Ban quản lý dự án đường sắt đô thị TP.HCM lại vừa "cầu cứu" UBND TP.HCM tạm ứng 1.000 tỉ đồng cho tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên). Điệp khúc tạm ứng vốn của công trình giao thông quan trọng bậc nhất TP.HCM này đã kéo dài từ lâu.

Câu hỏi đặt ra là vì sao đã có Luật đầu tư công 2014, có nghị quyết về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 nhưng vẫn còn những công trình chậm vốn mà chưa tháo gỡ được?

Trước hết, phải khẳng định Luật đầu tư công 2014, nghị quyết về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 là một bước tiến quan trọng trong việc cân đối được nguồn ngân sách quốc gia, phân bổ nguồn lực hiệu quả. 

Không ai có thể hoài nghi về sự cần thiết và khoa học của những đạo luật này. Tuy nhiên, vẫn cần thêm những dự báo đủ bao quát, hài hòa hơn nữa trong việc thực hiện để vừa đảm bảo kỷ luật ngân sách vừa đảm bảo vốn cho các công trình, dự án quan trọng.

Năm 2016, khi kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn 2016 - 2020 được thông qua thì cùng thời điểm, dự án metro số 1 bị ngưng trệ vì thiếu vốn. Năm 2017, vì nhiều lý do, dự án này chỉ được rót 2.119 tỉ đồng trong khi cần tới 5.422 tỉ đồng. 

Dù UBND TP.HCM tạm ứng thêm 1.673 tỉ đồng, nhưng cả năm 2017 cũng chỉ được đáp ứng 56% vốn. 

Tại Quốc hội, sự bất cập này từng được đại biểu Trần Anh Tuấn (TP.HCM) đánh giá là "một trục trặc" của nền kinh tế. Bởi điều hành ngân sách là chính sách nội bộ, hoàn toàn có thể linh hoạt được.

Điều này cho thấy cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa việc xây dựng kế hoạch vốn và thực tế, nhu cầu của từng công trình, dự án. 

Cơ quan xây dựng kế hoạch vốn và những nơi có nhu cầu ngân sách phải cùng cân nhắc để có kế hoạch đủ tầm nhìn, hài hòa lợi ích chung. Có như vậy mới phát huy được kỷ cương ngân sách và giảm thiểu việc đói vốn vì những "chính sách nội bộ".

Nếu được UBND TP.HCM gật đầu, dự án metro số 1 sẽ được rót thêm 1.000 tỉ đồng, nhưng số tiền này chỉ đủ "giật gấu vá vai" trong ngắn hạn. Tiến độ công trình và uy tín quốc gia trong các dự án không thể được đảm bảo nếu thiếu tầm nhìn dài hạn, thực tế và trách nhiệm.