Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, đại biểu Nguyễn Hữu Thông, phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng, cho hay thông qua các buổi tiếp xúc cử tri gần đây, một số vấn đề liên quan đến thủ tục hành chính đất đai được người dân quan tâm. Đây cũng là vấn đề phiền hà nhất.

Đã phân cấp, nên giao hết cho xã để chủ động

Ông Nguyễn Hữu Thông thông tin, sau sắp xếp đơn vị hành chính, nhất là cấp xã, thực tế tại nhiều địa phương người dân phản ánh phải đi xa, đi lại nhiều lần, qua nhiều khâu trung gian để giải quyết thủ tục đất đai.

Trong nhiều nguyên nhân, ông chỉ ra có nguyên nhân từ việc văn phòng đăng ký đất đai hiện nay vẫn thuộc cấp tỉnh quản lý.

Điều này không phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay khi đã không còn cấp huyện, chỉ còn cấp tỉnh - xã và đi ngược lại mục tiêu phân cấp, phân quyền.

Bên cạnh việc phiền hà cho người dân, còn xảy ra tình trạng cấp xã khi chuyển hồ sơ lên chi nhánh cũng không thể ý kiến được nếu quá hạn, bởi đây là đơn vị cấp trên.

Để khắc phục những khó khăn, đại biểu Nguyễn Hữu Thông kiến nghị Chính phủ và các bộ sớm rà soát, ban hành chính sách chuyển giao Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về cho cấp xã quản lý, đặt dưới sự chỉ đạo của UBND cấp xã. Đồng thời có hướng dẫn cụ thể về nhân sự, cơ chế tài chính, cơ sở vật chất và quy trình nghiệp vụ.

"Đã thực hiện việc phân cấp cho xã nên giao hết cho xã để chủ động. Đây là việc làm thiết thực, giúp rút ngắn thời gian, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả phục vụ nhân dân và tăng cường trách nhiệm của chính quyền cơ sở", đại biểu Thông nhấn mạnh.

Đề xuất 2 phương án chuyển chức năng văn phòng đăng ký đất đai về cấp xã

Trước đó, hồi đầu tháng 10-2025, Cục Quản lý đất đai có tờ trình gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất chuyển chức năng của các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về cấp xã nhằm phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Theo tờ trình, Cục cho biết hiện 34 tỉnh, thành trên cả nước đã thành lập 703 văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường.

Để đảm bảo nguyên tắc "một cấp, một đầu mối" trong giải quyết hồ sơ đất đai, Cục kiến nghị tiếp tục duy trì văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường, chịu trách nhiệm xây dựng, cập nhật và vận hành cơ sở dữ liệu đất đai cấp tỉnh.

Đồng thời, Cục đề xuất chuyển chức năng của các chi nhánh về cấp xã, phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp theo hai phương án.

Phương án 1, UBND cấp xã thành lập đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã để tiếp nhận nguyên trạng thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai theo quy định của pháp luật hiện hành.

Căn cứ vào quy mô dân số, quy mô nền kinh tế của từng cấp xã, UBND cấp tỉnh quyết định bố trí tối thiểu từ 2 cán bộ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về địa bàn 1 xã, phường, đặc khu.

Theo đánh giá, cách làm này có tổ chức, bộ máy tương đương Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nên thuận lợi trong hoạt động và cơ chế tài chính do đã có quy định cụ thể. Tuy nhiên, có thể phát sinh bộ máy; khả năng hỗ trợ về công tác quản lý nhà nước về đất đai có thể bị hạn chế...

Phương án 2, chuyển giao thẩm quyền cấp giấy chứng nhận, xác nhận thay đổi trên giấy chứng nhận đối với trường hợp đăng ký biến động thuộc thẩm quyền của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cho Chủ tịch UBND cấp xã.

Căn cứ vào điều kiện thực tế của từng địa phương, Chủ tịch UBND cấp xã được ủy quyền cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã thực hiện thẩm quyền này.

Chuyển chức năng, nhiệm vụ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã (Phòng Kinh tế, Phòng Kinh tế - Hạ tầng) để thống nhất một cơ quan duy nhất có trách nhiệm giải quyết thủ tục về đất đai cho người dân và doanh nghiệp.

Căn cứ vào quy mô dân số, quy mô nền kinh tế của từng cấp xã, UBND cấp tỉnh quyết định bố trí tối thiểu tử 2 cán bộ của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai về cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, căn cứ vào điều kiện thực tế của từng địa phương cho phép cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp xã được ký kết hợp đồng lao động để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Theo đánh giá, phương án thứ 2 này có ưu điểm về tính thống nhất, tinh gọn và phù hợp chủ trương phân cấp, phân quyền. 

Việc giao toàn bộ thẩm quyền cho một đầu mối duy nhất được kỳ vọng giúp giảm phiền hà, hạn chế tiêu cực và thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong quản lý hồ sơ đất đai. Nhưng quá trình triển khai có thể gặp khó về cơ chế tài chính, nhất là việc tiếp nhận, bố trí lại đội ngũ cán bộ từ các chi nhánh hiện nay.

Cục nhìn nhận đây là phương án khả thi nhất, đáp ứng yêu cầu cải cách tổ chức theo hướng tinh gọn, hiệu quả và bảo đảm nguyên tắc "một cấp, một cơ quan" trong quản lý, đăng ký đất đai.

Giá nhà tăng phi mã, đại biểu kiến nghị đánh thuế biến động đất đai

Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lo lắng khi giá nhà đất, giá vàng tăng mạnh gần như không kiểm soát được nên đề nghị cần có biện pháp quản lý.