Hướng dẫn viên “chui” người Trung Quốc (bìa trái) hướng dẫn đoàn khách nước này tham quan chùa Long Sơn, TP Nha Trang, Khánh Hòa chiều 6-7 - Ảnh: TIẾN THÀNH

Du khách Trung Quốc đang ùa vào một số tỉnh thành miền Trung, nhất là Đà Nẵng và Nha Trang. Sự tăng trưởng quá “nóng” du khách Trung Quốc đang tác động tiêu cực đến môi trường du lịch, trong khi ngân sách địa phương cũng không thu được bao nhiêu.

Thống kê cho thấy sáu tháng đầu năm 2016 có hơn 211.000 du khách Trung Quốc đến Đà Nẵng, tăng 83% so với cùng kỳ năm trước.

Tại Khánh Hòa, tính đến tháng 6-2016 có hơn 200.000 lượt khách Trung Quốc, tăng gấp 4,5 lần so với cùng kỳ năm 2015, lượng khách Trung Quốc chiếm tỉ lệ nhiều nhất, tới gần 40% so với tổng lượng khách quốc tế. Nhưng các đoàn du khách đều do người Trung Quốc chi phối, các cơ quan quản lý của VN không thể kiểm soát được, dẫn đến hệ lụy xấu.

Làm xấu điểm đến

Ông Cao Trí Dũng - phó chủ tịch Hội Lữ hành VN, chủ tịch Hội Lữ hành Đà Nẵng - bức xúc cho biết công ty trước đây có làm nguồn khách Trung Quốc, nhưng lâu dần họ quen thị trường rồi họ tự tổ chức luôn.

Ông Dũng kể bên Trung Quốc làm tour cắt giảm hết các chi phí, chỉ thu tiền vé máy bay. Ví dụ từ Quảng Châu đi Đà Nẵng 5 ngày 4 đêm chỉ cần 400 USD là hòa vốn nhưng họ thu có 200 USD tiền vé máy bay, họ chấp nhận lỗ 200 USD. 200 USD đó là công ty làm tour phải moi lại của khách bằng cách không thuê hướng dẫn viên VN, dùng người Trung Quốc qua nằm tại chỗ làm hết.

Người Trung Quốc giờ lập công ty khép kín để chặn hết nguồn tiêu dùng của khách. Họ lấy lại tiền bằng cách nâng giá các tour tự chọn, các dịch vụ bổ sung như đi matxa, đi ăn hải sản, mua đồ lưu niệm, trầm hương... Một cái gối cao su bán gấp nhiều lần giá thị trường, tour Bà Nà chỉ 800.000 đồng nhưng họ bán đến 2 triệu đồng...

Ông Dũng cho rằng hiện 19 công ty lữ hành quốc tế và 7 chi nhánh khai thác thị trường khách Trung Quốc ở Đà Nẵng phần lớn do người Trung Quốc điều phối. Ông Lê Tấn Thanh Tùng - phó tổng giám đốc Công ty CP Du lịch VN (Vitours) - xác nhận phía Trung Quốc bán giá tour dưới giá vốn (bán lỗ) nhưng họ bù lại bằng cách ép khách đi mua hàng hóa trong hệ thống người Trung Quốc làm chủ với giá cao.

Theo ông Cao Trí Dũng, hệ lụy của các tour kiểu trên gây ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi du khách, không được thăm cái hay cái đẹp của Đà Nẵng mà còn bị “chặt chém”, chèn ép mua sắm, để lại hình ảnh điểm đến rất xấu trong mắt du khách.

Đó là chưa kể họ trốn thuế rất lớn, mọi giao dịch của họ với khách Trung Quốc đều bằng tiền mặt, khép kín, không kiểm soát được.

Đà Nẵng năm 2015 đón gần 600.000 lượt khách Hàn Quốc, Trung Quốc nhưng các đơn vị lữ hành đóng thuế không được bao nhiêu. Một năm mỗi khách nộp 5 USD thì TP sẽ được 2,5-3 triệu USD nhưng năm vừa rồi chỉ thu được 1-2 tỉ đồng tiền thuế.

Ông Lê Tấn Thanh Tùng còn cho biết các tour hầu hết do người Trung Quốc chi phối, họ làm hết mọi việc, không giao hướng dẫn viên VN bởi họ sợ du khách biết hết thông tin bán hàng, ăn uống thì không thể bị lừa được. Từ đó vai trò của hướng dẫn viên tiếng Trung người Việt từng bước bị loại khỏi các đoàn khách.

“Anh em cũng có phản ảnh là hướng dẫn viên Trung Quốc thuyết minh xuyên tạc về lịch sử, văn hóa của nước ta. Anh em đề xuất Sở Du lịch có những biện pháp quản lý, xử lý quyết liệt các hướng dẫn viên Trung Quốc hoạt động trái phép ở Đà Nẵng, tạo điều kiện thuận lợi để hướng dẫn viên VN có việc làm. Sở Du lịch đã yêu cầu khi phát hiện những hoạt động của hướng dẫn viên Trung Quốc cần phải báo cáo cụ thể và nhanh chóng với sở để có hướng giải quyết” - ông Trần Trà, chủ nhiệm CLB hướng dẫn viên du lịch Đà Nẵng, nói.

Liên quan tới vấn đề này, ông Dũng cho rằng: “Phải có sự phối hợp của nhiều cơ quan chức năng, một mình Sở Du lịch không làm được”.

Nhóm người Trung Quốc bị Công an Đà Nẵng phát hiện vi phạm quy định về nhập cảnh và có hoạt động khác tại VN mà không được phép của cơ quan có thẩm quyền của VN - Ảnh: Đ.C.

Bàn cách ngăn chặn HDV Trung Quốc “chui”

Ngày 6-7, UBND tỉnh Khánh Hòa có cuộc họp khẩn bàn về tình hình kinh doanh lữ hành trên địa bàn tỉnh, trong đó tập trung bàn cách ngăn chặn hướng dẫn viên Trung Quốc “chui” đang diễn biến phức tạp tại TP Nha Trang.

Sở Du lịch thừa nhận sự thiếu hụt hướng dẫn viên tiếng Trung khiến nhiều doanh nghiệp kinh doanh lữ hành phải sử dụng các hướng dẫn viên tiếng Anh để hướng dẫn khách. Khi cơ quan chức năng kiểm tra, các công ty này lại báo cáo là người phiên dịch nên khó xử lý.

Các doanh nghiệp tham gia đón khách Trung Quốc tại Nha Trang cũng không có văn phòng tại địa bàn, gây khó khăn lớn cho việc quản lý.

Trước báo cáo của Sở Du lịch về tình hình khách Trung Quốc tại địa bàn, ông Trần Sơn Hải - phó chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa - bức xúc nói: “Diễn biến các hoạt động du lịch tại Khánh Hòa ngày càng phức tạp, tình trạng vi phạm pháp luật trong du lịch ngày càng nhiều, trong khi việc ứng xử và giải quyết các vi phạm vẫn lúng túng, chưa có đề xuất cụ thể”.

Ông Hải đề nghị các ban ngành liên quan cần tập trung kiểm tra ngay các cơ sở lưu trú, đặc biệt là các cơ sở phục vụ khách Trung Quốc trong suốt thời gian ba tháng (từ tháng 7 đến tháng 9-2016). Ông Hải còn yêu cầu Sở Văn hóa - thể thao phải xây dựng đội ngũ thuyết minh bằng tiếng Trung Quốc tại các điểm đến tại TP Nha Trang, trước mắt là hai danh lam thắng cảnh Hòn Chồng và tháp Bà Ponagar.

Về giải pháp ngăn chặn hướng dẫn viên Trung Quốc hoạt động “chui”, ông Hải đề nghị Sở Du lịch phối hợp với Hiệp hội Du lịch tỉnh Khánh Hòa chuẩn bị các tổ phiên dịch tiếng Trung Quốc nhằm hỗ trợ việc kiểm tra các cơ sở du lịch phục vụ khách Trung Quốc, đồng thời yêu cầu các doanh nghiệp lữ hành ký cam kết thực hiện hoạt động kinh doanh lữ hành đúng quy định pháp luật.

Cùng ngày, tại buổi làm việc với UBND TP Hội An (Quảng Nam), ông Võ Phùng - giám đốc Trung tâm văn hóa thể thao Hội An - cho biết lượng khách Trung Quốc đến Hội An tăng nhanh, chắc chắn dẫn đến việc hướng dẫn viên “chui” hoạt động.

Ông Phùng cho hay phía Trung tâm du lịch Hội An cần cắt cử những hướng dẫn viên và thuyết minh viên giỏi tiếng Trung đứng chốt tại những điểm du lịch quan trọng để tránh trường hợp khách Trung Quốc trốn vé và thuyết minh sai lệch lịch sử. 

Ông Đinh Hài - giám đốc Sở VH-TT&DL Quảng Nam - khẳng định sở sẽ luôn cử các đoàn thanh tra phối hợp với TP Hội An tăng cường kiểm soát, kiểm tra, xử lý nếu có những trường hợp hướng dẫn viên nước ngoài, đặc biệt là người Trung Quốc, hoạt động “chui”.