Ngày 29-7, Mỹ công bố khoản viện trợ quân sự mới dành cho Ukraine trị giá khoảng 1,7 tỉ USD, trong đó có đạn dược phòng không và đạn pháo mà Kiev đang rất cần.

Những năng lực chủ chốt

Bộ Quốc phòng Mỹ thông tin khoản viện trợ này bao gồm 200 triệu USD trang thiết bị sẽ được lấy từ kho vũ khí quân sự hiện có của Mỹ và nhanh chóng gửi tới chiến trường, cùng khoảng 1,5 tỉ USD các đơn hàng mới sẽ mất nhiều thời gian hơn để bàn giao. 

Với khoản viện trợ mới, Ukraine sẽ nhận được một số loại đạn dược phòng không như đạn cho hệ thống tên lửa đất đối không tiên tiến quốc gia NASAMS, pháo, đạn dược cho hệ thống HIMARS, và nhiều loại vũ khí chống tăng.

Khoản viện trợ mới được công bố hơn 2 tuần sau hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở Mỹ. Tại đó, Tổng thống Joe Biden và lãnh đạo một số nước đồng minh tuyên bố sẽ chuyển thêm hệ thống Patriot và các hệ thống phòng không chiến lược khác cho Kiev, đáp lại lời kêu gọi từ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Mỹ là nước viện trợ quân sự đáng kể nhất cho Ukraine, đến nay đã cam kết cung cấp hơn 55 tỉ USD vũ khí, đạn dược và các khoản viện trợ an ninh khác kể từ khi Nga phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt" vào tháng 2-2022 tại Ukraine.

Hôm 29-7, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby cho biết gói viện trợ mới nhất sẽ cung cấp "các năng lực chủ chốt cho cuộc chiến". Ông nói đây là gói viện trợ quân sự thứ 9 cho Ukraine kể từ cuối tháng 4, thời điểm Quốc hội Mỹ thông qua luật cho phép viện trợ nước ngoài 95 tỉ USD, trong đó có 61 tỉ USD cho Ukraine, sau nhiều tháng bế tắc và chậm trễ.

Tổng thống Volodymyr Zelensky nói khoản viện trợ mới "quan trọng đối với việc tăng cường sức mạnh cho lực lượng phòng thủ Ukraine". Hôm 29-7, quân đội Ukraine thông báo đã đẩy lùi sáu cuộc tấn công của Nga ở Kharkov, gồm cả tại Vovchansk, một thị trấn nhỏ mà phía Nga đã cố gắng kiểm soát kể từ tháng 5.

Nga săn tìm phòng tuyến yếu của Ukraine

Khoản viện trợ của Mỹ được công bố trong bối cảnh tình hình tại khu vực Donetsk ở miền đông Ukraine đang gây nhiều chú ý. Trong tuần qua, các lực lượng Nga đã đạt được những bước tiến nhanh chóng tại đây, chiếm được một số ngôi làng và tiến gần đến thành phố chiến lược Pokrovsk, một trong những điểm phòng thủ chính của Ukraine trong khu vực. 

Theo báo New York Times hôm 28-7, các bản đồ nguồn mở về chiến trường (dựa trên cảnh quay chiến đấu và ảnh vệ tinh) cho thấy các lực lượng Nga hiện chỉ còn cách TP Pokrovsk khoảng 12 dặm (19km).

Bước tiến hiện nay của Nga đã khác hẳn so với những thành quả chậm nhưng ổn định mà Matxcơva đạt được từ đầu năm đến nay ở Donetsk khi chỉ tiến được vài trăm mét một tuần. 

Các chuyên gia quân sự nhận định tiến độ nhanh chóng này cho thấy Nga đã cải thiện năng lực trong việc khai thác các sơ hở trong tuyến phòng thủ của Ukraine, vốn đã suy yếu do thiếu nhân lực và chịu căng thẳng vì các cuộc tấn công liên tục của Nga trên mặt trận dài hơn 600 dặm (965km).

Giới chuyên gia cũng chỉ ra trong những tháng gần đây, phía Nga ngày càng tập trung vào việc tìm kiếm các đơn vị Ukraine đang bị yếu đi và kém tổ chức, sau đó xuyên thủng phòng tuyến đối phương bằng cách tung số lượng lớn binh sĩ và xe bọc thép vào chiến trường.

Một minh chứng là vụ Nga giành được ngôi làng Prohres ở Donetsk gần đây. DeepState - nhóm phân tích có quan hệ gần gũi với quân đội Ukraine - cho biết Nga chiếm được ngôi làng này sau khi Ukraine rút quân trong hỗn loạn. 

Các binh sĩ Ukraine ở phía bắc ngôi làng bị quân Nga bao vây và chỉ trốn thoát được sau khi họ phớt lờ lệnh của chỉ huy về việc không được phá vòng vây. Việc rút quân này dường như đã tạo điều kiện để phía Nga nhanh chóng giành được nhiều phần lãnh thổ hơn. 

Theo bản đồ chiến trường của DeepState, kể từ khi Prohres thất thủ, quân Nga đã chiếm được khu vực rộng hơn 25km2.

Những bước tiến gần đây của Nga đang đe dọa "vành đai phòng thủ" của Ukraine ở Donetsk. Lực lượng Nga đang đặt một con đường trọng yếu nối TP Pokrovsk với các thành trì khác của Ukraine ở khu vực này trong tầm bắn của pháo binh. Liệu việc Mỹ "bơm máu" đáng kể cho Ukraine có làm thay đổi cục diện?

NATO nhất trí gói viện trợ mới nhất cho Ukraine

Tại hội nghị thượng đỉnh ngày 10-7, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) dự kiến sẽ công bố gói viện trợ cho Ukraine, đồng thời mở rộng quan hệ đối tác với các nước thuộc khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.