Hàng giá rẻ Trung Quốc tràn ra toàn cầu khi cửa vào Mỹ thu hẹp

UYÊN PHƯƠNG

Xuất khẩu của Trung Quốc ngoài thị trường Mỹ tăng mạnh trong năm nay, đưa nước này tiến gần mức thặng dư thương mại kỷ lục 1.200 tỉ USD, bất chấp các rào cản thuế quan cao từ Washington.

Theo Hãng tin Bloomberg, trong 5 tháng qua, khi cánh cửa vào thị trường Mỹ bị thu hẹp bởi mức thuế cao, hàng Trung Quốc đã tràn mạnh sang Ấn Độ, châu Phi và Đông Nam Á, thậm chí vượt cả giai đoạn dịch COVID-19.

Xuất khẩu hàng hóa của Trung Quốc sang Ấn Độ đạt kỷ lục 12,5 tỉ USD trong tháng 8, phần lớn nhờ chuỗi cung ứng iPhone dịch chuyển sang quốc gia này.

Bắc Kinh cũng đẩy mạnh bán hàng sang châu Âu, Úc và khu vực Đông Nam Á.

Ngoài ra, đồng nhân dân tệ yếu cùng lợi thế về giá giúp hàng hóa Trung Quốc gia tăng sức cạnh tranh, đặc biệt là xe điện với kim ngạch 19 tỉ USD trong 7 tháng đầu năm.

Tuy nhiên hàng giá rẻ của Trung Quốc tràn ngập nhiều nơi, khiến các nền kinh tế trên thế giới lo lắng.

Mexico công khai phản ứng với kế hoạch áp thuế tới 50% lên ô tô, linh kiện và thép Trung Quốc. Ấn Độ ghi nhận khoảng 50 đơn điều tra chống bán phá giá, Indonesia tuyên bố giám sát chặt, trong khi Chile và Ecuador âm thầm bổ sung phí nhập khẩu. Brazil vừa răn đe vừa mở cửa cho một hãng xe điện Trung Quốc đặt nhà máy tại chỗ.

Một số chính phủ chọn cách “đi nước đôi” như hạn chế hàng hóa để bảo vệ sản xuất trong nước, nhưng đồng thời vẫn tìm thêm vốn đầu tư từ Trung Quốc.

Bắc Kinh cũng chủ động vận động ngoại giao, kêu gọi các nước trong khối BRICS chống chủ nghĩa bảo hộ.

Trong khi Mỹ kêu gọi các đồng minh trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) áp thuế 100% với hàng Trung Quốc, Bắc Kinh khẳng định họ không bán phá giá, chỉ xuất khẩu theo nhu cầu thị trường.

Tuy vậy giới phân tích cho rằng nếu bị kéo vào cuộc chiến thương mại mới, Trung Quốc sẽ không ngần ngại đáp trả, dù nguy cơ mất thêm bạn hàng.

Dữ liệu nội địa cho thấy bức tranh không hoàn toàn sáng sủa, khi lợi nhuận công nghiệp Trung Quốc giảm 1,7% trong 7 tháng đầu năm, do doanh nghiệp buộc phải hạ giá để giải phóng hàng tồn. Tình trạng này làm trầm trọng thêm xu hướng giảm phát và cản trở nỗ lực dịch chuyển sang thúc đẩy tiêu dùng trong nước.

Các chuyên gia nhận định Trung Quốc vẫn có thể dễ dàng tìm thị trường thay thế Mỹ, khi khoảng 50% mặt hàng xuất sang Mỹ cũng là nhóm được bán cho các thành viên của khối BRICS.

“Trung Quốc đã chứng minh khả năng giành thị phần ở các thị trường khác, và xu hướng này sẽ còn tiếp diễn”, chuyên gia Adam Wolfe đánh giá.