Khách đến ngày càng đông, nhưng các doanh nghiệp du lịch vẫn thất thu trong bối cảnh sản phẩm du lịch đại trà không đủ sức hấp dẫn và xu hướng tự túc lên ngôi.

Khách ngoại thích du lịch tự túc

Ông Phạm Quý Huy - Giám đốc Công ty Kiwi Travel - cho biết thời gian gần đây lượng khách đi theo đoàn, nhất là khách MICE (du lịch kết hợp hội họp, khen thưởng, hội nghị, triển lãm), có xu hướng giảm rõ rệt, không ít doanh nghiệp trong ngành rơi vào cảnh "đói khách".

Trong khi đây là nhóm rất chịu chi, sẵn sàng bỏ tiền để tổ chức những sự kiện quy mô lớn, đặt khách sạn hạng sang, sử dụng các dịch vụ cao cấp như du thuyền... mang đến nguồn doanh thu lớn đồng loạt cho nhiều doanh nghiệp trong hệ sinh thái du lịch, lữ hành, tổ chức sự kiện. "Trước đây đoàn MICE 100 - 200 khách vô cùng nhiều. Giờ bên nào có được đoàn khoảng 100 người là ngon lắm rồi, hiếm", ông Huy nói.

Đối lập với sự suy giảm của khách đoàn, đặc biệt nhóm cao cấp, lượng lớn khách quốc tế tự túc đến Việt Nam ngày càng nhiều. Đặc trưng của nhóm này là hầu như không dùng các dịch vụ do công ty du lịch cung cấp. 

Họ tự làm visa nhờ chính sách cởi mở, chủ động lên các ứng dụng trung gian (đến từ các ông chủ nước ngoài như Traveloka, Agoda, Booking...) để đặt vé máy bay và đặt phòng khách sạn, tự tìm lịch trình riêng để đi chứ không đi theo tour do công ty du lịch Việt Nam tổ chức.

"Nhìn tổng thể thì số lượt khách quốc tế vào Việt Nam đông, nhưng không phải doanh nghiệp nào trong ngành du lịch cũng hưởng lợi tốt, một số bên còn ảnh hưởng doanh thu từ phong trào du lịch bụi, du lịch tự túc", ông Huy cho hay.

Ông Tony Hùng Trần, đại diện Golden Smile Travel, cho biết nhiều du khách chê tour truyền thống thiếu mới mẻ, lịch trình ràng buộc nên chuyển sang tự túc để được chủ động và phù hợp sở thích cá nhân. Điều này khiến doanh thu của nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng, nhất là khi bối cảnh kinh tế khó khăn khiến khách ngày càng dè sẻn và trả giá mạnh, chỉ cần tăng 1 - 2 USD cũng có thể mất khách.

Dù các doanh nghiệp đã siết chặt chi phí, ông Tony thừa nhận sức ép giảm giá ngày càng lớn. Nếu tiếp tục lao vào cuộc đua giá rẻ, chất lượng dịch vụ có nguy cơ đi xuống, ảnh hưởng lâu dài đến hình ảnh và sức cạnh tranh của điểm đến.

Tìm cách hút tiền du khách giữa cơn biến động

Ông Thi Quốc Duy, Giám đốc Trung tâm Du lịch khách lẻ BenThanh Tourist, cho rằng xu hướng du lịch tự túc bùng nổ là điều không thể đảo ngược khi mạng xã hội và nền tảng số khiến việc tìm thông tin và tự lên lịch trình trở nên dễ dàng. Trước thay đổi này, doanh nghiệp buộc phải thích ứng bằng việc phát triển các gói "Free & Easy" và sản phẩm linh hoạt, vừa phục vụ khách tự túc vừa duy trì tour truyền thống.

Nhờ chuyển mạnh sang khai thác thị trường inbound, BenThanh Tourist ghi nhận lượng khách quốc tế đến TP.HCM tăng hơn 100% so với cùng kỳ, kéo theo doanh thu và lợi nhuận tăng tương ứng. Nguồn khách cũng mở rộng sang nhiều thị trường mới như châu Âu, Ấn Độ và khách nói tiếng Hoa, thậm chí tổ chức thành công chuỗi đoàn tour châu Âu.

Theo ông Duy, tăng trưởng năm nay chủ yếu đến từ hai trụ cột: phát triển sản phẩm khác biệt và đẩy mạnh quảng bá trên các kênh quốc tế. Doanh nghiệp ưu tiên các trải nghiệm gắn với văn hóa bản địa như làm nông ở Trà Quế (Hội An), chế biến món ăn Hội An, hay lưu trú homestay vùng cao trong tour đi các tỉnh phía Bắc, đáp ứng nhu cầu "trải nghiệm thật" của khách quốc tế. Sản phẩm theo mùa cũng được triển khai - từ tour ngắm hoa Tây Bắc, biển miền Trung đến các cung đường thiên nhiên mùa thu.

Về dịch vụ, doanh nghiệp duy trì liên kết chặt với hàng không, khách sạn và nhà vận chuyển, lên lịch tour theo chuỗi từ sớm để giữ giá và chất lượng ổn định. "Chương trình hay đến mấy mà dịch vụ không ổn thì không giữ được khách", ông Duy nhấn mạnh.

Theo các doanh nghiệp, sự trỗi dậy của du lịch tự túc và tour nhỏ lẻ buộc các công ty lữ hành thay đổi cách vận hành là chấp nhận phục vụ nhóm 1 - 2 khách, triển khai mô hình "share tour" để tour vẫn khởi hành dù chỉ có một khách và ghép thêm khách lẻ sau đó, vừa tối ưu chi phí vừa giữ được mức giá hợp lý.

Cùng với đó, doanh nghiệp tăng cường liên kết với nền tảng đặt phòng, đặt tour trực tuyến và hợp tác với đơn vị cung ứng tại điểm đến. "Thay vì tour trọn gói cứng nhắc, xu hướng là sản phẩm linh hoạt, tùy biến theo ngân sách và nhu cầu của từng nhóm khách", ông Tony Hùng Trần cho biết.

Khách quốc tế đến Việt Nam cao kỷ lục

Vượt năm 2019, du lịch Việt chính thức lập kỷ lục mới với hơn 19,1 triệu lượt khách quốc tế đến trong 11 tháng năm 2025.