Tin từ gia đình cho biết kiến trúc sư Lê Hiệp qua đời vào 20h55 tối 4-10 tại Hà Nội, hưởng thọ 84 tuổi.

Ly kỳ chuyện xây Đài tưởng niệm liệt sĩ Bắc Sơn

Kiến trúc sư Lê Hiệp tên thật là Lê Đình Hiệp, sinh năm 1942, tại Thanh Hóa; tốt nghiệp Trường đại học Kiến trúc Hà Nội, ông được giữ lại trường làm giảng viên.

Sinh thời ông từng trò chuyện với kiến trúc sư, nhà phê bình kiến trúc Vũ Hiệp về cái duyên trở thành tác giả của công trình kiến trúc có ý nghĩa quan trọng: Đài tưởng niệm liệt sĩ Bắc Sơn.

Năm 1992, khi kiến trúc sư Lê Hiệp đang làm thêm cùng mấy cậu học trò ở nhà thì một nhà điêu khắc đến nhờ vẽ giúp phần kiến trúc cho một phương án dự thi. Hỏi ra thì đó là cuộc thi thiết kế Đài tưởng niệm liệt sĩ trên đường Bắc Sơn, ở quảng trường Ba Đình.

Sau khi làm xong cho nhà điêu khắc ấy thì ông ngồi nghỉ, tiện tay cầm bút vẽ lên tờ giấy theo ý tưởng vừa xuất hiện, một khối âm hình ngôi miếu trong khối hộp đặc.

Mấy cậu học trò nhìn thấy reo lên: "Ah! Hay quá thầy ơi! Cái này mà đem đi dự thi, không đạt giải mới lạ". Thế là mấy thầy trò lập tức triển khai vẽ và làm mô hình.

Nhưng lúc đó đã hết thời hạn dự thi, ông Lê Hiệp phải nhờ Trường đại học Kiến trúc Hà Nội thuyết phục ban tổ chức nhận bài thi của ông và được chấp thuận. Kết quả, tác phẩm của Lê Hiệp giành giải nhì. Nhưng phương án giải nhì lại được chính Thủ tướng Võ Văn Kiệt chọn để thi công.

Đài tưởng niệm khởi công ngày 7-4-1993, khánh thành vào ngày 7-5-1994, nhân dịp kỷ niệm 40 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Công trình xây dựng với kết cấu bê tông, cốt thép, mặt ngoài ốp bằng đá hoa cương trắng ngà, tựa như ngọn nến khổng lồ thắp lên trời xanh.

Kiến trúc sư của những tượng đài

Từ sự thành công của tượng đài Bắc Sơn, kiến trúc sư Lê Hiệp tiếp tục là tác giả của nhiều công trình tượng đài như: Đài tưởng niệm tỉnh Tuyên Quang, Bảo tàng tỉnh Tuyên Quang, Nghĩa trang liệt sĩ Móng Cái (Quảng Ninh),

Đài tưởng niệm Núi Nhạn (Phú Yên), Đài tưởng niệm anh hùng liệt sĩ tỉnh Bắc Ninh, Đền thờ Bác Hồ ở Pác Bó (Cao Bằng), Khu lưu niệm Thủ tướng Võ Văn Kiệt (Vĩnh Long)...

Theo kiến trúc sư Vũ Hiệp, khi nói về kiến trúc đài tưởng niệm không thể không nhắc tới kiến trúc sư Lê Hiệp, tác giả của những đài tưởng niệm đã trở thành kinh điển, đặc biệt là Đài tưởng niệm liệt sĩ trên đường Bắc Sơn, Hà Nội.

Kiến trúc sư Trần Huy Ánh nói, với công trình Đài tưởng niệm liệt sĩ Bắc Sơn, kiến trúc sư Lê Hiệp đã tạc khắc vào không gian Hà Nội cảm thức biết ơn sâu sắc tới các Anh hùng liệt sĩ hy sinh vì nền độc lập - tự do cho dân tộc, ký ức ấy sẽ mãi mãi trường tồn.

Kiến trúc sư Lê Hiệp cũng là thầy giáo đã đào tạo nhiều thế hệ kiến trúc sư, tham gia công tác hội nhiều năm và chuyển giao cho các thế hệ kiến trúc sư tiếp nối. Kiến trúc sư Lê Hiệp còn tham gia thi công nội thất Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Ông được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật (năm 2001), Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia các năm 1996, 1998, 2008, 2012, 2014.

KTS Ngô Viết Nam Sơn: Để ta có thể 'đọc' đô thị như một cuốn sách thú vị

TTO - Cuộc trò chuyện trước với kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cách nay đã hơn 10 năm. Hôm nay, lặp lại cảnh xưa, cũng tại bộ bàn ghế mà cha anh - KTS Ngô Viết Thụ, "tác giả Dinh Độc Lập" - từng ngồi...