* Tòa tuyên Nguyễn Đức Kiên 30 năm tù * Kiến nghị làm rõ hành vi của vợ và em gái “bầu” Kiên giúp sức trốn thuế

Phóng to

Bị cáo Nguyễn Đức Kiên được dẫn giải ra xe tù - Ảnh: Nguyễn Khánh

Chủ tọa phiên tòa tuyên án, phía trước là hồ sơ vụ án - Ảnh: Quang Đức

Các bị cáo nghe chủ tọa phiên tòa tuyên án - Ảnh: Quang Đức

Toàn bộ vụ án Bầu Kiên

Theo đó, hội đồng xét xử (HĐXX) tuyên án 30 năm tù đối với Nguyễn Đức Kiên (“bầu” Kiên) về bốn tội: trốn thuế, kinh doanh trái phép, lừa đảo chiếm đoạt tài sản và cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Sau khi tuyên án, HĐXX đã công bố quyết định khởi tố hai vụ án hình sự tại tòa, đồng thời kiến nghị cơ quan điều tra xem xét hành vi của một số cá nhân liên quan đến vụ án, nếu phát hiện có vi phạm thì phải xử lý theo quy định của pháp luật.

“Gây lũng đoạn thị trường tài chính”

Về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, HĐXX cho rằng theo các quy định của pháp luật, ngân hàng thương mại không được ủy thác cho các cá nhân đi gửi tiền tại các ngân hàng khác.

Theo HĐXX, tại tòa các bị cáo thừa nhận đã tham gia cuộc họp của hội đồng quản trị Ngân hàng Á Châu (ACB) năm 2010 và đồng ý chủ trương ủy thác tiền gửi. Việc thực hiện hoạt động ủy thác gửi tiền nêu trên nhất thiết phải có hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước. Tại thời điểm các thành viên hội đồng quản trị ACB ủy thác cho cá nhân đi gửi tiền, hoạt động ủy thác và nhận ủy thác được thực hiện theo Luật các tổ chức tín dụng năm 1997 và quyết định 742/2002 của Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên theo HĐXX, luật và quyết định 742 không có nội dung quy định cho các tổ chức tín dụng ủy thác cho cá nhân đi gửi tiền.

HĐXX khẳng định việc thực hiện nghiệp vụ ủy thác tiền gửi cho cá nhân ACB trước khi Luật các tổ chức tín dụng có hiệu lực là không đúng quy định của pháp luật. Đặc biệt khi Luật các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ ngày 1-1-2011, thường trực hội đồng quản trị ACB đã họp nhưng vẫn tiếp tục chủ trương này. Điều đó khẳng định hội đồng quản trị ACB biết hoạt động ủy thác phải có hướng dẫn nhưng vẫn cố ý thực hiện. Vì vậy, các bị cáo phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi cố ý làm trái.

Đánh giá tính chất, mức độ hành vi phạm tội của các bị cáo, tòa nhận định hành vi phạm tội của các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của đất nước, gây ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân. Bằng thủ đoạn rất tinh vi xảo quyệt, các bị cáo lợi dụng kẽ hở của pháp luật để thực hiện hành vi kinh doanh không đúng quy định của pháp luật về cạnh tranh lành mạnh. Hậu quả của việc này là tạo ra dòng tiền ảo, dòng tiền này chạy từ ngân hàng này qua ngân hàng khác làm tăng trưởng tín dụng ảo, tạo lợi nhuận ảo, tăng trưởng giá trị cổ phiếu ảo. Tiền mặt được ngân hàng huy động từ người dân lại được giao cho nhân viên đi gửi ở ngân hàng khác để hưởng chênh lệch lãi suất.

Theo HĐXX, sự cạnh tranh không lành mạnh và không dựa trên quy luật thông thường khiến quy luật thị trường bị bóp méo nhằm phục vụ lợi ích nhóm, lợi ích cá nhân. Trong hành vi đầu tư mua cổ phiếu, các bị cáo đã tự ý nâng giá cổ phiếu bằng việc đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu của mình. Mặt khác, lợi dụng việc có cổ phần lớn trong ngân hàng, các bị cáo, đặc biệt là Nguyễn Đức Kiên, đã kiếm tiền một cách dễ dàng từ các ngân hàng để đầu tư vào các công ty sân sau do bị cáo làm chủ tịch, từ đó thực hiện kinh doanh trái phép bằng cách dùng các công ty này phát hành trái phiếu rồi bán cho ngân hàng.

“Hành vi của các bị cáo đã gây lũng đoạn thị trường tài chính tiền tệ trong nước, gây ảnh hưởng xấu đến chính sách quản lý thị trường tài chính tiền tệ trong nước. Nếu không có sự chỉ đạo kịp thời của Chính phủ thì hậu quả xấu đã có thể xảy ra, cần phải có mức án thật nghiêm khắc để đảm bảo tính giáo dục răn đe phòng ngừa chung” - lời HĐXX.

Về tội kinh doanh trái phép, HĐXX cho rằng lời khai của Nguyễn Đức Kiên tại cơ quan điều tra cũng như tại tòa đều xác nhận việc đầu tư cổ phần cổ phiếu vào doanh nghiệp để sinh lợi. Sáu công ty do Nguyễn Đức Kiên làm chủ tịch hội đồng quản trị, hội đồng thành viên không có công ty nào đăng ký ngành nghề kinh doanh cổ phần cổ phiếu, góp vốn vào doanh nghiệp khác, tuy nhiên bị cáo vẫn chỉ đạo các công ty này kinh doanh tài chính. Tại tòa, mặc dù bị cáo không thừa nhận hành vi phạm tội nhưng khoản 1, điều 9 Luật doanh nghiệp, nghị định 88/2006 của Chính phủ quy định doanh nghiệp phải có nghĩa vụ đăng ký kinh doanh và kinh doanh theo giấy phép đăng ký. Từ những căn cứ nêu trên, HĐXX nhận định hành vi của bị cáo Nguyễn Đức Kiên đã thỏa mãn đầy đủ dấu hiệu kinh doanh trái phép quy định tại điều 159 Bộ luật hình sự.

Về hành vi trốn thuế, HĐXX cho biết theo công văn số 342 năm 2013 của Tổng cục Thuế xác định việc Công ty B&B ủy thác kinh doanh vàng cho bà Nguyễn Thúy Hương (em gái ông Kiên) là không hợp pháp. Bà Hương không đăng ký kinh doanh vàng. Hợp đồng ủy thác này thực chất chỉ là hợp đồng khống nhằm chuyển toàn bộ lợi nhuận từ B&B cho bà Nguyễn Thúy Hương. Vì vậy, HĐXX có đủ căn cứ kết luận Nguyễn Đức Kiên trốn thuế với số tiền hơn 25 tỉ đồng. Viện KSND tối cao truy tố bị cáo Nguyễn Đức Kiên về tội trốn thuế là có căn cứ, đúng người đúng tội.

Về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, HĐXX nhận định tại tòa bị cáo Kiên cho rằng phía Tập đoàn Hòa Phát biết cổ phần đã bị thế chấp vẫn nhận chuyển nhượng, việc chuyển nhượng cổ phần thực chất là hoán đổi giữa hai công ty. Tuy nhiên phía Tập đoàn Hòa Phát đều khẳng định khi đàm phán về việc chuyển nhượng cổ phần, Nguyễn Đức Kiên không nhắc đến việc cổ phần đã được thế chấp và Hòa Phát cũng không biết. Việc chuyển nhượng cổ phần là mua bán độc lập, không phải hoán đổi.

“Tại tòa, bị cáo khẳng định có nhiều tỉ đồng, không lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Công ty thép Hòa Phát. Tuy nhiên sau khi nhận được 264 tỉ đồng do Thép Hòa Phát chuyển, bị cáo đã chỉ đạo cấp dưới sử dụng tiền vào các mục đích khác nhau. Bị cáo không có động thái đến ACB xin giải chấp cổ phần để chuyển nhượng cho Thép Hòa Phát. Điều đó càng thể hiện ý thức chiếm đoạt tiền của bị cáo. Hành vi phạm tội của bị cáo đã hoàn thành. HĐXX thấy rằng Viện KSND tối cao truy tố bị cáo và các đồng phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản là đúng người đúng tội” - lời HĐXX.

Qua vụ án, Tòa án nhân dân TP Hà Nội kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần khẩn trương rà soát các văn bản pháp luật, các văn bản hướng dẫn về nghiệp vụ ngân hàng, hủy bỏ các văn bản đã hết hiệu lực hoặc chưa phù hợp. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước phải có hướng dẫn, gỡ vướng mắc cho các ngân hàng, nhất là ngân hàng thương mại, tạo cơ chế quản lý thống nhất từ trung ương đến địa phương trong hoạt động nghiệp vụ ngân hàng.

Tòa án nhân dân TP Hà Nội cũng kiến nghị Bộ Kế hoạch - đầu tư khẩn trương rà soát các văn bản hướng dẫn việc đầu tư, khắc phục ngay các kẽ hở pháp luật, hướng dẫn việc thực hiện đầu tư, kinh doanh theo đúng quy định của pháp luật, có chế tài xử lý các doanh nghiệp vi phạm hoạt động đầu tư kinh doanh, giải quyết khó khăn cho các doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, tòa kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ hành vi của bà Đặng Ngọc Lan (vợ ông Kiên) và bà Nguyễn Thúy Hương trong việc đã giúp sức rất tích cực cho Nguyễn Đức Kiên phạm tội trốn thuế. Nếu phát hiện những người này có vi phạm thì phải xử lý theo quy định của pháp luật.