Theo chỉ thị 19 vừa được Thủ tướng ban hành, người đứng đầu cơ sở hoặc chủ hộ gia đình phải cam kết và có lộ trình thực hiện các giải pháp tăng cường phòng cháy chữa cháy (PCCC) và hoàn thành trước ngày 30-3-2025. Sau thời hạn này, nơi nào chưa thực hiện nghiêm túc có thể sẽ phải đóng cửa.

Liệu có thể làm nghiêm túc và đúng hạn?

Lý do đầu tiên các chủ nhà trọ than khó sẽ là về kinh phí. Không ít công trình nhà trọ lâu nay chưa đạt yêu cầu PCCC, nay muốn sửa lại cho đúng sẽ tốn kém tiền và mất thời gian. Điều này ảnh hưởng đến thu nhập của họ và sự ổn định cuộc sống của người ở trọ. Nhưng khó cũng phải làm, trì hoãn đến bao giờ nữa?

Bao nhiêu người đã mất oan ức khi ngọn lửa bùng lên ở những khu trọ, cùng với đó là tổn thất tài sản và những thứ khác nữa, không thể đong đếm được. Đi qua tang thương, các phòng trọ, khu trọ có thay đổi gì? Từ nay đến 30-3-2025, nhà trọ sẽ an toàn hơn, được không?

Muốn làm được điều này cần sự quyết tâm từ cơ quan chức năng trong việc cấp phép xây dựng, trong kiểm tra thường xuyên, định kỳ và cả những giải pháp xử phạt nghiêm những vi phạm PCCC thấy ngay trước mắt. Sự quyết tâm cần có ở các chủ nhà trọ và cả người đi thuê trong chín tháng tới để cùng thay đổi cách nghĩ về chỗ trọ an toàn hơn.

Nhiều nhà trọ sẽ phải tạm đóng cửa để tu sửa cho đạt yêu cầu an toàn cháy nổ, dù không mong đợi nhưng phải quyết tâm làm cho được điều này. Chính quyền không du di, chủ trọ không kiếm cớ trì hoãn và người thuê trọ có quyền góp ý hoặc từ chối khi chỗ ở không an toàn.

Cần một nhận thức mới từ các bên về an toàn phòng cháy mới mong có thay đổi đáng kể.

Từ bỏ những thói quen chết người

Cái cần thay đổi nhất có lẽ là thay đổi những thói quen "chết người" có thể gây cháy bất cứ lúc nào ở những phòng trọ, xóm trọ. Chẳng hạn như chuyện đốt lửa, hút thuốc... ở gần nơi để nhiều xe, nơi có nhiều vật liệu dễ cháy. Hoặc như thói quen trữ xăng dầu, hóa chất dễ cháy trong nhà. Việc nấu nướng nếu không cẩn trọng cũng rất dễ gây cháy lớn.

Mối nguy về điện có thể không dễ thấy ngay nhưng khi có sự cố thì hậu quả tang thương. Người ta thường nói về chập điện xe máy nhưng chính ra sự quá tải hệ thống dây dẫn điện tại nhà cho thuê trọ mới đáng sợ hơn.

Có không ít căn nhà khi xây chỉ nhằm để ở, sau đó ngăn phòng cho thuê, rồi mỗi phòng gắn thêm thiết bị dùng điện công suất lớn (máy lạnh, lò nấu nướng, bình đun nước)... Dây điện ban đầu chịu tải nổi không, an toàn đến đâu khi nhà trọ ngày càng thêm người, thêm thiết bị điện?

Việc cấp phép xây dựng luôn có xem xét yếu tố PCCC, từ cấu trúc nhà đến hệ thống điện. Nhưng khi công trình đi vào hoạt động, có chứng nhận an toàn PCCC xong, người ta lại cơi nới, ngăn phòng...

Đi cùng với các giải pháp quản lý cần có sự hiểu biết và ý thức chấp hành của những người ở trong khu nhà. Mọi sự chủ quan đều có thể dẫn đến hậu quả không thể bù đắp.

Mong rằng cơ quan chức năng có thêm các hướng dẫn, quy chuẩn cụ thể để chính quyền địa phương có cơ sở khi đi kiểm tra, nhắc nhở trước khi xử lý nghiêm các kiểu vi phạm PCCC ở nhà trọ.

Cháy nhà cho thuê gây chết người: Có cần quy chuẩn xây trọ?

Liên tiếp các vụ cháy nhà cho thuê đặt ra bài toán cần bộ tiêu chuẩn xây dựng, trong đó quy định diện tích tối thiểu, không gian để hạn chế rủi ro.