Ngày 15-11, Viện Huyết học - Truyền máu trung ương tổ chức chương trình Gặp mặt người hiến máu có nhóm máu hiếm tiêu biểu năm 2025 tại Hà Nội.

Từ người "được nhận" trở thành người '"cho đi"

Là một trong những gương mặt tiêu biểu được tôn vinh năm nay, chị Đinh Thị Ngân (45 tuổi, Quảng Ninh) mang nhóm máu hiếm Rh(D) âm và hiện là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Người có nhóm máu hiếm tỉnh Quảng Ninh.

Kể lại hành trình hiến máu và kết nối những người mang nhóm máu hiếm, chị Ngân chia sẻ năm 2018, khi sinh bé thứ hai, chị rơi vào tình trạng mất máu nguy kịch. Chỉ khi được truyền kịp thời những đơn vị máu hiếm từ các tình nguyện viên khắp miền Bắc, chị mới vượt qua được cửa tử.

"Khi tỉnh dậy, tôi chỉ biết được mọi người đã chạy đua với thời gian để hiến máu cho mình như một người từ Vân Đồn, một từ Hòn Gai… Còn lại là những cái tên không kịp nhớ, chỉ biết rằng hôm ấy 8 đơn vị máu, tương đương gần 4 lít máu, đã được huy động, cứu sống mình trong gang tấc.

Tôi biết mình mang nhóm máu hiếm nhưng trước đây không nghĩ nó lại quan trọng đến thế. Sau biến cố ấy, tôi hiểu mình sống được là nhờ những người xa lạ ấy và tự nhủ mình phải làm gì đó để trả món nợ này", chị Ngân nói.

Ngay sau khi hồi phục, chị Ngân đã bắt tay vào việc thành lập Câu lạc bộ Nhóm máu hiếm tỉnh Quảng Ninh. Nhóm bắt đầu nhỏ lẻ, rồi dần dần phát triển, kết nối được hơn 50 thành viên từ Móng Cái đến Đông Triều.

Nhóm máu hiếm không thể hiến theo lịch như người bình thường, chỉ khi bệnh nhân cần, bác sĩ mới lấy máu. Vì vậy lịch hiến máu không cố định, mà chỉ khi người bệnh cần máu mọi người mới được huy động.

Câu lạc bộ hoạt động có quỹ riêng để hỗ trợ taxi khi cần hiến máu khẩn cấp trong đêm, có quy chế rõ ràng, có sự động viên và chăm sóc sức khỏe lẫn nhau để luôn sẵn sàng khi có bệnh nhân cần.

Chị Ngân kể lại một lần Hà Nội thiếu trầm trọng nhóm máu hiếm, cần gấp cho bệnh nhân nguy kịch. Chỉ sau một lời kêu gọi, 10 người ở Cẩm Phả lập tức di chuyển. Có người đang đi biển phải trở vào bờ cho kịp. Câu lạc bộ thuê xe đưa mọi người lên Hà Nội trong đêm. Họ hiến máu xong về đến nhà lúc 3-4 giờ sáng, ai cũng mệt nhưng không ai than một lời.

"Đi ăn đi chơi thì còn chần chừ, chứ bảo đi hiến máu là ai cũng xung phong", chị Ngân cười nói.

Cũng là người hiến máu hiếm được vinh danh năm 2025, bà Lã Thị Khiếu (56 tuổi, Hà Nội) dù không biết đi xe máy, cũng không rành đường, nhưng mỗi khi bệnh viện báo có người cần máu, bà lại vội vã bắt xe ôm, gọi taxi để kịp có mặt. Đến nay, bà Khiếu đã có hơn 20 lần hiến máu. Bà nói: "Chỉ cần giọt máu của mình cứu được ai đó là hạnh phúc".

Nguồn máu hiến tặng là phao cứu sinh của người bệnh

Tại buổi gặp mặt, PGS.TS Trần Ngọc Quế, Giám đốc Trung tâm Máu quốc gia (Viện Huyết học - Truyền máu trung ương), cho biết việc đảm bảo nguồn máu hiếm, đặc biệt nhóm Rh(D) âm, luôn là thách thức lớn.

Tại Việt Nam, người mang nhóm máu Rh(D) âm chỉ chiếm 0,07% - 0,1% dân số. Vì vậy khi có bệnh nhân cần truyền máu, từng phút trôi qua đều vô giá, bởi không phải lúc nào trung tâm cũng có sẵn máu dự trữ.

"Những người mang trong mình nhóm máu hiếm đã không ngại đêm khuya, mưa gió, đường xa cách trở, vẫn luôn sẵn sàng hiến máu đúng giờ hẹn.

Họ chính là phao cứu sinh duy nhất, là ngân hàng máu sống đặc biệt mà cho đến nay y học vẫn chưa có cách nào thay thế", ông Quế nhấn mạnh.

Chương trình đã vinh danh khoảng 150 người hiến máu có nhóm máu hiếm tiêu biểu. Đây cũng là dịp tri ân những người âm thầm hiến tặng nguồn máu quý giá, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của người mang nhóm máu hiếm.

Người phụ nữ dân tộc thiểu số làm được điều hiếm có: Vận động nhiều người đi hiến máu

Lớn lên giữa núi rừng Mường Tè, tỉnh Lai Châu, ở tuổi 38, chị Lỳ Nhù Pa (dân tộc Hà Nhì) đã 34 lần đi hiến máu và vận động hơn 500 người khác tham gia nghĩa cử cao đẹp này.