Nữ sinh Nguyễn Phạm Huyền Linh (18 tuổi, ngụ xã Ea Nuôl, tỉnh Đắk Lắk) có cha bệnh, mẹ làm việc ở hầm than, kinh tế gia đình quá khó khăn. Nhưng Linh đã trúng tuyển ngành toán - ứng dụng Trường đại học Quy Nhơn (Gia Lai).

Mới THPT, nữ sinh lên lịch làm thêm kín mít

Gia đình Linh thuộc diện khó khăn ở xã Ea Nuôl. Cha mắc bệnh tim, từng phẫu thuật và không còn đủ sức lao động nặng.

Mẹ bị bệnh cột sống, nhưng hằng ngày vẫn dậy từ 1h sáng, làm trong hầm than rồi tranh thủ đi làm thuê bất cứ việc gì để nuôi con.

Để phụ giúp vợ, cha Linh xin làm bảo vệ cho một ngân hàng. Dù sức yếu, ông vẫn đều đặn chạy xe gần 20km mỗi ngày để có thêm tiền thuốc men và nuôi hai con ăn học.

Tuổi thơ Linh gắn với căn nhà chắp vá, rẫy cà phê, bắp và đất đỏ. "Mình lớn lên trong tiếng cối xay lúa, bắp. Hồi nhỏ thường theo ba mẹ đi làm thuê, nhiều lần mình muốn nghỉ học vì cuộc sống nhọc nhằn quá", Linh kể tỉnh rụi.

Ba năm học trung học ở Buôn Ma Thuột, cô bé vừa học, vừa làm thêm: rửa chén, bưng bê, phụ bán hàng để tự lo sinh hoạt. Một ngày của Linh kín lịch: sáng đi học, chiều dạy kèm hoặc đi làm, tối học ngoại ngữ, ôn bài. 

"Khó khăn nhất là chứng kiến ba mẹ chống chọi bệnh tật. Nhiều lần em nghĩ đến chuyện nghỉ học để phụ giúp cha mẹ. Nhưng ánh mắt cha mẹ không phải cầu cứu, mà là hy vọng vào mình. Nếu mình bỏ cuộc, mọi hy sinh sẽ vô nghĩa", cô gái xinh xắn trải lòng.

Đoạt giải sáng tạo khởi nghiệp của Bộ Giáo dục và Đào tạo

Nhưng Linh không cam phận nghèo và tự ti. Khi đi học, cô năng nổ và tỏa sáng. Linh từng là thủ lĩnh câu lạc bộ, tham gia nhiều chương trình gây quỹ giúp trẻ mồ côi, khuyết tật. 

"Mỗi ngày mở mắt ra, mình thấy mình vẫn còn cơ hội học tập. Sau này mình muốn quay lại giúp đỡ những nơi khó khăn hơn mình", Linh bộc bạch.

Năm học vừa qua, Linh cùng nhóm bạn tham gia cuộc thi "Học sinh, sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp" do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức với sản phẩm từ hạt K'nia và đoạt giải 3.

Hành trình khởi nghiệp của Linh bắt nguồn từ mong muốn kết hợp bánh tráng truyền thống với hạt K'nia, loại hạt giàu dinh dưỡng đặc trưng vùng Tây Nguyên. 

Sau nhiều lần thất bại vì hạt chứa nhiều dầu, dễ nứt vỡ, nhóm cuối cùng tìm được công thức ổn định, đưa sản phẩm ra thị trường. Một phần lợi nhuận từ dự án được dành để hỗ trợ học sinh vùng sâu.

Dự án "Món quà từ đại ngàn" từng lọt top 30 toàn quốc tại Ngày hội khởi nghiệp học sinh, sinh viên 2025 ở Hà Nội. Gian hàng của nhóm được Thủ tướng Phạm Minh Chính ghé thăm, khen ngợi. "Khoảnh khắc đó mình run lắm, nhưng khi sản phẩm được công nhận, mọi nỗi vất vả đều tan biến", Linh xúc động nhớ lại.

Mơ làm bác sĩ nhưng không có tiền học, trúng tuyển ngành toán ứng dụng

Cô Phạm Thị Huyền Trang - Phó bí thư Đoàn trường - nhận xét: "Linh dù khó khăn nhưng chưa bao giờ than vãn, luôn lạc quan và truyền cảm hứng cho bạn bè".

Theo cô Trang, mơ ước trở thành bác sĩ từng là động lực lớn nhất để Linh nỗ lực. Nhưng nghĩ đến chi phí ngành y, nhiều đêm bạn không khỏi trăn trở. Nghe học trò tâm sự, cô giáo chủ nhiệm Trương Thị Tuyết (giáo viên chủ nhiệm) gợi ý Linh cân nhắc ngành yêu thích khác phù hợp kinh tế gia đình.

Sau nhiều đêm suy nghĩ, em lặng lẽ đổi nguyện vọng, không nói với ai cho đến khi nhà trường kiểm tra hồ sơ.

Linh chọn ngành toán ứng dụng Trường đại học Quy Nhơn để viết tiếp ước mơ con chữ của mình. "Có tiếc, nhưng mình tin ngành nào cũng giúp trưởng thành. Quan trọng là có một công việc ổn định để lo cho cha mẹ", Linh bày tỏ.

Ngày nhận giấy báo trúng tuyển, Linh ôm chặt ba mẹ, nước mắt lăn dài. Bạn đã chính thức trở thành tân sinh viên. Những ngày đầu xa nhà, Linh tập ổn định chỗ trọ, sắp xếp lịch học và lên kế hoạch đi làm thêm để giảm gánh nặng chi phí.

Trước khi nhập trường, Linh tìm hiểu và viết thư cho báo Tuổi Trẻ, xin học bổng Tiếp sức đến trường. Cô giáo Trương Thị Tuyết cho biết: "Tôi và các thầy cô luôn nghĩ đến Linh khi có học bổng hay cơ hội hỗ trợ. Mong xã hội giúp em để em không phải lo lắng gì ngoài việc học".

Chăm mẹ mù lòa, làm 'vạn nghề' từ lớp 9, nữ sinh cao nguyên đậu Đại học Công nghiệp TP.HCM

Chúng tôi gặp nữ sinh Nguyễn Thị Thanh Thu (xã Krông Bông, Đắk Lắk) lúc bạn đang phơi lạc ngoài sân. Thu nghe tiếng mẹ gọi khẽ vội chạy vào nhà, đỡ lấy người mẹ gầy guộc, run rẩy trong bóng tối vì đôi mắt đã mù lòa