Theo Hãng tin Reuters ngày 4-11, Ủy ban châu Âu (EC) cho biết Liên minh châu Âu (EU) có thể chào đón thành viên mới sớm nhất vào năm 2030, trong đó Ukraine, Moldova, Albania và Montenegro được ghi nhận là những quốc gia đạt tiến bộ rõ rệt trong quá trình cải cách để gia nhập khối.

Phát biểu tại Brussels, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách đối ngoại của EU Kaja Kallas nhấn mạnh việc mở rộng EU "phù hợp với lợi ích chiến lược của châu Âu", đồng thời khẳng định quá trình này vẫn "công bằng, nghiêm ngặt và dựa trên năng lực thực sự".

"Giờ đây, việc các quốc gia mới trở thành thành viên EU vào năm 2030 là một mục tiêu hoàn toàn khả thi", bà Kallas nói.

Theo Ủy viên phụ trách mở rộng EU Marta Kos, Ukraine đã cho thấy cam kết mạnh mẽ trong lộ trình gia nhập khối, bất chấp xung đột với Nga và những trở ngại chính trị từ một số thành viên, đặc biệt Hungary.

"Ukraine đã chứng minh quyết tâm cải cách và kiên định với con đường hướng tới châu Âu", bà Kos nhận định. "Tuy nhiên, việc duy trì đà này và tránh mọi nguy cơ thụt lùi, đặc biệt trong lĩnh vực chống tham nhũng, là điều hết sức quan trọng".

Trong báo cáo thường niên, EC đánh giá Ukraine đã đạt nhiều tiến bộ về quản trị, minh bạch và cải cách hành chính, song vẫn cần tăng cường pháp quyền và củng cố tính độc lập của các cơ quan chống tham nhũng.

Brussels bày tỏ quan ngại về các nỗ lực hồi tháng 7 của Ukraine nhằm tăng quyền kiểm soát của tổng công tố đối với cơ quan chống tham nhũng quốc gia, cho rằng điều này có thể ảnh hưởng tới tính khách quan của quá trình điều tra.

Sau phản ứng trong nước và quốc tế, Kiev đã nhanh chóng đảo ngược quyết định, song EC cảnh báo các "xu hướng tiêu cực gần đây", bao gồm sức ép lên cơ quan chống tham nhũng và xã hội dân sự, cần phải được "chấm dứt dứt khoát".

Tổng thống Volodymyr Zelensky đã hoan nghênh trước báo cáo, khẳng định trên mạng xã hội X rằng Ukraine "mong chờ những bước đi quyết liệt của EU để vượt qua mọi rào cản không cần thiết, hướng tới một châu Âu thống nhất và mạnh mẽ".

Ông bày tỏ hy vọng đất nước có thể trở thành thành viên EU trước năm 2030, dù giới quan sát nhận định điều này khó khả thi do quy mô cải cách còn lớn và tâm lý e ngại trong khối về việc kết nạp một quốc gia gần 40 triệu dân đang bị chiến tranh tàn phá.

Trong khi đó, Montenegro và Albania cũng được ca ngợi vì "tiến bộ chưa từng có". Moldova được ghi nhận đạt "tốc độ cải cách nhanh chóng" dù chịu nhiều sức ép từ bên ngoài.

Ngược lại, EC chỉ trích mạnh Serbia vì chậm trễ cải cách và lên án Georgia vì "tụt lùi nghiêm trọng về dân chủ", coi nước này "chỉ còn là ứng viên trên danh nghĩa" sau khi chính phủ bị cáo buộc hạn chế quyền tự do và thiên về Nga.

Bà Kallas kết luận rằng việc mở rộng EU không chỉ mang ý nghĩa chính trị mà còn là cam kết bảo vệ nền dân chủ và ổn định của châu Âu trong bối cảnh thế giới nhiều biến động.

EU xem xét vay nợ để tiếp tục tài trợ cho Ukraine

Các quốc gia thành viên EU có thể phải phát hành trái phiếu để huy động hàng chục tỉ euro nhằm tài trợ cho Ukraine, trong trường hợp không sử dụng được tài sản bị đóng băng của Nga.