Người biểu tình tràn xuống đường, đốt phá ở thủ đô Tehran ngày 16-11 - Ảnh: AFP

Đích thân Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ayatollah Ali Khamenei ngày 17-11 đã phải lên tiếng trước các cuộc biểu tình trên khắp cả nước sau khi chính phủ điều chỉnh giá xăng.

Ông Khamenei cáo buộc "các thế lực thù địch" đứng sau những cuộc bạo loạn chết người những ngày qua ở Iran, nhấn mạnh việc điều chỉnh giá xăng được tiến hành theo sự khuyến cáo và tính toán kỹ lưỡng của các chuyên gia.

Ngày 16-11, các cuộc biểu tình đã lan rộng ra ít nhất 40 thành phố và thị trấn tại Iran, một ngày sau khi Tehran thông báo tăng giá và áp dụng cơ chế phân phối xăng dầu, theo Hãng tin Reuters.

Cụ thể giá xăng sẽ được điều chỉnh lên gấp rưỡi, từ 10.000 rial/lít (khoảng 5.500 đồng) lên 15.000 rial/lít (khoảng 8.100 đồng), tức tăng khoảng 2.600 đồng/lít.

Chương trình trợ giá xăng dầu dù có lợi cho người dân Iran nhưng lại ngốn ngân sách của nước này rất lớn. Rất nhiều người đã lợi dụng điều này để đổ xô đi mua xăng dầu tích trữ và buôn lậu sang những nước khác, bán với giá cao hơn để hưởng chênh lệch.

Theo Hãng thông tấn nhà nước Iran (IRNA), giá xăng dầu rất thấp do được trợ giá đã dẫn tới tình trạng tiêu thụ xăng dầu tăng mạnh khi người dân Iran mua trung bình 90 triệu lít/ngày. Trong đó, số xăng dầu bị buôn lậu ước tính rơi vào khoảng 10-20 triệu lít/ngày.

Iran là một trong những nước sản xuất dầu mỏ lớn nhất thế giới. Hãng tin Reuters bình luận vì nhiều người Iran xem giá xăng rẻ như một quyền lợi công dân nên khi bị tước đi điều này đã tức giận xuống đường biểu tình.

Một nhóm biểu tình chặn xe cộ trên một tuyến đường của thủ đô Tehran để phản đối tăng giá xăng ngày 16-11 - Ảnh: REUTERS

Việc xăng dầu tăng giá cũng dẫn tới lo ngại chi phí sinh hoạt tại Iran sẽ tiếp tục tăng trong bối cảnh nền kinh tế nước này đang gặp khó khăn vì các lệnh cấm vận của Mỹ.

Giới chức Iran đã đảm bảo rằng tiền thu được từ việc tăng giá xăng sẽ được dùng để trợ cấp bổ sung cho 60 triệu người đang trong tình cảnh khó khăn, cam kết giá taxi và các phương tiện công cộng khác sẽ không thay đổi.

Giới chức Iran đang lo ngại lặp lại kịch bản của tình trạng náo loạn cuối năm 2017, khi người dân Iran xuống đường biểu tình ở 80 thành phố và thị trấn vì các tiêu chuẩn sống nghèo nàn. Số liệu cho thấy đã có 22 người thiệt mạng trong các cuộc biểu tình lúc đó.

Truyền thông Iran cho biết các nhà hoạch định chính sách của Iran sẽ thảo luận về quyết định tăng giá xăng trong ngày 17-11. Có thông tin nhiều nghị sĩ đã yêu cầu đưa giá xăng trở về mức cũ. Tuy nhiên với tuyên bố của Đại giáo chủ Khamenei hôm nay, mọi thứ có vẻ như sẽ được giữ nguyên.

Mới khoe mỏ dầu to, Iran phải cải chính trữ lượng giảm hơn phân nửa

TTO - Iran đã phải nhanh chóng giảm hơn phân nửa số trữ lượng dầu dự kiến của mỏ mới phát hiện được tổng thống nước này công bố hôm qua.