Theo kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện 8, tổng công suất pin lưu trữ đến năm 2030 dự kiến đạt khoảng 10.000 - 16.300 MW. Phát triển điện mặt trời tập trung phải kết hợp với lắp đặt pin lưu trữ với tỉ lệ tối thiểu 10% công suất và tích trong 2 giờ.

Dự án của EVN được giao đầu tư không phải áp giá 2 thành phần?

Như vậy với loại hình pin lưu trữ năng lượng được phát triển theo quy hoạch sẽ gồm hệ thống pin lưu trữ kết hợp với nhà máy điện mặt trời tập trung với tỉ lệ 10% công suất hoặc đấu nối nội bộ nhà máy điện gió Hải Anh (dự kiến 4 MW giai đoạn 2025 - 2030).

Dự án hệ thống pin lưu trữ 50 MW giai đoạn 2025 - 2030 (dung lượng MWh sẽ được chuẩn xác trong quá trình triển khai). Các dự án pin lưu trữ khác (dự kiến 138 MW cho giai đoạn 2025 - 2030).

Có nghĩa tổng công suất của hệ thống pin lưu trữ kết hợp với nhà máy điện mặt trời tập trung và các dự án pin lưu trữ khác 20.287 MW. Các hệ thống pin lưu trữ khác được lắp đặt trên hệ thống phụ thuộc nhu cầu vận hành.

Tuy nhiên khung giá này sẽ không bao gồm hệ thống pin lưu trữ năng lượng sử dụng kết hợp với các nhà máy điện năng lượng tái tạo (tiêu thụ sản lượng điện từ chính nhà máy điện này trong chu kỳ sạc điện) và hệ thống pin lưu trữ năng lượng do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) hoặc các tổng công ty điện lực được giao đầu tư theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Theo Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Thông tư 12/2025 quy định phương pháp xác định giá dịch vụ phát điện; nguyên tắc tính giá điện để thực hiện dự án điện lực; nội dung chính của hợp đồng mua bán điện. Trong đó, giá dịch vụ phát điện sẽ bao gồm: giá cố định (đồng/kWh), giá biến đổi (đồng/kWh).

Thông tư này chưa quy định cơ chế giá điện nhiều thành phần với loại hình hệ thống pin lưu trữ năng lượng. Đây là loại hình có cơ chế vận hành đặc biệt, vừa phát điện trong chu kỳ xả pin lưu trữ, vừa tiêu thụ điện từ lưới điện trong chu kỳ sạc để sạc pin lưu trữ.

Vì sao phải tính giá hai thành phần với pin lưu trữ?

Việc vận hành phụ thuộc vào nhu cầu của hệ thống tại từng thời điểm, dẫn đến tính không chắc chắn về sản lượng điện phát hoặc lấy từ lưới điện, khác biệt so với các loại hình nhà máy điện truyền thống (chỉ phát điện vào lưới).

Do đó cần thiết phải xây dựng cơ chế giá điện hai thành phần đối với hệ thống hệ thống pin lưu trữ năng lượng như nhà máy thủy điện tích năng. Bao gồm giá công suất không phụ thuộc sản lượng điện phát, mà phụ thuộc vào độ khả dụng và mức độ sẵn sàng của hệ thống pin lưu trữ; giá điện năng: phụ thuộc vào sản lượng điện thực tế được huy động.

Dự thảo thông tư quy định giá hợp đồng mua bán điện năm cơ sở do bên bán điện và bên mua điện thỏa thuận nhưng không vượt quá khung giá phát điện loại hình nhà máy thủy điện tích năng do Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành.

Giá hợp đồng mua bán điện bao gồm giá công suất và giá điện năng. Trong đó, giá công suất là khoản chi phí hợp lý, hợp lệ được phân bổ trong suốt vòng đời kinh tế của dự án, bảo đảm thu hồi chi phí.

Trường hợp nhà máy không đáp ứng yêu cầu về công suất khả dụng tại thời điểm hệ thống cần huy động, giá công suất của nhà máy sẽ được điều chỉnh theo hệ số khả dụng thực tế trong kỳ thanh toán của nhà máy.

Giá điện năng gắn trực tiếp với chi phí mua điện thông qua hoạt động tiêu thụ điện để sạc pin trong chu kỳ sạc và phát điện trong chu kỳ xả theo yêu cầu của hệ thống cũng như thực hiện các chức năng khác nhằm nâng cao chất lượng điện năng.

Bộ Công Thương đang nghiên cứu chính sách phát triển pin lưu trữ năng lượng

Pin lưu trữ đối với hệ thống điện đã được nhiều quốc gia trên thế giới lắp đặt, song ở Việt Nam vẫn còn hạn chế khiến các chuyên gia kiến nghị cần có cơ chế để tăng tỉ lệ lắp đặt pin lưu trữ trong hệ thống điện Việt Nam.