Đề xuất trên được nêu ra trong buổi làm việc của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên với Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam (Lefaso) ngày 25-4 do bộ này vừa thông tin.

Theo bà Phan Thị Thanh Xuân - phó chủ tịch Lefaso, quý 1-2024 xuất khẩu toàn ngành đã đạt 5,6 tỉ USD, tăng 10% so với cùng kỳ. Tuy vậy, ngành đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, trong đó có nút thắt về chuỗi cung ứng nguyên phụ liệu.

Thách thức phát triển bền vững, chưa chủ động nguyên phụ liệu

Chưa kể, nhiều quốc gia nhập khẩu yêu cầu về phát triển bền vững. Như thị trường EU, từ tháng 3-2024 yêu cầu mới thiết kế sinh thái, bền vững. Hay như vấn đề truy xuất và minh bạch chuỗi cung ứng.

Ông Nguyễn Đức Thuấn - chủ tịch Lefaso, chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần đầu tư Thái Bình (TBS Group) - cho biết một trong những khó khăn lớn của ngành da giày là công nghiệp hỗ trợ cung ứng nguyên liệu chưa phát triển.

Hiện nay phần lớn nguyên liệu phục vụ sản xuất xuất khẩu được nhập từ Trung Quốc, Hàn Quốc và các nước ASEAN. Do đó, việc đáp ứng tỉ lệ xuất xứ nội khối theo yêu cầu của các FTA là một trở ngại lớn. Vì vậy, ông kiến nghị xây dựng khu trung tâm giao dịch phát triển nguyên phụ liệu và đổi mới sáng tạo ngành thời trang Việt Nam tại Bình Dương.

Từ thực tiễn ngành da giày hiện chủ yếu là doanh nghiệp FDI, đang mở rộng và mua các doanh nghiệp Việt Nam, ông Lê Triệu Dũng - chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh quốc gia - cho hay việc có trung tâm sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng.

Cũng bày tỏ sự ủng hộ, ông Trương Thanh Hoài - cục trưởng Cục Công nghiệp - cho hay trung tâm dệt may da giày hiện đã có đủ điều kiện cần và đủ để xây dựng. Thực tế, nghị quyết 115 của Chính phủ đã có chính sách về xây dựng các trung tâm, song cần làm rõ mô hình và kiến nghị các chính sách cụ thể.

Còn theo ông Phan Văn Chinh - vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, có thể thành lập khu phi thuế quan thay vì trung tâm giao dịch nguyên phụ liệu. Việc này cũng đã có cơ chế, đặc biệt liên quan tới thuế với một số thị trường nên sẽ thuận lợi và tăng thêm giao dịch.

Nhìn nhận các vấn đề cần tháo gỡ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho hay mặc dù đã có chiến lược, đề án tái cơ cấu ngành, nhưng việc phát triển còn hạn chế. Hiện vẫn còn những quy định gây cản trở làm tăng chi phí, giảm sự cạnh tranh của doanh nghiệp.

Gỡ nút thắt gia công giá trị thấp

Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp vẫn phải sản xuất gia công với giá trị gia tăng thấp, chưa đủ lực tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Mức độ tự động hóa, chuyển đổi số, phát triển sản xuất theo hướng bền vững, kinh tế tuần hoàn chưa cao.

Do đó, ông đồng tình việc sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trong xây dựng, điều chỉnh chiến lược, chuyển đổi sản xuất kinh doanh phù hợp quy định, xu hướng mới. Đặc biệt là yêu cầu chuyển đổi sản xuất, xuất khẩu xanh, bền vững, tận dụng có hiệu quả cơ hội từ các FTA...

Theo đó, ông Diên đề nghị hiệp hội cần theo dõi sát yêu cầu của các nước, kinh nghiệm điều chỉnh chính sách để đề xuất giải pháp phù hợp. Từ đó có cảnh báo, định hướng, phổ biến, chia sẻ thông tin, hướng dẫn kịp thời để tránh bị động trước các điều chỉnh chính sách, quy định mới từ phía EU và các thị trường toàn cầu.

Phát huy vai trò tư vấn, phản biện chính sách, bao gồm hoàn thiện chương trình phát triển bền vững ngành dệt may, da giày; tham gia xây dựng phương án đàm phán FTA với các đối tác; nghiên cứu nhằm tiếp thu việc chuyển giao các giải pháp, ứng dụng công nghệ mới trong ngành da giày theo xu hướng sản xuất, xuất khẩu xanh, bền vững...

Nhất trí với kiến nghị thành lập trung tâm giao dịch phát triển nguyên phụ liệu ngành thời trang Việt Nam tại Bình Dương, bộ trưởng Công Thương giao Cục Công nghiệp chủ trì, phối hợp các đơn vị để nghiên cứu, đề xuất xây dựng đề án thành lập khu trung tâm giao dịch phát triển nguyên phụ liệu ngành thời trang Việt Nam.

May mặc, da giày 'lên sàn' tuyển dụng lao động trở lại

Có không ít doanh nghiệp ngành may mặc, da giày - ngành hàng bị ảnh hưởng nặng nề trong năm vừa qua - tuyển dụng từ vài trăm cho đến vài ngàn công nhân.