Chiều Sài Gòn lộng gió, trong khuôn viên Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, nam sinh ngành xã hội học Nguyễn Ngọc Định bước chậm giữa dòng người, nụ cười hiền, dáng vẻ bình thản ấy khiến ít ai nghĩ rằng Định từng trải qua bao nhọc nhằn.

Làm thêm dày đặc, mệt lắm nhưng ráng làm mua gạo cho cha mẹ bệnh

Nhà Định nằm nép bên chân núi xã Hòa Sơn, cách trung tâm tỉnh Đắk Lắk hơn 60km. Căn nhà nhỏ lợp tôn, không tủ lạnh, không nhà tắm, dựng tạm trên mảnh đất mượn của người bác. Ba người sống dựa vào miếng ruộng và 500.000 đồng trợ cấp xã hội mỗi tháng.

Ba của Định, ông Nguyễn Hoàng Vũ (56 tuổi), từng là "thợ đụng", ai thuê gì làm nấy. Năm 2017, ông phát bệnh rối loạn phân liệt thần kinh, dần mất khả năng lao động. 

"Ba từng uống rượu để quên bệnh, có khi nổi nóng, chửi bới, mình chỉ biết khóc. Nhưng giờ ba bỏ rượu rồi, hay dặn mình ráng học để thành người", Định kể.

Còn mẹ, bà Lê Thị Năm (52 tuổi), phát hiện mắc ung thư vú năm 2023. Cứ 18 ngày bà lại vào Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên hóa trị một lần. 

"Không có thu nhập, mỗi lần đi viện lại phải vay mượn, cậy nhờ hàng xóm. Có lúc không còn gì bán, tôi bảo con nghỉ học mà nó không chịu. Nhiều đêm suy nghĩ, thấy ước mơ của con thật đúng, tôi và chồng quyết ủng hộ con dù chặng đường còn lắm gian nan", bà Năm nói, mắt ngấn nước.

Quyết liệt nuôi ước mơ đi học, từ năm lớp 10, Định bắt đầu tự lập. Ban ngày đi học, tối đến làm phục vụ ở quán cà phê gần trường, mỗi đêm 5 tiếng, được 50.000 đồng/đêm. Ngoài giờ làm ở quán, bạn bán hàng online và dạy kèm học sinh tiểu học trong làng.

"Nhiều khi mệt lắm, chỉ muốn buông, nhưng nghĩ đến ba mẹ đang bệnh, mình lại cố. Mình không muốn cái nghèo quyết định tương lai của mình", Định chia sẻ. Số tiền kiếm được, bạn chia làm ba phần: mua gạo, đóng học phí và dành dụm cho ước mơ đại học. "Có lúc nhà không còn nổi 1.000 đồng, nhưng mình nghĩ nếu gục ngã sẽ chẳng còn ai lo cho ba mẹ".

Nói về học trò, thầy Nguyễn Quang Hào - giáo viên chủ nhiệm cấp 3 của Định - nhớ lại: "Hoàn cảnh của Định rất đặc biệt. Có lúc bạn chán nản, muốn nghỉ học để ở nhà chăm mẹ, tôi phải khuyên 'Em phải vào đại học, mọi người sẽ cùng giúp'. Và bạn đã làm được. Tinh thần đó khiến cả lớp đều nể phục".

Học sinh giỏi tỉnh, đậu đại học 'xịn' và săn tìm học bổng

Dù bận làm thêm, Định vẫn giữ vững thành tích học tập đáng nể: lớp 10 đạt học sinh khá, lớp 11 giỏi, lớp 12 xuất sắc. Kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa qua, bạn đạt Toán 8,25; Ngữ văn 8,5; địa lý 9,5, tổng 26,25 điểm.

Định từng đoạt giải ba học sinh giỏi Ngữ văn cấp tỉnh, giải nhất cuộc thi An toàn giao thông cấp trường, giải ba Rung chuông vàng và huy chương bạc bóng chuyền...

Ngày biết tin trúng tuyển đại học, Định không dám nói với cha mẹ ngay vì sợ họ thêm lo. Sau nhiều đêm trằn trọc, bạn mới hé lời. "Ba mẹ vừa mừng vừa buồn vì học phí cao quá".

Ngày nhập học, biết học phí gần 17 triệu đồng, ai cũng thở dài. "Bữa cơm khiến mình nhớ nhất là hôm cả nhà bàn chuyện mình có đi học tiếp hay không. Mình vừa ăn vừa khóc. Rồi mình nghĩ nếu bỏ học, sau này chắc sẽ hối hận cả đời. Mình tin học là con đường duy nhất để thay đổi số phận của cả gia đình", bạn nói.

Định đã mang chiếc ba lô có bài bộ quần áo để nhập trường. Hiện Định được hỗ trợ ở tại ký túc xá Cỏ May, nơi chắp cánh cho nhiều sinh viên nghèo hiếu học. Bạn cũng tìm kiếm các học bổng dành cho sinh viên nghèo vượt khó, trong đó có học bổng Tiếp sức đến trường của báo Tuổi Trẻ. 

"Học bổng không chỉ là tiền, mà là niềm tin. Mỗi lần nhận được sự giúp đỡ, mình tự nhủ phải cố hơn để không phụ lòng mọi người".

Hằng ngày, Định dậy sớm bắt xe buýt đến trường, có khi mất hơn hai tiếng cho mỗi lượt đi - về. Có hôm kẹt xe, trễ chuyến, bạn vẫn cố đến lớp đúng giờ vì 'được đi học là hạnh phúc nên phải ráng".

Ngoài giờ học, Định tham gia các hoạt động thiện nguyện: trồng cây, dọn rác, tổ chức Trung thu cho trẻ em nghèo.

"Mình chỉ mong ba mẹ khỏe, đợi mình ra trường đi làm mua được cho ba mẹ chỗ đất riêng. Còn hiện tại thiếu tiền ăn, tiền sách vở, mình vẫn còn đôi tay khỏe mạnh và nhiệt huyết tuổi trẻ. Mình muốn học thật tốt, chinh phục tiếng Anh, trở thành người có ích", ánh mắt Định sáng tự tin. 

'Tiếp sức đến trường' và hạt giống hiếu học được lớn lên trong môi trường của tình người

Những chương trình thiện nguyện như 'Tiếp sức đến trường', 'Góp gạo nuôi em' đã mang lại tương lai tươi sáng cho trẻ em vùng sâu, vùng xa đến sinh viên khó khăn nơi giảng đường đại học.