Ngày 19-6, tại TP.HCM, Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD-VCCI) phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội thảo phổ biến quy định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR), tập trung vào trách nhiệm thu gom, tái chế sản phẩm và bao bì.

Còn nhiều thách thức chưa được tháo gỡ

Tại hội thảo, nhiều doanh nghiệp bày tỏ sự ủng hộ đối với chính sách EPR, tuy nhiên cũng thẳng thắn nêu lên hàng loạt rào cản trong quá trình thực thi như chi phí tái chế cao, thiếu cơ sở hạ tầng, cần hướng dẫn thực hiện rõ ràng hơn…

Bà Phạm Trúc Thanh - giám đốc phát triển bền vững Heineken Việt Nam - cho biết việc thiếu công nghệ và hạ tầng tái chế hiện đại là một trong những nguyên nhân khiến quá trình chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn chưa như kỳ vọng.

Với công suất 60.000 tấn/năm, nhà máy của Công ty cổ phần Nhựa tái chế Duy Tân hiện được đánh giá có công nghệ hiện đại bậc nhất ngành tái chế tại Việt Nam. Tuy vậy theo ông Lê Anh - giám đốc phát triển bền vững công ty - việc phân loại rác tại nguồn chưa hiệu quả khiến chi phí vận hành tăng đáng kể, làm giảm hiệu quả đầu tư.

Ở lĩnh vực dầu khí, bà Nguyễn Thị Hạnh - đại diện TotalEnergies - cho biết doanh nghiệp đã sớm triển khai thu hồi và tái chế dầu nhờn tại Việt Nam, và là một trong những công ty FDI đầu tiên thực hiện việc này. 

Dù đối mặt với rủi ro bị phạt nếu không đạt yêu cầu tái chế, bà Hạnh cho hay TotalEnergies sẵn sàng chủ động dự phòng khoản phạt 2 tỉ đồng, cho thấy sự nghiêm túc và cam kết của doanh nghiệp trong quyết tâm tái chế, bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên bà Hạnh bày tỏ lo ngại trước đề xuất mở rộng phạm vi áp dụng tỉ lệ tái chế bắt buộc. Nếu trước đây chỉ áp dụng 15% cho dầu động cơ, thì nay dự kiến áp dụng cho tất cả các loại dầu, khiến nghĩa vụ tái chế tăng đáng kể. 

Dẫn nguồn từ XP Global, bà Hạnh cho biết tổng sản lượng dầu nhờn tại Việt Nam năm 2024 là 467.000 tấn, trong đó dầu động cơ chiếm 349.000 tấn. Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp cần tái chế khoảng 52.000 tấn. Nhưng nếu áp dụng cho toàn bộ lượng dầu, con số này sẽ tăng lên hơn 70.000 tấn - tương đương tăng 33%, tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, bà Hạnh cho rằng hiện nay thị trường trong nước chưa có sự phân biệt rõ ràng giữa các loại dầu thải, gây khó khăn trong việc kê khai và xử lý. Dù TotalEnergies đang hợp tác với một đơn vị tái chế trong nước, việc chứng minh nguồn gốc dầu thải vẫn là một thách thức do thiếu hướng dẫn và thủ tục chưa đồng bộ. 

Đề xuất điều chỉnh chính sách và cơ chế hỗ trợ tái chế

Cũng trong hội thảo, nhiều doanh nghiệp đề xuất cần có cơ chế hỗ trợ thiết thực nếu mở rộng diện áp dụng trách nhiệm tái chế đối với các loại dầu.

Trước các phản ánh của doanh nghiệp, đại diện ban soạn thảo (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết sẽ xem xét điều chỉnh linh hoạt các điều khoản liên quan đến EPR, đồng thời rà soát lại mức phạt để tránh gây áp lực tài chính quá lớn, khuyến khích doanh nghiệp chủ động thực hiện trách nhiệm tái chế thay vì chọn nộp quỹ.

Ban soạn thảo cũng khẳng định định hướng chính sách là thúc đẩy doanh nghiệp tự thực hiện trách nhiệm môi trường, thay vì chỉ "nộp tiền cho xong nghĩa vụ". Do đó các biện pháp hỗ trợ cụ thể về kỹ thuật, hạ tầng, thủ tục hành chính và lộ trình thực hiện sẽ được tính toán để tăng tính khả thi trong quá trình triển khai.

Ông Nguyễn Tiến Huy - giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững (VCCI) - nêu ý kiến: "Sẽ tổng hợp đầy đủ các góp ý từ hội thảo để phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện dự thảo nghị định hướng dẫn EPR. 

Song song đó, văn phòng sẽ đẩy mạnh hoạt động đào tạo, truyền thông và hỗ trợ nâng cao năng lực cho doanh nghiệp, nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn".

Chủ cơ sở tái chế dầu thải gần 7 tấn bã dầu khô nguy hại ra môi trường

Gần 7 tấn bã dầu khô nguy hại được Bùi Quốc Giang chỉ đạo nhân viên đổ ra hố đào dài 14m ở bên ngoài xưởng tái chế dầu.