Ngôi biệt thự Pháp cổ ở số 26 Lê Lợi, phường Thuận Hóa, TP Huế từng được kỳ vọng sẽ không bị đập bỏ trong bối cảnh nhiều kiến trúc Pháp ở Huế dần biến mất theo thời gian.

Phương án mời "thần đèn" Nguyễn Văn Cư - người đã từng dời nhiều công trình khổng lồ - về Huế để dời ngôi biệt thự đến nơi khác đã được tính tới. Việc này nhằm bảo tồn toàn vẹn công trình cổ hiếm hoi còn sót lại trên một trong những tuyến đường đẹp nhất Huế.

Thế nhưng sau 3 năm, việc dời công trình này vẫn chưa được thực hiện. Vì sao?

Sau 3 năm vẫn đứng im 

Năm 2022, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cũ có ý định mời "thần đèn" Nguyễn Văn Cư ở TP.HCM ra Huế để di dời ngôi biệt thự Pháp cổ bên bờ sông Hương đi nơi khác, dành vị trí đất vàng tại đây để phát triển dịch vụ du lịch.

Ngôi biệt thự này từng là trụ sở Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế, và từng khiến dư luận Huế "dậy sóng" vì không nằm trong danh mục 27 công trình kiến trúc Pháp tiêu biểu được Sở Xây dựng tỉnh Thừa Thiên Huế cũ lập ra.

Nhiều người cho rằng việc ngôi biệt thự không có tên trong danh mục các công trình kiến trúc Pháp nói trên là để tiện cho việc đập bỏ.

Đến năm 2022, lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế cũ cho biết sẽ không đập bỏ ngôi biệt thự nói trên mà lên phương án di dời đến nơi khác nhưng vẫn giữ nguyên hiện trạng công trình.

"Thần đèn" Nguyễn Văn Cư - người từng di dời chánh điện chùa Diệu Đế và nhiều công trình khổng lồ khác - đã được mời về để lên phương án di dời.

Tuy nhiên hơn 3 năm trôi qua, ngôi biệt thự này vẫn nằm yên tại vị trí cũ, khóa cửa im lìm. Bên ngoài, nhiều mảng tường bong tróc, xuống cấp, có đoạn trụ gạch bị bể nát, hư hỏng do thời gian. Khuôn viên ngôi biệt thự bị bỏ hoang, rác thải chất đống và trở thành nơi để xe bán hàng rong.

Đứng bên ngoài cổng ngôi biệt thự, anh Phan Phú (khách du lịch) bày tỏ sự tiếc nuối khi chứng kiến cảnh xuống cấp của ngôi biệt thự có tuổi đời cả trăm năm này.

"Giá như đây là một bảo tàng trưng bày, giới thiệu những sản phẩm du lịch hoặc nghề truyền thống của Huế để du khách có thể tham quan, chụp hình thì tốt biết bao", anh Phú nói.

Xuống cấp nghiêm trọng

Nhắc đến ngôi biệt thự số 26 Lê Lợi, "thần đèn" Nguyễn Văn Cư nói rằng đó luôn là một nỗi đau đáu trong lòng ông. Là một người con xứ Huế, ông Cư cho biết rất muốn đóng góp trong việc gìn giữ di sản cố đô.

Năm 2022, sau khi được mời về khảo sát việc di dời ngôi biệt thự sang đường Phạm Hồng Thái ở gần đó, ông Cư khẳng định mình có thể di dời được ngôi biệt thự này đến vị trí mới mà vẫn đảm bảo an toàn cho công trình.

"Tôi đã lên phương án di dời cụ thể 14 bước, với thời gian thực hiện khoảng 4 tháng, tổng kinh phí khoảng 2,5 tỉ đồng. Thế nhưng sau buổi làm việc đó, suốt 3 năm qua tôi chưa từng nhận lại bất kỳ thông tin liên hệ nào về việc di dời từ phía chính quyền TP Huế", ông Cư nói.

Ông Trần Hữu Thùy Giang, Phó chủ tịch UBND TP Huế, cho biết theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, ngôi biệt thự cổ kể trên đang xuống cấp nghiêm trọng, nhiều hạng mục không còn đủ khả năng chịu lực nếu thực hiện di dời.

Cụ thể, Trung tâm Giám định chất lượng xây dựng thuộc Sở Xây dựng TP Huế đã từng có báo cáo xác định kết cấu của ngôi biệt thự xuống cấp, hệ kết cấu gạch, đá, thép, bê tông cốt thép pha lẫn, việc di dời công trình không hiệu quả về mặt an toàn chịu lực.

Cũng theo ông Giang, một phương án khác đang được thành phố tính tới là vẫn giữ nguyên ngôi biệt thự này ở vị trí cũ.

Nguyên do là có một nhà đầu tư đang muốn xây dựng khách sạn 5 sao, tổ hợp dịch vụ tại vị trí này và họ đề nghị được giữ ngôi biệt thự trong khuôn viên khách sạn như một giá trị kiến trúc - văn hóa - cảnh quan đặc biệt.

"Để đảm bảo an toàn của công trình, chúng tôi cũng đang kiểm tra, đánh giá lại nhằm có phương án tốt nhất", ông Giang nói.

Hàng loạt biệt thự tiền tỉ ven biển hư hỏng, đổ sập do bão Bualoi

Bão số 10 (Bualoi) đổ bộ với sức gió rất mạnh đã làm hàng loạt căn biệt thự tại khu du lịch Xuân Thành đổ sập, hư hỏng, gây thiệt hại hàng tỉ đồng cho người dân.