Ngày 28-11, lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức bổ nhiệm ông Từ Tư Kiệm, một quan chức an ninh cấp cao từng học tại Mỹ, làm phó lãnh đạo Cơ quan Phòng vệ Đài Loan để hỗ trợ giám sát các hoạt động cải cách lực lượng vũ trang, trong bối cảnh hòn đảo này tăng chi tiêu quân sự để đối phó với các mối đe dọa từ bên ngoài.

Hiện đại hóa

Theo Hãng tin Reuters, việc bổ nhiệm diễn ra trong bối cảnh Đài Loan đang hiện đại hóa các lực lượng vũ trang của vùng lãnh thổ này nhằm ứng phó tốt hơn với mối đe dọa ngày càng tăng từ Bắc Kinh. Thời gian qua Trung Quốc điều máy bay quân sự và tàu chiến hoạt động quanh đảo Đài Loan gần như mỗi ngày.

Tuần này lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức đã có bài viết đăng trên báo Washington Post của Mỹ, trong đó cho biết chính quyền của ông sẽ đề xuất khoản ngân sách phòng thủ bổ sung "lịch sử" trị giá 40 tỉ USD trong tám năm nhằm khẳng định quyết tâm tự vệ, với các thương vụ mua vũ khí mới đáng kể từ Mỹ đã được lên kế hoạch.

Đề xuất được đưa ra bao gồm nâng cấp hệ thống phòng không của Đài Loan, tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào các hệ thống chỉ huy quân sự và đầu tư vào sản xuất vũ khí tại Đài Loan trong giai đoạn 2026 - 2033.

Người đứng đầu Cơ quan Phòng vệ Đài Loan Cố Lập Hùng thông tin hòn đảo này đã tổ chức các cuộc thảo luận sơ bộ với Mỹ về những loại vũ khí muốn mua trong khuôn khổ ngân sách bổ sung 40 tỉ USD.

Trung Quốc đang gia tăng sức ép quân sự và chính trị lên Đài Loan, gần đây liên tục kêu gọi "thống nhất hòa bình". Tuy nhiên cần lưu ý, Trung Quốc - vốn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình - cũng không loại trừ biện pháp vũ lực để thống nhất đất nước.

Hôm 27-11, ông Trần Bân Hoa - người phát ngôn Văn phòng Sự vụ Đài Loan của Chính phủ Trung Quốc - cảnh báo rằng vấn đề Đài Loan nằm ở vị trí trung tâm trong các lợi ích cốt lõi của Trung Quốc và nếu những phần tử ly khai đòi "Đài Loan độc lập" vượt qua lằn ranh đỏ này, họ sẽ phải đối mặt với các biện pháp đáp trả kiên quyết, theo Tân Hoa xã.

Trước đó, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump vào hôm 24-11, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói rằng việc Đài Loan "trở về" với Trung Quốc là một phần quan trọng trong tầm nhìn của Bắc Kinh về trật tự thế giới.

Hòa bình dựa trên sức mạnh

Theo tiết lộ của ông Lại Thanh Đức, Đài Loan sẽ đẩy nhanh các kế hoạch tăng cường năng lực phòng thủ, hướng tới đạt "khả năng sẵn sàng chiến đấu cao" cho các lực lượng vũ trang nhằm ngăn chặn hiệu quả mọi mối đe dọa từ Trung Quốc vào năm 2027. 

Báo Financial Times lưu ý Chính phủ Mỹ từng cho biết ông Tập đã ra lệnh cho quân đội Trung Quốc phải có khả năng dùng vũ lực để kiểm soát Đài Loan vào đúng năm đó.

Ngoài ra, ông Lại đặt ra mục tiêu thứ hai cho các lực lượng vũ trang Đài Loan là xây dựng "năng lực phòng thủ răn đe toàn diện và có khả năng chống chịu cao" vào năm 2033. "Mục tiêu cuối cùng là xây dựng được các năng lực có thể bảo vệ một ‘Đài Loan dân chủ’ lâu dài" - ông nói vào hôm 26-11.

Nhà lãnh đạo Đài Loan nhấn mạnh: "Hòa bình phải dựa trên sức mạnh. Đầu tư cho phòng thủ chính là đầu tư cho an ninh và hòa bình". Trước đó hồi tháng 8, ông Lại đặt mục tiêu đưa chi tiêu quân sự của Đài Loan đạt mức 5% GDP vào năm 2030.

Đề xuất chi tiêu quân sự mới nhất của chính quyền ông Lại Thanh Đức đã nhận được sự hoan nghênh của Mỹ. Giám đốc Viện Mỹ tại Đài Loan Raymond Greene cho biết: "Mỹ ủng hộ việc Đài Loan nhanh chóng có được những năng lực bất đối xứng quan trọng cần thiết để tăng cường khả năng răn đe".

Kế hoạch của ông Lại sẽ cần được cơ quan lập pháp Đài Loan - nơi Quốc Dân Đảng (đảng thân Bắc Kinh) đang nắm giữ nhiều ghế nhất - thông qua. Nếu được thông qua, ngân sách bổ sung sẽ cho phép Đài Loan xây dựng một "lá chắn" gồm các mạng lưới ra đa để phát hiện và ngăn chặn các cuộc tấn công, đồng thời nâng cao khả năng bắn hạ máy bay không người lái và tên lửa của đối phương.

Nhật Bản - quốc gia nằm gần đảo Đài Loan - thời gian qua cũng đứng ngồi không yên trước các động thái của Bắc Kinh. Hôm 7-11, Thủ tướng Nhật Bản nói rằng một cuộc tấn công của Trung Quốc vào Đài Loan có thể bị coi là "tình huống đe dọa sự tồn vong" có thể khiến Tokyo có phản ứng quân sự và các biện pháp trả đũa kinh tế từ Bắc Kinh.

Vừa qua Nhật Bản còn thông báo sẽ bố trí các tên lửa đất đối không tầm trung trên đảo Yonaguni, cách Đài Loan khoảng 110km về phía đông, vấp phải sự chỉ trích của Bắc Kinh.

Các nhà phân tích chỉ ra Nhật Bản có những lợi ích kinh tế và an ninh chính đáng tại Đài Loan, nơi sản xuất khoảng 90% số chip tiên tiến nhất thế giới và đóng vai trò quan trọng đối với các tuyến vận tải biển của Nhật Bản. Nhận thức được thực tế này, Nhật Bản đang tăng cường chi tiêu quân sự và trang bị nhiều loại vũ khí tối tân hơn.

Đài Loan mua phần lớn vũ khí Mỹ bằng gói ngân sách quốc phòng 40 tỉ USD

Ngày 27-11, người đứng đầu Cơ quan Phòng vệ Đài Loan Wellington Koo cho biết Đài Loan đã tiến hành các cuộc thảo luận sơ bộ với Mỹ về gói ngân sách quốc phòng mới trị giá 40 tỉ USD.