Ngày 17-12, tại Toyko (Nhật Bản), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cùng lãnh đạo các nước ASEAN và Nhật Bản dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản.

Sau 50 năm không ngừng củng cố và phát triển, đến nay hợp tác ASEAN - Nhật Bản đã mở rộng tới tất cả các lĩnh vực và hai bên đã nâng cấp quan hệ thành Đối tác chiến lược toàn diện tháng 9-2023.

Thêm 55 tỉ yen hỗ trợ ASEAN

Hướng tới tương lai, hai bên nhất trí sẽ đưa quan hệ phát triển thực chất, hiệu quả, tương xứng với tầm vóc của Đối tác chiến lược toàn diện.

Hai bên nhất trí sẽ nỗ lực duy trì và thúc đẩy trao đổi thương mại, đầu tư, ổn định chuỗi sản xuất và cung ứng tại khu vực, tạo thuận lợi hơn cho hàng xuất khẩu vào thị trường của nhau. Đồng thời, ASEAN và Nhật Bản sẽ đẩy mạnh hơn nữa các lĩnh vực hợp tác mới, nhiều tiềm năng như kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn.

Các nhà lãnh đạo cũng cam kết sẽ tăng cường hợp tác trong nhiều lĩnh vực, cụ thể như giao lưu nhân dân, hợp tác du lịch, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, năng lượng, quản lý thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh biển, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia…

Lãnh đạo các nước ASEAN hoan nghênh Nhật Bản coi ASEAN là một trong ưu tiên chính sách đối ngoại nói chung và Chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (FOIP) của Nhật Bản nói riêng cũng như cam kết tiếp tục ủng hộ và hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng, phát huy vai trò trung tâm trong khu vực.

Nhân dịp này Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đã công bố khoản hỗ trợ trị giá 40 tỉ yen cho giao lưu nhân dân, hợp tác văn hóa - giáo dục và 15 tỉ yen cho các chương trình trao đổi cán bộ nghiên cứu quốc tế (tiếp theo khoản đóng góp thêm 14,2 tỉ yen cho Quỹ Hội nhập ASEAN - Nhật Bản đã được công bố từ đầu năm).

Thủ tướng nêu 4 đề xuất kết nối ASEAN - Nhật Bản

Tham dự hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh quan hệ với Nhật Bản là một trong những mối quan hệ thành công nhất của ASEAN.

Đồng thời đề nghị trong bối cảnh thế giới và khu vực đang trải qua nhiều "cơn gió ngược" với nhiều thách thức chưa có tiền lệ, hai bên cần tăng cường hợp tác, phấn đấu đưa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Nhật Bản trở thành một biểu tượng của đoàn kết và hợp tác quốc tế.

Trên cơ sở tổng kết, đúc rút ba bài học sâu sắc trong chặng đường phát triển quan hệ ASEAN - Nhật Bản 50 năm qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất ba phương hướng lớn để quan hệ ASEAN - Nhật Bản trở thành hình mẫu, nhân tố tích cực, đóng vai trò quan trọng vào bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định, cùng phát triển và cùng có lợi ở khu vực.

Thủ tướng đề nghị hai bên tăng cường hơn nữa phối hợp chiến lược, cùng xây dựng cấu trúc khu vực mở, bao trùm, dựa trên luật lệ với ASEAN đóng vai trò trung tâm.

Trong đó, Nhật Bản cần tiếp tục có tiếng nói ủng hộ lập trường chung của ASEAN về Biển Đông, cũng như tích cực hỗ trợ các nước thuộc tiểu vùng Mekong ứng phó hiệu quả các thách thức an ninh phi truyền thống.

Thủ tướng đề nghị sớm khởi động lại cơ chế hợp tác Mekong, ưu tiên thúc đẩy các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển bền vững trên tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau".

Thủ tướng nhấn mạnh đầu tư cho nhân tố con người - chủ thể, mục tiêu, động lực và nguồn lực cho sự phát triển nói chung và của quan hệ ASEAN-Nhật Bản nói riêng.

Người đứng đầu Chính phủ đồng thời đề nghị cần cụ thể hóa quan hệ "từ trái tim đến trái tim" trở thành quan hệ "từ hành động đến hành động", và "từ cảm xúc đến hiệu quả" với các dự án, chương trình, kế hoạch hợp tác thiết thực, cụ thể trong khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Nhật Bản.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh bốn kết nối, trong đó đề nghị hai bên tăng cường kết nối về kinh tế, thương mại, đầu tư coi đây là trọng tâm và động lực phát triển của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Nhật Bản.

Thứ hai là đẩy mạnh kết nối về cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng chiến lược, thứ ba là mở rộng kết nối trong các lĩnh vực mới, nhất là đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức và nông nghiệp thông minh.

Cuối cùng là ưu tiên kết nối thực hiện các mục tiêu về phát triển bền vững, không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần.

Trên tinh thần lấy tin cậy chính trị làm nền tảng, hợp tác kinh tế làm động lực và lấy giao lưu nhân dân làm trung tâm, Thủ tướng bày tỏ tin tưởng con thuyền ASEAN - Nhật Bản sẽ vượt qua mọi thách thức, tiếp tục rẽ sóng vươn xa trong 50 năm tới và xa hơn nữa.

Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo đã thông qua "Tuyên bố tầm nhìn về quan hệ hữu nghị và hợp tác ASEAN - Nhật Bản: Đối tác tin cậy" và "Kế hoạch triển khai Tuyên bố tầm nhìn", làm cơ sở để triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Nhật Bản thời gian tới.

Tối 17-12, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo Nhật Bản và ASEAN dự lễ thắp đèn kỷ niệm 50 năm quan hệ hai bên.

Nhật Bản, ASEAN cùng kiến tạo tương lai

Lời tòa soạn: Nhân dịp tổ chức Hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ Nhật Bản - ASEAN, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio gửi Tuổi Trẻ bài viết về tầm quan trọng của ASEAN và Việt Nam đối với nước này.