Những bình nước nóng hoạt động bằng năng lượng mặt trời tại Q.Phú Nhuận, TP.HCM - Ảnh: HỮU THUẬN

Một trong những sản phẩm dạng năng lượng thân thiện với môi trường đang dần trở nên quen thuộc đối với rất nhiều gia đình tại TP.HCM là bình nước nóng năng lượng mặt trời.

Tuy nhiên, việc sử dụng năng lượng tái tạo chẳng thấm tháp gì so với sản lượng điện tiêu thụ của toàn TP.HCM.

Đơn cử như cả năm 2015, sản lượng điện năng từ nguồn năng lượng tái tạo (điện từ nhà máy sản xuất điện tận thu khí gas từ rác ở Gò Cát, và điện mặt trời) là 1,5 triệu kWh.

Con số này còn quá nhỏ bé, chỉ chiếm 0,007% so với tổng sản lượng điện tiêu thụ toàn TP, khoảng hơn 20 tỉ kWh.

Theo Tổng công ty Điện lực TP.HCM, nếu tính luôn sản lượng điện tiết kiệm nhờ sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời tại TP thì sản lượng điện năng có được từ nguồn năng lượng tái tạo của năm 2015 vào khoảng hơn 30 triệu kWh, cũng chỉ chiếm 0,15% so với tổng sản lượng điện tiêu thụ toàn TP.

Những con số vừa nêu được nhìn nhận còn rất ít và rất thấp so với mức kỳ vọng của TP.HCM (mục tiêu đặt ra là nâng công suất năng lượng tái tạo đạt 1,74% tổng công suất tiêu thụ của TP vào năm 2020 - PV).

Ai cũng thấy cái lợi, đặc biệt về khía cạnh môi trường của những dạng năng lượng tái tạo, nhưng sự thúc đẩy để dạng năng lượng hữu ích này phát triển vẫn là câu chuyện đang còn bỏ ngỏ.

Đô thị TP.HCM phải gánh một lượng rác khổng lồ mỗi ngày, với hàng nghìn tấn rác đem chôn lấp, nhưng trong nhiều năm nay TP cũng chỉ có một trạm phát điện từ rác thải Gò Cát, vận hành với quy mô khiêm tốn.

Còn ứng dụng công nghệ mới để phát triển các dự án sản xuất điện từ xử lý rác vẫn đang trong quá trình cân nhắc, lựa chọn suốt nhiều năm qua.

Trên thực tế, các nỗ lực để gia tăng sử dụng năng lượng tái tạo đều được thể hiện bằng các chương trình, chiến lược với nhiều mục tiêu, con số đặt ra rõ ràng.

Tuy nhiên, nó sẽ chỉ là những con số trên giấy tờ nếu không có những giải pháp mạnh mẽ để thực thi.

TP.HCM có chương trình thí điểm xây dựng cơ chế hỗ trợ đầu tư điện mặt trời ở TP, đã nhận được tín hiệu hưởng ứng rất tốt từ xã hội, thúc đẩy việc sử dụng điện mặt trời tại các doanh nghiệp và hộ gia đình.

Nhưng theo Tổng công ty Điện lực TP, chương trình này chỉ kéo dài trong các năm 2015 - 2016, trong khi đó Nhà nước lại chưa có chính sách hỗ trợ điện mặt trời đến với người dân.

Tổng công ty Điện lực TP.HCM kiến nghị cùng phối hợp với các cơ quan chuyên môn của TP, đánh giá cụ thể kết quả triển khai thử nghiệm chương trình, từ đó đề xuất cơ chế ưu đãi riêng tại TP.HCM như hỗ trợ vốn, lãi suất ưu đãi, thời hạn trả nợ dài hạn...

Ngoài ra, nên có cơ chế giá bán điện chung cho toàn quốc dành cho điện mặt trời, khi loại điện này đấu nối vào lưới điện quốc gia để bán điện. Điều này là rất cần thiết nhằm khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời tại TP.