Tàu hỏa chạy ngang gây kẹt xe vào giờ cao điểm - Ảnh chụp tại điểm giao cắt giữa đường sắt và đường Trần Văn Đang, P.11, Q.3, TP.HCM - Ảnh: Hữu Khoa

Ngay cả trong điều kiện bình thường, việc ga đường sắt nằm trong trung tâm đô thị cũng là không nên bởi có thể gây chia cắt giao thông, nguy cơ ùn tắc, tai nạn…

Hai khu vực di dời được nhiều người nhắc đến là khu Sóng Thần và Hố Nai.

Một vấn đề được nhiều bạn đọc quan tâm là phải có tuyến đường sắt đô thị nối liền các khu vực trung tâm ra các ga đường sắt nếu có sự di dời.

Tuy nhiên, cũng có những ý kiến phản đối việc di dời vì cho rằng ga Sài Gòn đã tồn tại nhiều năm và mang ý nghĩa lịch sử, biểu tượng của thành phố. Bên cạnh đó, di dời về ga Biên Hòa thì có thể làm ùn tắc khu vực này. Đó là chưa kể những bất tiện cho hành khách khi phải đi 27km từ TP.HCM ra Biên Hòa để lên tàu và cũng tăng nguy cơ kẹt xe trong TP.HCM.

Nên cân nhắc việc di dời

Chủ tịch Hội Kiến trúc sư (KTS) TP.HCM, phó chủ tịch Hội KTS VN Khương Văn Mười, cho biết trước khi dời về địa chỉ hiện nay, ga Sài Gòn từng nằm ở khu vực công viên 23-9. Lý do của việc di dời này chính là vì ga tàu hỏa tác động đến sự phát triển của trung tâm đô thị.

Với đặc điểm địa lý của Việt Nam và những ưu điểm của phương tiện đường sắt như giá cả, số lượng vận chuyển khách mỗi chuyến lớn…., KTS Khương Văn Mười cho rằng nên tiếp tục đầu tư phát triển và hoàn thiện hệ thống đường sắt để phục vụ nhu cầu đi lại của đông đảo người dân từ Bắc vào Nam và ngược lại.

KTS Khương Văn Mười cho biết theo quy hoạch chung của TP.HCM, ga Sài Gòn sẽ di dời qua khu vực Thủ Thiêm (Q.2).

Theo KTS Khương Văn Mười, đến thời điểm hiện tại, có thể ga Sài Gòn vẫn đáp ứng được nhu cầu và người dân đi lại vẫn dễ dàng. Nhưng khi số lượng hành khách và hàng hóa tăng lên chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hệ thống giao thông khu vực.

Mặt khác, PGS.TS, chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thụ cho rằng nên cân nhắc việc di dời bởi ngay cả những thành phố lớn với mật độ dân cư đông đúc ở các nước phát triển như Anh, Pháp, Đức, Nga, Mỹ…, các ga đường sắt vẫn nằm trong khu vực trung tâm.

Việc nhà ga nằm trong trung tâm thành phố sẽ tạo sự thuận lợi, nhanh chóng cho người dân muốn di chuyển bằng loại hình này.

Về vấn đề giảm thiểu ùn tắc do tàu hỏa gây ra, nhất là vào giờ cao điểm, PGS.TS, chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thụ cho rằng có thể khắc phục bằng cách xây dựng tuyến đường ngầm (như dạng hầm cầu vượt) để tàu hỏa chạy qua, thay vì chạy trên mặt đấy và sẻ chia diện tích với những phương tiện giao thông khác.

Cần hoàn thiện hệ thống giao thông công cộng

KTS Khương Văn Mười đánh giá ga đến TP.HCM là nơi tập trung hành khách, hàng hóa từ nhiều nơi đến và từ đây sẽ tỏa đi các quận, huyện trong địa bàn thành phố. Do đó, hệ thống vận chuyển công cộng đóng vai trò rất quan trọng trong việc kết nối này.

KTS Khương Văn Mười nhắc lại câu chuyện khi ga Sài Gòn đặt tại khu vực cầu Bình Lợi đã gây ra những bất lợi về mặt giao thông khi hệ thống giao thông công cộng không phát triển và đáp ứng đủ nhu cầu, dẫn đến chuyện ùn ắc tại ga và xung quanh.

“Nếu di dời ga Sài Gòn ra khu vực ngoại ô thì phải mở rộng và tăng cường hệ thống vận chuyển công cộng để có sự kết nối từ ga Sài Gòn đi các nơi”, KTS Khương Văn Mười nói.

Ở góc nhìn rộng hơn về phát triển lâu dài khu vực kinh tế trọng điểm phía nam như TP.HCM, KTS Nguyễn Ngọc Dũng nêu quan điểm nên hình thành đô thị kết nối để gắn kết tất cả các loại hình giao thông, trong đó có đường sắt và tạo sự tối ưu hóa, tiện ích hóa nhu cầu đi lại của người dân từ các nơi.

“Đã có chủ trương xây dựng sân bay ở khu vực Long Thành, vậy tại sao không quy hoạch những khu vực xung quanh để nơi này trở thành đầu mối kết nối giữa hàng không, cảng biển, giao thông đường sắt, giao thông đường bộ và cả hệ thống metro sắp hoàn thành? Quy hoạch phải nghĩ đến tương lai và có sự kết nối giữa các bên với nhau, không thể mạnh bên này bên nấy làm”, KTS Nguyễn Ngọc Dũng thẳng thắn nói.

Theo KTS Nguyễn Ngọc Dũng, khi quy tụ các loại hình giao thông về cùng một đầu mối thì đô thị kết nối sẽ thu về được lợi nhuận khổng lồ để tái đầu tư, thay vì dùng tiền ngân sách hay vay vốn ODA.

Mời bạn đọc nghe các phát biểu trong bài:

>> KTS Khương Văn Mười

>> KTS Nguyễn Ngọc Dũng

>> PGS.TS Nguyễn Văn Thụ