Theo Hãng tin Reuters, đây là hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân cuối cùng còn tồn tại giữa hai cường quốc sở hữu kho vũ khí lớn nhất thế giới. Thời điểm hết hạn cụ thể là ngày 5-2-2026.

Phát biểu trong cuộc trao đổi với báo giới, người phát ngôn Dmitry Peskov cho biết Nga sẽ buộc phải có những "biện pháp" nếu Mỹ không đồng ý với đề xuất của Tổng thống Vladimir Putin.

Hôm 22-9, ông Putin đã kêu gọi Washington cùng Matxcơva tiếp tục tuân thủ các giới hạn về số lượng vũ khí hạt nhân chiến lược triển khai theo Hiệp ước New START thêm một năm nữa.

Theo hiệp ước này, mỗi bên sẽ giới hạn ở mức 1.550 đầu đạn hạt nhân chiến lược và 700 phương tiện triển khai, gồm tên lửa đạn đạo, tàu ngầm hạt nhân và máy bay ném bom.

Ông Peskov nhấn mạnh sẽ rất khó để đàm phán một thỏa thuận thay thế trong khoảng thời gian ngắn ngủi còn lại - tức chưa đầy 5 tháng nữa, vì vậy việc duy trì các giới hạn hiện hành được coi là giải pháp thực tế nhất.

"Thời gian đang dần cạn kiệt, và chúng ta thực sự đứng trước tình huống có thể không còn bất kỳ văn kiện song phương nào điều chỉnh ổn định và an ninh chiến lược. Điều này chắc chắn tiềm ẩn những nguy cơ lớn cho toàn cầu", người phát ngôn Điện Kremlin cảnh báo.

Điện Kremlin cũng cho biết đề xuất của ông Putin chưa được thảo luận trước với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Dù vậy, Nhà Trắng hôm 22-9 đánh giá rằng sáng kiến này "khá ổn", do đó Tổng thống Trump sẽ xem xét đề nghị này.

Theo các chuyên gia hạt nhân, việc giữ nguyên giới hạn của hiệp ước sẽ giúp hai bên tránh - hoặc ít nhất là trì hoãn - một cuộc chạy đua vũ trang mới, vốn sẽ tiêu tốn nguồn vốn khổng lồ và làm gia tăng bất ổn toàn cầu.

Giới quan sát nhận định nếu hai bên đạt được đồng thuận, đây có thể trở thành một thành tựu ngoại giao hiếm hoi sau nhiều tháng điện đàm trao đổi và hội nghị thượng đỉnh tại Alaska hồi tháng 8, vốn không đạt tiến triển trong việc giải quyết xung đột Nga - Ukraine.

Tuy nhiên, Matxcơva khẳng định việc kéo dài thời hạn tuân thủ hiệp ước chỉ có thể diễn ra trên cơ sở "có đi có lại".

"Nếu phía bên kia không tuân thủ, thì dĩ nhiên chúng tôi sẽ có biện pháp đáp trả", ông Peskov nói, song từ chối tiết lộ cụ thể Nga sẽ hành động ra sao. Ông cũng cho biết chưa rõ khi nào sẽ có cuộc tiếp xúc tiếp theo giữa Tổng thống Putin và ông Trump.

Với việc nắm giữ kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới, Nga và Mỹ được coi là hai quốc gia có vai trò then chốt trong việc duy trì ổn định chiến lược toàn cầu. Tương lai của Hiệp ước New START vì thế đang được cộng đồng quốc tế đặc biệt quan tâm, bởi bất kỳ sự đổ vỡ nào cũng có thể mở đường cho một cuộc chạy đua vũ trang mới, làm gia tăng căng thẳng và đe dọa an ninh thế giới.

Ông Putin đề xuất gia hạn hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân với Mỹ

Tổng thống Nga Putin đề xuất gia hạn Hiệp ước New START thêm 1 năm, khi chỉ còn khoảng 4 tháng nữa là hết hạn mà hai bên vẫn chưa có động tĩnh đàm phán.