Người xin được vài mảnh bạt quảng cáo rải xuống nền gạch làm nệm, người vẫn liêu xiêu đạp xe khắp các con phố mong kiếm thêm vài chiếc vỏ lon, tấm bìa giấy phế thải.

Càng về đêm, cái lạnh ở Hà Nội càng ngấm sâu thịt da. Ông Hưng, ở ngõ Khâm Thiên (quận Đống Đa, Hà Nội) lẩy bẩy dắt xe đạp trên hè phố. Chiếc xe vẹo vọ đầy những giấy bìa, bao tải đựng vỏ chai nhựa.

Ông già nhặt rác xin thêm một suất cơm

Ngày nào cũng vậy, cứ chập tối là ông Hưng dắt xe đạp ra đường. Giờ người ta đổ rác, ông già râu tóc đã bạc trắng lật từng cái nắp thùng rác bới từng túi ni lông.

Lúc thì kiếm được vài vỏ lon bia, lúc kiếm được mảnh bìa, vỏ chai nhựa hay đôi dép rách. Hôm nào may mắn, có người để sẵn vài cái vỏ lon trong túi, ông già thêm vài ngàn đồng lẻ. Mỗi đêm đi từ chập tối tới sáng ông kiếm đủ vài suất cơm cho ngày hôm sau.

Đêm nay Hà Nội trở lạnh, ông Hưng lục tung mấy cái ba lô rách trong nhà có được năm chiếc áo. Chiếc đã tuột chỉ, chiếc rách ở khuỷu tay.

Chiếc áo kaki có logo một công ty bảo vệ dày dặn nhất, khét lẹt mùi vải để lâu ngày nhưng cũng giúp ông già nhặt rác tạm chống chọi trong cơn gió bấc quất từng đợt vào da thịt.

Trong mấy thùng rác trên hè phố Trần Nhân Tông, ông già lôi ra được một đôi dép quai hậu người ta bỏ đi.

Loại dép này người ta chỉ lấy phần nhựa giả da, cái đế cao su nặng trịch phải vứt bỏ. Ông lấy con dao rọc giấy hoen gỉ cố gắng cắt quai dép.

Đôi tay run vì rét, quai dép lại dày, lưỡi dao cứa vào ngón giữa bàn tay trái bật máu. Cái buốt giá giữa trời đêm Hà Nội càng làm cho vết cắt đau tê tái.

Ông già nhặt rác xây xẩm mặt mày, lưng dựa vào gốc xà cừ, tay ôm ngón tay đang rỉ máu. Mấy bà bán nước dạo ở góc công viên xin được mảnh xô băng lại cho ông. Đỡ đau, ông lại trở về đống rác nhặt đôi dép tiếp tục khoét lấy cái quai.

Đã hơn 21h, cái đói càng làm thân hình ốm nhom của ông già run lên. Lúc này hai cô sinh viên Trang Anh và Hồng Anh đi qua, mua cho ông một suất cơm, hai đôi vớ và một chiếc áo rét đã cũ.

Ông già nheo đôi mắt cảm ơn những người bạn trẻ. "Các cháu cho ông xin một hộp cơm nữa? - ông Hưng run run - Bà ấy chưa ăn gì".

Hai cô sinh viên trẻ sững người như nghẹn đi. Trang Anh lấy thêm cho ông một suất cơm, ông lão chưa ăn mà gói cả hai suất vào túi mang về ăn cùng vợ. Cái đói, cái rét khiến ông lão hơn 70 tuổi không đủ sức đạp chiếc xe đã xăng vành (đảo bánh) trước những cơn gió rét.

Trang Anh cùng mẹ hay phát quà từ thiện ở mấy con phố này đã vài năm nay. Cô kể những lần trước vẫn gặp ông đi nhặt giấy vụn, đồng nát cùng bà vợ. Ông bà thuê căn phòng lụp xụp sâu trong ngõ Khâm Thiên.

Mấy hôm nay thời tiết thay đổi, vợ ông trở bệnh phải ở nhà. Ông đi một mình, ai cho món gì ông đều mang về cùng ăn với vợ. Đêm đến, ông lại dắt xe đi qua chục con phố kiếm mấy chiếc vỏ lon.

Mảnh chăn mỏng trên vỉa hè

Chị Minh Trang ở phường Bạch Mai, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) tự nguyện xin quần áo, thức ăn cho những người cơ nhỡ tại Hà Nội đã gần 5 năm nay. Chị và nhóm bạn hơn chục người cứ tối thứ tư hằng tuần lại mang đồ ăn, quần áo và cả thuốc men, sữa... cho những người lang thang cơ nhỡ.

Hà Nội trở lạnh, gần sáng nhiệt độ ngoài phố chỉ còn 10^oC khiến những bàn tay chưa kịp sắm găng ấm đỏ ửng lên, tê tái. Chị Trang gom được bốn chiếc áo rét, vài chiếc chăn ấm và mua thêm chục suất cơm, hơn chục đôi vớ cùng con gái mang cho những người cơ nhỡ.

"Trời trở rét nhanh quá, chúng em chưa xin được nhiều đồ. Chỉ có mấy suất này em đem cho trước, lạnh thế này họ ngủ ở vỉa hè tội lắm!", chị Trang nói rồi rẽ xe máy vào phố Tràng Thi.

Chị cho hay khu vực quanh công viên Thống Nhất, phố Hai Bà Trưng và gần cầu Long Biên có nhiều người cơ nhỡ nhất. Hôm nay ít quà, chị không dám qua những khu vực đó vì chẳng đủ để chia.

Chị dựng xe trên vỉa hè phố Tràng Thi, đoạn gần Bệnh viện Việt Đức, trong góc tối vài người đang co ro trong chiếc chăn mỏng.

Ông Hoàng Văn Cần, quê Đông Hưng (Thái Bình), nhỏm dậy mình vẫn quấn chặt chiếc chăn bằng lông mỏng để gió đỡ lùa vào người. Chị Trang mang cho ông một hộp sữa bột, hai đôi tất và một chiếc chăn cũ.

Con gái chị mang ra một hộp cơm. Ông Cần xua tay: "Chú cảm ơn các cháu, đêm nay chú được người ta cho ăn cháo rồi, cháu để cơm cho người nào chưa ăn ấy" - ông Cần nói, hai hàm răng va vào nhau cầm cập.

Sống nhờ vỉa hè này đã hơn một năm nay, ông Cần lên Hà Nội làm thợ xây được hơn một năm thì phát hiện bị xơ gan. Về quê chẳng còn ai, ở lại chữa bệnh không có tiền, ông cũng không còn sức để làm nghề thợ xây. Ông khoác ba lô ra vỉa hè, đi nhặt vỏ lon và chai nhựa, tối ngủ vạ vật.

"Khi nào kiếm đủ vài trăm ngàn thì tôi quay lại bệnh viện nhờ bác sĩ kê thuốc. Những hôm đau quá, không đi được thì nằm ở gần bệnh viện, xin cháo từ thiện ăn lấy sức, có sức lại đi nhặt chai để mua thuốc...", ông Cần phều phào.

Bên cạnh ông Cần, một người bệnh khác tên Vinh co quắp trong chiếc chăn mỏng. Ông Vinh quê ở Nam Định, cũng không đủ tiền trả tiền giường trong bệnh viện nên ra vỉa hè.

Cơn bệnh và cái rét về khuya khiến người đàn ông không còn sức nhổm dậy đón túi đồ ăn của hai cô sinh viên. Thân hình co quắp run lên từng cơn. "Chú... cảm... ơn...", ông Vinh thều thào như không còn chút hơi nào trong phổi.

Trao hết những chiếc áo rét cuối cùng, thêm vài người đến những cửa hàng mới tắt điện để ngủ vạ vật trên vỉa hè: "Các cô ơi, có gì cho cháu không?".

Minh Trang ái ngại lắc đầu. Nhiều người cần áo rét quá mà nhóm của cô chưa xin được nhiều. Cô chỉ phát đồ cũ, không mua đồ mới cho họ. Trước đây cô đã nhiều lần xin tiền, mua đồ mới. Hôm sau đói quá, họ lại bán đi lấy tiền mua đồ ăn.

Cô gái tốt bụng biết hoàn cảnh từng người ngủ vỉa hè ở những con phố này. Phần lớn họ mất sức lao động, không nơi nương tựa. Người đi nhặt vỏ chai, đồng nát, người đi đánh giày, người bán bóng bay...

Năm ngoái, khi phát quà gần nhà xác Bệnh viện Việt Đức, một cụ già lảo đảo bước ra từ nhà xác xin hộp cháo. Cụ kiệt sức, ngất trên vỉa hè mấy ngày trước, người ta đưa cụ vào nhà xác. Chưa kịp đưa vào phòng lạnh thì cụ tỉnh dậy...

"Lúc đó nhìn cụ ăn ngon lắm! Cụ khỏe lại, vui vẻ, hơn một tuần sau cụ mới đi..." - Minh Trang đôi mắt ngấn đỏ nhớ lại chuyện khó quên.

Xuân ấm với những phận đời khó khăn

TT - Xuân đang đến gần, khắp mọi ngóc ngách của thành phố mang tên Bác, các chiến sĩ Xuân tình nguyện 2016 đang tỏa đi khắp nơi để mang hơi ấm, chút yêu thương đến với người nghèo, trẻ em khó khăn.