Dự thảo văn kiện Đại hội Đảng XIV phản ánh sự thay đổi lớn trong đường lối đối ngoại của Việt Nam từ "chủ động tích cực" và tập trung vào kinh tế sang đối ngoại toàn diện trong các lĩnh vực như quốc phòng, an ninh và công nghệ để "tương xứng với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế đất nước".

Theo PGS.TS Lương Tuấn Anh thuộc Đại học De Montfort (Anh), Nghị quyết 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, ban hành đầu năm nay, có nhiều điểm mới so với Nghị quyết 22-NQ/TW năm 2013, đánh dấu sự thay đổi nhận thức về vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Điều này được thể hiện rõ với Lễ mở ký Công ước Chống tội phạm mạng tại Hà Nội vào tháng trước, khi Việt Nam từ một nước tham gia các công ước quốc tế trở thành nước xây dựng, đóng góp, đóng vai trò dẫn dắt trong các vấn đề quốc tế.

PGS.TS Lương Tuấn Anh cho rằng sự kiện đánh dấu bước chuyển mình của Việt Nam với vị thế mới và vai trò ngày càng tăng trên trường quốc tế, đồng thời cho thấy sự phát triển toàn diện của đất nước, từ kinh tế đến đối ngoại.

Bàn về vai trò của kinh tế tư nhân như một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế được nêu trong dự thảo văn kiện Đại hội XIV, PGS.TS Lương Tuấn Anh khẳng định sự cần thiết của khu vực này đối với phát triển kinh tế đất nước.

Ông đánh giá cao nguồn lực, sự năng động và hiệu quả của kinh tế tư nhân, đồng thời chỉ ra rằng việc tận dụng nguồn lực của kinh tế tư nhân cho phát triển đất nước sẽ giúp giảm gánh nặng đầu tư cho Nhà nước.

Tuy nhiên ông cũng lưu ý đến những bất cập của kinh tế tư nhân và cho rằng sự phát triển của khu vực này cần có sự điều tiết của Nhà nước nhằm đảm bảo ổn định và công bằng xã hội, tăng trưởng bền vững cũng như thịnh vượng cho tất cả mọi người.

Nói về mục tiêu tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân giai đoạn 2026 - 2030 từ 10%/năm trở lên và Việt Nam phấn đấu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045 như được đề ra trong dự thảo văn kiện Đại hội XIV, PGS.TS Lương Tuấn Anh cho rằng mục tiêu này là có thể đạt được, nếu Việt Nam thực hiện cải cách sâu rộng.

Theo ông, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 10%/năm, tỉ lệ đầu tư phải đạt từ 40 - 45% GDP; tỉ lệ tiết kiệm đạt trên 40% GDP; đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt từ 6 - 10% GDP; xuất khẩu tăng 15%/năm và năng suất lao động tăng 7 - 9%/năm.

Ông Lương Tuấn Anh nhấn mạnh đây là những yêu cầu cao, buộc Việt Nam phải thực hiện các giải pháp quyết liệt và cụ thể như mở rộng tín dụng cho doanh nghiệp và phát triển cơ sở hạ tầng về điện, đường, trường, trạm và cả hạ tầng kỹ thuật số, vốn đóng vai trò ngày càng quan trọng trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển nhanh chóng.

Về tổng thể, Việt Nam cần có công cuộc đổi mới và cải cách sâu rộng, triệt để đúng như tầm nhìn "Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc" đã được Tổng Bí thư Tô Lâm đưa ra.

Việt Nam cần huy động mọi nguồn lực trong và ngoài nước để đầu tư cho cơ sở hạ tầng. Tiến hành cải cách toàn diện và tổng thể không chỉ giúp giải phóng nguồn lực và tạo cơ sở cho các giải pháp phát triển thống nhất, mà còn giúp Việt Nam vượt qua những thách thức, đồng thời tận dụng thời cơ từ những biến đổi sâu rộng về công nghệ, khí hậu và địa chính trị trên toàn cầu.

Đề cập tới vai trò của kiều bào đối với sự phát triển chung của đất nước, ông Lương Tuấn Anh cho biết theo thống kê, hiện nay có khoảng 6 triệu kiều bào đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài.

Đây là nguồn lực lớn về kinh nghiệm làm việc ở các môi trường phát triển, về chất lượng nhân lực cũng như nguồn vốn đã tích lũy qua nhiều năm.

Ông tin rằng nhiều kiều bào, cũng như ông, sẽ mong muốn nhận được sự tin tưởng của Đảng và Nhà nước để có thể đóng góp cho đất nước. Sự tin tưởng này cần được cụ thể hóa bằng các cơ chế thông thoáng nhằm giúp kiều bào, với các điều kiện sinh sống và làm việc khác nhau, có thể đóng góp dưới nhiều hình thức khác nhau.

Muốn thu hút nhân tài về nước làm việc thì ngoài các ưu đãi tài chính, Nhà nước cần áp dụng các chính sách linh hoạt phù hợp với điều kiện cụ thể của từng cá nhân như thời gian làm việc, điều kiện làm việc, nhà ở, quyền tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, qua đó giúp các nhà khoa học có thể đóng góp mà không bị ảnh hưởng quá lớn trong cuộc sống.

Ông Lương Tuấn Anh cho rằng cần nhân rộng mô hình khuyến khích các nhà khoa học uy tín về nước làm việc để xây dựng các trường đại học, viện nghiên cứu đẳng cấp quốc tế như trường hợp GS Ngô Bảo Châu về Viện Nghiên cứu cao cấp về toán Việt Nam; GS Trần Thanh Vân về Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành Quy Nhơn, hay GS Vũ Hà Văn về Viện Nghiên cứu dữ liệu lớn. Việt Nam cần trở thành nơi thu hút nhân tài thế giới.

Diễn đàn ý dân gửi Đảng: Quốc gia hạnh phúc - nhìn từ vấn đề văn hóa và an sinh

Trong dự thảo Báo cáo chính trị trình Đại hội XIV của Đảng, nội dung về phát triển văn hóa, con người và xã hội, an sinh xã hội và đời sống nhân dân được xác định là một trong những định hướng chiến lược cho tương lai phát triển bền vững.