Trong khi lệnh ngừng bắn mong manh tại Gaza đổ vỡ với các cuộc tấn công mới, nhóm Houthi từ Yemen đã trở thành một yếu tố bất ngờ khi phóng tên lửa siêu thanh nhắm vào sân bay Ben Gurion, đẩy căng thẳng lên cao và mở rộng phạm vi xung đột ra toàn Trung Đông.

Israel tiếp tục tấn công Gaza

Ít nhất 45 người đã thiệt mạng trong các cuộc không kích khắp Dải Gaza vào tối 20-3 khi Israel nối lại các cuộc tấn công trên bộ và trên không. Đây là cuộc tấn công đẫm máu nhất kể từ khi thỏa thuận ngừng bắn kéo dài hai tháng với Hamas có hiệu lực từ 19-1 bị phá vỡ. 

Tính đến nay, các cuộc tấn công của Israel đã giết chết hơn 400 người Palestine, gồm nhiều chỉ huy cấp cao của Hamas.

Ngày 20-3, Hamas nã rocket vào Tel Aviv để đáp trả "cuộc thảm sát", và cuộc tấn công tối cùng ngày chính là hành động trả đũa từ Israel. Vài giờ trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Israel Katz, tuyên bố Gaza sẽ phải "trả giá đầy đủ" nếu những con tin do Hamas hiện đang giữ vẫn không được phóng thích. 

"Trả lại con tin và loại bỏ Hamas, còn không sẽ là sự hủy diệt và tàn phá hoàn toàn", ông Katz nói.

Hamas tuyên bố việc Israel mở lại chiến dịch trên bộ là "sự vi phạm mới và nguy hiểm với thỏa thuận ngừng bắn đã ký kết". Trong khi đó, Israel và Mỹ khẳng định Hamas mới là bên đã tìm cách nối lại chiến sự khi từ chối đề xuất gia hạn thỏa thuận ngừng bắn hiện tại.

Hiện ít nhất 59 con tin, cả còn sống lẫn đã chết, được cho là vẫn ở Gaza, trong số 250 người đã bị bắt giữ trong các cuộc tấn công khủng bố do Hamas chỉ huy vào ngày 7-10-2023, những cuộc tấn công đã giết chết khoảng 1.200 người, theo Israel. Những cuộc tấn công trả đũa sau đó của Israel đã làm gần 49.000 người Palestine thiệt mạng ở Gaza, theo giới chức y tế Palestine.

Quân đội Israel tuyên bố "chiến dịch trên bộ có mục tiêu" lần này sẽ tập trung vào miền trung và nam Dải Gaza, và bộ binh đã chiếm lại khoảng một nửa hành lang Netzarim - tuyến đường chia đôi Gaza và từng được dùng để ngăn giao thông đi lại giữa hai miền bắc, nam của dải đất này.

Người phát ngôn lực lượng Hamas Abdul Latif Al-Qanou cho biết những cuộc thương thuyết với các nước trung gian vẫn đang diễn ra. Ông bày tỏ hy vọng qua thương thuyết, Israel sẽ "xuống thang kế hoạch hiện tại" và tuân thủ lệnh ngừng bắn.

Houthi tham chiến

Tình hình Gaza thêm phức tạp khi cũng ngày 20-3, nhóm vũ trang Houthi ở Yemen tuyên bố đã phóng một tên lửa siêu thanh trúng vào sân bay Ben Gurion của Israel để ủng hộ người Palestine. 

"Lực lượng vũ trang Yemen đã tiến hành chiến dịch quân sự chất lượng nhắm vào sân bay Ben Gurion bằng tên lửa siêu thanh Palestine-2", người phát ngôn Houthi Yahya Saree cho biết. 

Đây là cuộc tấn công thứ hai của Houthi sau khi Mỹ mở chiến dịch không kích nhắm vào lực lượng này hồi đầu tuần. Quân đội Israel thông báo họ đã chặn được tên lửa trước khi nó đi vào lãnh thổ.

Mỹ mở chiến dịch không kích Yemen từ ngày 15-3, giết chết ít nhất 31 người, và Houthi đã tuyên bố sẽ đáp trả bằng cách leo thang các cuộc tấn công của họ ở Biển Đỏ và vào Israel. 

Nhóm Houthi đã tiến hành hơn 100 cuộc tấn công vào tàu thuyền đi lại ở vùng biển gần Yemen kể từ khi cuộc chiến của Israel bắt đầu ở Gaza vào cuối năm 2023, với lý do bày tỏ sự đoàn kết với người Palestine.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19-3 đã kêu gọi Iran ngừng hỗ trợ Houthi, và khẳng định nhóm vũ trang Yemen này sẽ bị Washington triệt hạ. Trong khi Houthi là đồng minh của Iran, khó mà biết được họ nhận được bao nhiêu hậu thuẫn thực tế từ Tehran, và liệu có nghe lệnh không ngay cả khi Iran muốn họ ngừng tấn công. 

Giáo chủ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei ngày 20-3 tuyên bố những cuộc tấn công của Mỹ vào Yemen là "tội ác cần phải ngăn chặn".

Bằng những cuộc không kích, Mỹ hy vọng có thể hậu thuẫn cho lợi ích của các đồng minh khu vực đang gặp khó khăn trong việc kiềm chế Houthi. Ai Cập được ước tính đã mất tới 7 tỉ USD thu nhập vì tàu bè không dám đi qua eo Suez để tránh các cuộc tấn công của Houthi. 

UAE và Saudi Arabia cũng có lợi ích kinh tế, quân sự lớn gắn với Biển Đỏ. Tất cả, cùng với Israel, đều là đồng minh của Mỹ.

Trong quá trình ngừng bắn ở Gaza, Houthi đã tuân thủ cam kết không tấn công tàu Israel và các tàu thương mại khác ở Biển Đỏ. Nhưng ngay khi lệnh ngừng bắn đổ vỡ, họ lại hành động. 

Tuy nhiên ngay cả khi Houthi có "hiền hòa" trở lại, việc họ kiểm soát Yemen vẫn khó chấp nhận với các lợi ích của Mỹ và đồng minh ở Trung Đông, do Yemen nằm tại vị trí duyên hải chiến lược, kiểm soát cảng Hodeidah, và có biên giới chung với Saudi Arabia.

Israel sa thải giám đốc cơ quan tình báo vì 'mất niềm tin'

Chính phủ Israel chính thức sa thải ông Ronen Bar, giám đốc Cơ quan Tình báo Israel (Shin Bet), với lý do Thủ tướng Benjamin Netanyahu thấy 'mất niềm tin'.