Chiều 26-6, Quốc hội thảo luận về các nội dung cải cách tiền lương; điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội từ ngày 1-7-2024.

Phải kiểm soát việc tăng giá

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) cho rằng cùng với tăng lương cần tiếp tục đẩy mạnh tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế.

Theo ông Hạ, thực tế trước khi tăng lương giá cả đã tăng nên cần giải pháp bình ổn giá, nhất là với các mặt hàng tiêu dùng và lưu ý cần quan tâm đến thuế thu nhập cá nhân với mức giảm trừ gia cảnh phải nghiên cứu.

"Hiện nay mức sống tăng lên, chi phí đắt đỏ và lương tăng 30% thì ít nhất giảm trừ gia cảnh cũng phải tăng 30%, thậm chí 50% mới hợp lý", ông Hạ đề nghị.

Đại biểu Dương Minh Ánh (Hà Nội) chỉ rõ do chưa áp dụng chính sách cải cách tiền lương nên tiếp tục thang, bảng lương, chế độ phụ cấp hiện hành, một số bộ phận công chức, viên chức khu vực công, trong đó có ngành giáo dục có nhiều tâm tư, băn khoăn.

Nêu rõ đến thời điểm hiện nay, các nhà giáo vẫn tiếp tục điệp khúc "câu đợi, câu chờ" cho đến khi có chính sách cải cách chính sách tiền lương mới, bà tha thiết đề nghị khi nghiên cứu cải cách chính sách tiền lương cần thể chế hóa các chủ trương về chính sách tiền lương, phụ cấp nghề với nhà giáo.

Đề xuất cách tính lương mới

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) cho hay trong 20 năm qua, Việt Nam có 14 lần điều chỉnh mức lương cơ sở.

Trong đó, 2 lần tăng lương cơ sở làm tăng lạm phát, đó là năm 2008 khi tăng lương cơ sở 20%, lạm phát tăng từ 6,3 lên 23%; năm 2011 tăng 13,7%, lạm phát tăng từ 9,2% lên 16,8%.

Thực tế lạm phát tăng không chỉ do lương cơ sở mà còn do lạm phát thế giới, giá dầu thế giới tăng, tỉ giá tăng… Do đó thời gian tới, ông đề nghị Chính phủ cần quan tâm đến 4 vấn đề.

Thứ nhất, chính sách tiền tệ cần linh hoạt theo lạm phát mục tiêu 4% và phải giữ cho được ổn định tỉ giá. Thứ hai, phải điều chỉnh các hàng hóa dịch vụ nhà nước quản lý như học phí, giá dịch vụ khám chữa bệnh… phải giãn ra, không cùng một lúc và phải cách xa ngày 1-7.

Thứ ba, chuẩn bị nguồn hàng, đảm bảo cung hàng hóa, không để xảy ra thiếu hàng, thúc đẩy sản xuất.

Thứ tư, phải kiểm soát lạm phát tâm lý, lạm phát tin đồn, lạm phát domino, té nước theo mưa và phải tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử phạt nghiêm minh những vấn đề liên quan đến pháp luật về giá.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho rằng nếu tiền lương cứ tăng theo cách để chống lạm phát hoặc chỉ đặt mục tiêu để bảo đảm đời sống sẽ không khuyến khích được cán bộ, công chức, viên chức, những người làm việc ở khu vực công.

"Khi lương đủ lớn, họ đủ để trang trải, nuôi gia đình, xứng đáng theo mức đóng góp GDP tăng trưởng thì lúc đó họ sẽ không muốn tham nhũng và rất e ngại khi dính vào tham nhũng, bởi họ có thể sẽ mất thu nhập trước đây", ông Huân nói.

Để cải cách toàn diện, ông đề xuất phải đưa ra công thức tính và căn cứ theo GDP hằng năm.

"Có thể không kịp làm lần này, nhưng về lâu dài phải làm như vậy mới là giải pháp căn cơ. Nếu làm được thế cũng đỡ vất vả phải tích trữ, huy động các nguồn ngân sách để dự trữ như hiện nay", ông Huân nói.

Ông đánh giá mức dự trữ hơn 913.000 tỉ đồng để phục vụ lần tăng lương này là một nỗ lực rất lớn.

Tuy nhiên nguồn này vẫn "chưa đủ lớn", bởi nếu đủ lớn sẽ không phải đưa ra những phần trợ cấp từ 2.055 triệu đồng tăng lên 2.789 triệu đồng, tức con số rất lẻ.

"Như vậy rất khó cho đơn vị thực hiện, tại sao không quy về 2.700 hay 2.800 triệu đồng, hay vì một lý do nào đó? Tôi nghĩ nên xem xét để thuận lợi cho quá trình thực hiện", ông Huân nêu.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà trình Quốc hội đề xuất tăng lương cơ sở, lương hưu, trợ cấp từ 1-7

Chiều 25-6, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã trình bày báo cáo của Chính phủ đề xuất Quốc hội về việc tăng lương cơ sở, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp.