Theo Hãng tin Reuters, ngày 15-12, sau cuộc họp tại Berlin, 10 nhà lãnh đạo châu Âu cùng Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đã ra tuyên bố bày tỏ ủng hộ các cuộc đàm phán hòa bình giữa Mỹ và Ukraine nhằm chấm dứt chiến sự Nga - Ukraine.

Theo đó, châu Âu cho rằng mọi quyết định liên quan đến khả năng Ukraine nhượng bộ lãnh thổ cho Nga chỉ có thể đưa ra sau khi các đảm bảo an ninh vững chắc được thiết lập, trong đó phải bao gồm một "lực lượng đa quốc gia vì Ukraine" do châu Âu dẫn dắt.

Lực lượng này có sự đóng góp của các quốc gia sẵn sàng tham gia và có sự hậu thuẫn của Mỹ.

"Việc này sẽ hỗ trợ tái thiết lực lượng vũ trang Ukraine, đảm bảo an ninh trên bầu trời Ukraine và hỗ trợ an ninh hàng hải, bao gồm cả việc hoạt động bên trong lãnh thổ Ukraine", tuyên bố cho biết.

Châu Âu cũng nêu các đảm bảo an ninh khác như Ukraine nên được duy trì lực lượng vũ trang khoảng 800.000 quân, cơ chế giám sát lệnh ngừng bắn do Mỹ dẫn dắt, nhằm cung cấp cảnh báo sớm về các cuộc tấn công và ứng phó khi có vi phạm.

"Các quyết định về lãnh thổ thuộc về người dân Ukraine, sau khi các bảo đảm an ninh vững chắc đã được thực thi hiệu quả", tuyên bố khẳng định.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngày 15-12 đã có cuộc đàm phán ở Đức với các đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và Jared Kushner - con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Các quan chức Mỹ tiết lộ với Reuters rằng Washington đã đưa ra đề xuất Ukraine có thể nhận đảm bảo an ninh theo kiểu điều 5 về phòng thủ tập thể quy định tại Hiến chương NATO, dù Kiev không phải thành viên của liên minh quân sự. 

Mỹ đang hối thúc Ukraine nhanh chóng chấm dứt chiến sự, vì vậy đề xuất này sẽ không nằm trên bàn đàm phán mãi mãi.

Hiện chưa rõ Mỹ sẽ cung cấp đảm bảo an ninh cho Ukraine đến mức độ nào. Các quan chức Mỹ cho biết cơ chế giám sát chặt chẽ và điều phối nhằm ngăn xung đột leo thang sẽ là các biện pháp.

Theo nguồn tin quan chức, hai bên đã đạt được đồng thuận về 90% các vấn đề giữa Nga và Ukraine, song vẫn chưa có thỏa hiệp nào về vấn đề lãnh thổ. Một cuộc thăm dò dư luận tại Ukraine cho thấy rất ít người dân sẵn lòng nhượng đất đổi lấy hòa bình.

Các quan chức cho biết một nhóm công tác đã soạn thảo bản dự thảo dài ba trang về các vấn đề lãnh thổ. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky dự kiến sẽ thảo luận tài liệu này với đội ngũ của mình, trước khi phía Mỹ trao đổi về chủ đề này với Nga.

Chuyên gia nhận định về tác động từ việc Ukraine từ bỏ ước mơ gia nhập NATO

Các chuyên gia đưa ra nhận định khác nhau sau khi Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine sẵn sàng từ bỏ ước mơ gia nhập liên minh quân sự NATO để đổi lấy các bảo đảm an ninh từ Mỹ và đồng minh.