Những nội dung này được nêu tại buổi góp ý dự thảo văn kiện Đại hội Đoàn TP.HCM lần I (nhiệm kỳ 2025-2030) sáng 5-12 do Thành Đoàn TP.HCM tổ chức, lấy ý kiến cán bộ Đoàn - Hội sinh viên các trường đại học, học viện, cao đẳng trên địa bàn TP.

Văn hóa là cội nguồn

Phó bí thư Đoàn Nhạc viện TP.HCM Lý Hoàn Trân đề xuất bổ sung tiêu chí "văn hóa" vào bộ tiêu chí công tác cán bộ Đoàn. Theo Trân, cán bộ Đoàn cần được bồi dưỡng về văn hóa và phát huy vai trò nêu gương trong xây dựng môi trường văn hóa. Bởi chỉ khi có nền tảng văn hóa vững vàng, cán bộ Đoàn mới đủ bản lĩnh và sự tinh tế để phục vụ nhân dân.

"Cần bao quát nhiều nội dung, từ văn hóa truyền thống với lịch sử, di sản, phong tục và bản sắc Việt; đến văn hóa công vụ với tác phong chuẩn mực, minh bạch; văn hóa giao tiếp ứng xử và văn hóa số nhằm hình thành thái độ lành mạnh, tôn trọng cộng đồng trong cả đời thực lẫn không gian mạng", Trân nhận định.

Bên cạnh đó, Trân cũng đề cập vai trò của văn hóa thẩm mỹ giúp cán bộ Đoàn nâng cao năng lực cảm thụ, nhận diện sản phẩm văn hóa lệch chuẩn, văn hóa độc hại. Từ đó hiểu đúng và sâu về nghệ thuật truyền thống Việt Nam, tránh nhầm lẫn với văn hóa các nước Á Đông.

"Cán bộ Đoàn cần có khả năng định hướng thẩm mỹ cho thanh thiếu niên, đồng thời tích cực giới thiệu, lan tỏa các giá trị nghệ thuật nhân văn, trong sáng, mang bản sắc dân tộc, nhận diện hiện tượng văn hóa lệch chuẩn", Trân cho hay.

Trong công trình "Cổng dữ liệu mở thanh niên TP.HCM", Trân kỳ vọng sẽ có thêm các bộ tài liệu số hiện đại, dễ tiếp cận về văn hóa truyền thống và văn hóa xã hội như ẩm thực, du lịch, nghệ thuật... Bạn đề xuất xây dựng bộ học liệu văn hóa - nghệ thuật Việt Nam dưới dạng hình ảnh, video, podcast giúp thanh thiếu nhi nhận diện đúng giá trị truyền thống.

Cũng tại hội nghị, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam Trường đại học Sư phạm TP.HCM Trần Đình Phong đề xuất xây dựng cơ chế hỗ trợ đoàn viên, thanh niên theo đuổi các lĩnh vực nghệ thuật - văn hóa đặc thù. Việc này hỗ trợ các bạn vừa có điều kiện rèn luyện chuyên môn vừa tiếp tục trau dồi văn hóa và truyền thống dân tộc.

Bồi dưỡng đạo đức số trong kỷ nguyên AI

Phó bí thư Đoàn Trường đại học Công nghệ thông tin (Đại học Quốc gia TP.HCM) Trần Hoàng Lộc cho rằng sau khi sáp nhập, quy mô thanh niên lên đến khoảng 3,5 triệu người. Điều này dẫn đến sự phân hóa rất lớn, đặc biệt trong đội ngũ cán bộ Đoàn với sự khác biệt về văn hóa làm việc và nền tảng năng lực.

Theo anh Lộc, dự báo bối cảnh của văn kiện cần bổ sung yếu tố "phân hóa năng lực và đạo đức số", nhất là khi AI phát triển mạnh, đặt ra những thách thức về đạo đức, trách nhiệm khi sử dụng kho nội dung số. Từ đó anh Lộc đề xuất trong nội dung về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tổ chức Đoàn cần bổ sung các chương trình hành động nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đoàn viên về ứng dụng công nghệ gắn với bồi dưỡng đạo đức số.

Cũng vậy, anh Lộc cho rằng cần chú trọng chất lượng thay vì số lượng. Do đó cần cơ chế đánh giá rõ ràng có bao nhiêu sản phẩm chuyển đổi số được ứng dụng trong đoàn viên, thanh niên được sử dụng rộng rãi, tránh tình trạng "rác công nghệ".

Anh Lộc đề xuất tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác bồi dưỡng cán bộ Đoàn thông qua mô hình MOOCs (lớp học đại chúng mở). Theo anh, cần xác định mục tiêu trong năm năm tới xây dựng bao nhiêu video, bao phủ các nhóm năng lực số thiết yếu.

Cán bộ Đoàn có thể tham gia sản xuất các bài giảng từ tin học văn phòng, kỹ năng ứng dụng AI đến các khóa học kỹ năng mềm, góp phần hình thành kho học liệu số dễ tiếp cận cho đoàn viên, thanh thiếu niên. "Nên được tích hợp vào các nền tảng hiện có của Thành Đoàn để trở thành địa chỉ tin cậy, nơi thanh niên có thể chủ động trang bị kỹ năng cần thiết", anh Lộc nói.

Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam Trường cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng Hồ Thanh Bảo nói đa số các bạn gen Z và Alpha tiếp nhận thông tin qua mạng xã hội, cả xem phim tư liệu truyền thống cũng có xu hướng thích nội dung tóm lược, trực quan. Do đó tổ chức Đoàn cần đổi mới mạnh mẽ kênh truyền thông, phát triển các chương trình dạng truyền hình thực tế, nội dung giáo dục lịch sử, cách mạng, văn hóa, giúp giới trẻ hiểu hơn về truyền thống, đặc biệt là văn hóa của 168 xã, phường, đặc khu của TP.HCM mới.

Khi AI biến giới trẻ thành 'thế hệ biết tuốt' nhưng không biết nghĩ

AI giúp giới trẻ trả lời mọi thứ chỉ trong vài giây, nhưng cũng đang âm thầm lấy đi khả năng phản biện và tư duy độc lập.