược cho Singapore...

- Làm sao lại có ai đó tin được rằng tôi, năm nay 80 tuổi, vẫn là người có tầm nhìn cho thế kỷ 21? Chính những lãnh đạo trẻ sẽ tự quyết định Singapore sẽ ra sao trong tương lai.

* Hình như có nhiều tiệc tùng dành cho ông trong sinh nhật lần thứ 80 này?

- Đúng thế. Điều này làm tôi nhận ra thời gian trôi nhanh quá. Tôi không sợ chết, nhưng rất sợ các khả năng thể chất của mình giảm thiểu trước ngày tôi qua đời.