Học sinh lớp 1 một trường tiểu học ở quận Gò Vấp (TP.HCM) đang học trực tuyến trong năm học 2020 - 2021 - Ảnh: D.B.

Các ý kiến cũng tỏ ra đồng tình với chủ trương này, cho rằng việc học online không còn là một lựa chọn nữa mà trở thành bắt buộc trong bối cảnh dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp. Vấn đề là triển khai thực hiện chủ trương này như thế nào cho phù hợp, hiệu quả và thực chất.

Vai trò quan trọng, quyết định của phụ huynh

Dạy học trực tuyến cho học sinh các khối ở tiểu học, nhất là khối 3, 4 và 5, không còn là chuyện khó với Trường tiểu học Phù Đổng (quận 7, TP.HCM). Thậm chí, trường đã thông thạo và làm tốt. Nhưng với học sinh lớp 1 năm học 2021 - 2022, sau khi có văn bản của Sở GD-ĐT TP là học online trong 10 tuần đầu thì nhà trường phải tính toán lại phương pháp.

Cô Đặng Thu Hà - hiệu trưởng nhà trường - thông tin: "Bám sát văn bản của sở về việc hướng dẫn dạy học trước mắt 10 tuần, chúng tôi phải họp ban giám hiệu cân nhắc như thế nào vì chưa gặp gỡ học sinh. Bình thường thời điểm này nhà trường đã có một buổi tiếp xúc phụ huynh để thông tin cụ thể về các quy định, cách học lớp 1 như thế nào. 

Với bối cảnh dịch bệnh như hiện nay, trường sẽ có một buổi họp online với phụ huynh để thống nhất những việc cần làm. Phụ huynh đã thông rồi thì khi giáo viên dạy, họ sẽ biết cách hỗ trợ con. Sau đó mới tính chuyện dài 10 tuần hay hơn thế nữa, tùy theo tình hình. Bởi vì lúc này vai trò đồng hành, hỗ trợ con của phụ huynh là quan trọng và quyết định, đặc biệt là lớp 1".

Mặc dù trường vẫn đang làm khu cách ly, năm học mới thì đang cận kề, nhưng câu chuyện học trực tuyến trước 10 tuần đối với tiểu học không khiến giáo viên ở Trường tiểu học Nguyễn Hiền (TP Thủ Đức) cập rập, bị động. Cô Nguyễn Kim Thành - hiệu trưởng nhà trường - cho hay trước khi sở ra văn bản học trực tuyến năm học mới, trường đã thông báo đến các giáo viên chủ nhiệm lớp 1 năm ngoái tiếp tục chủ nhiệm lớp 1 năm nay.

"Riêng năm học 2021 - 2022, tôi không thay đổi cơ cấu giáo viên lớp 1, để các cô có thời gian chuẩn bị, lo soạn bài trước, nhất là chương trình mới. Cộng thêm hướng dẫn dạy trực tuyến của sở thì giáo viên sẽ có lợi thế về thời gian, về sự quen thuộc chương trình mới, về cách bố trí chọn lựa bài dạy, chủ đề sao cho phù hợp với đối tượng học sinh độ tuổi khó vào "guồng" nhất ở bậc tiểu học. 

Mặc dù đầu cấp, trường chưa sắp lớp, chưa đăng ký em nào bán trú hay không bán trú, em nào học lớp tiếng Anh tích hợp, tăng cường hay lớp đề án nhưng trường sẽ liên hệ phụ huynh sớm nhất, xây dựng kế hoạch. Chắc chắn sẽ qua hệ thống Zoom hay các group nào thuận tiện nhất cho sự tương tác của giáo viên và phụ huynh để trao đổi" - cô Thành nói.

Giới thiệu, giao lưu, vừa chơi vừa học

Về nội dung ghi hình đối với lớp 1, theo cô Thành, 1 - 2 tuần đầu sẽ dừng ở giới thiệu, làm quen, giao lưu với học trò. 

"Những tuần đầu tôi nghĩ cách làm là như thế, chưa lên lớp ngay được. Sau đó kết hợp với phụ huynh để cùng quan sát, nắm bắt em nào đã cầm viết được, em nào chưa; em nào đọc bập bẹ rồi, em nào chưa nhận diện được con chữ. Vai trò của phụ huynh lúc này là lớn nhất. Hơn nữa, khi chưa tiếp xúc gặp mặt, giáo viên nói con cũng chưa nghe lời bằng. Ổn định rồi, giáo viên sẽ bắt đầu vô nội dung ghi hình. 

Trường sẽ chọn giáo viên chuyên môn vững ghi hình môn toán, tiếng Việt và chia sẻ trong khối. Tùy theo băng hình giáo viên chia sẻ, giáo viên khác xem có thể vận dụng xây thành bản ghi hình mới vẫn đảm bảo nội dung để phù hợp với học sinh lớp mình" - cô Thành chia sẻ.

Tương tự, thầy Dương Trần Bình, hiệu trưởng Trường tiểu học Lê Đức Thọ (quận Gò Vấp), cho rằng do mới chuyển từ mầm non sang tiểu học nên chương trình lớp 1 ở các bài của tuần đầu kiến thức tương đối nhẹ. 

"Do vậy, để ghi hình cho hiệu quả thì nên thông qua hoạt động trải nghiệm làm quen trường lớp, giáo viên lồng ghép vào. Điều này giúp học trò vừa làm quen trong điều kiện cho phép vừa tích hợp nội dung bài dạy hợp lý. Trong tuần đầu ghi hình, giáo viên chú ý đến việc ổn định tâm lý cho học sinh. Lớp 1 bắt nhịp và tương tác mất nhiều thời gian hơn nên tôi nghĩ khi ghi hình giáo viên phải linh hoạt, vận dụng được. Sau đó, mới tính đến việc bắt tay vào xây dựng các ghi hình nội dung khác" - thầy Bình nói.

Giáo dục kết hợp với giải trí

Để học trực tuyến tốt, ngoài nội dung bài giảng, cần chú ý tới các phương tiện, thiết bị học tập. Trong ảnh: học sinh tiểu học ở TP.HCM trong một giờ học trực tuyến trong năm học 2020 - 2021- Ảnh: D.B.

Thầy Châu Thế Hữu, giảng viên Trường ĐH Ngoại ngữ - tin học TP.HCM, nhận định học trực tuyến lúc này không còn là giải pháp tình thế nữa mà về lâu dài cần phải thích nghi và xem nó là phương pháp học tập cần đầu tư nghiêm túc.

Theo thầy Hữu, với lớp 1, để học trực tuyến hiệu quả, trước hết đòi hỏi đoạn ghi hình cần có nội dung dễ hiểu, mang tính giải trí kết hợp giáo dục thông qua các trò chơi hoặc phối hợp các đoạn phim ngắn. Người thiết kế nên chú ý sử dụng các nhân vật gắn liền với trẻ nhỏ ngày nay, chẳng hạn như các nhân vật xuất hiện trên kênh truyền hình dành cho thiếu nhi, để tạo hứng thú cho học sinh.

Bên cạnh đó, sau mỗi đoạn ghi hình, cần có phần hướng dẫn tương tác để bé và phụ huynh có thể cùng nhau ôn lại bài. Vì phụ huynh là người cùng học với con nên giáo viên cần có một số buổi sinh hoạt hoặc hướng dẫn riêng cho phụ huynh cùng thao tác để hiệu quả học tập được nâng cao đến mức có thể.

"Không nên xác lập các mục tiêu quá sít sao, gấp rút, mà phải gia giảm để giảm áp lực cho cả người dạy lẫn người học. Cần có các phương án dự phòng bên cạnh phương án ghi hình và chuyển tải online như chuyển các hình ảnh, video clip sẵn có vào USB và gửi cùng với tài liệu hướng dẫn đến nhà học sinh thông qua đường bưu điện... Đảm bảo cho mỗi nhà (nhất là những gia đình hạn chế tiếp cận thông tin do không có Internet hoặc thiếu thiết bị) đều có tài liệu cầm trên tay song hành cùng với nội dung online" - thầy Hữu nói.

Thầy Hữu đặc biệt nhấn mạnh vai trò của phụ huynh. Phụ huynh, với vai trò là người cùng học, nên dành thời gian kèm cặp cho bé, chú ý thêm các hướng dẫn từ giáo viên để đạt được yêu cầu buổi học. Các con cần được động viên và xây dựng tính tự giác để tham gia buổi học tốt hơn.

Mầm non, lớp 1 học trực tuyến ra sao?

TTO - Nhiều tỉnh thành đã lên phương án khai giảng trực tuyến và dạy - học trực tuyến khi năm học mới sắp bắt đầu, trong bối cảnh dịch COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp.