Gần đây nhiều người nói đến chuyện giới trẻ không muốn kết hôn, không muốn sinh con. Nhưng nếu nhìn kỹ, sự thay đổi đáng kể lại nằm ở thế hệ cha mẹ: từ chỗ sốt ruột, giục giã, nay họ dần im lặng, chấp nhận và coi đó như chuyện riêng của con.

Yêu thương, thấu hiểu hay buông xuôi chuyện lập gia đình, sinh con?

Có người gọi đó là sự thấu hiểu, tôn trọng tự do cá nhân. Nhưng cũng có người cho rằng đó là sự buông xuôi, một "bước lùi" trong vai trò định hướng của cha mẹ, vốn từng được coi là trụ cột của gia đình Việt.

Ở tuổi 33, chị Minh Trang (kế toán tại TP.HCM) từng nhiều lần chịu cảnh họ hàng hỏi xoáy: "Có người yêu chưa, chừng nào cưới?". "Mỗi dịp lễ Tết tôi sợ về quê vì cứ bị xoay quanh chuyện chồng con", Trang kể.

Nhưng vài năm trở lại đây, câu hỏi ấy ít dần. Cha mẹ chỉ dặn: "Cưới hay không tùy con, miễn đừng khổ sở là được". Với Trang, sự im lặng này lại là một cách yêu thương khác.

Không chỉ ở các thành phố lớn, nhiều nơi cũng chứng kiến sự đổi thay. Anh Hữu Lộc (32 tuổi, Tây Ninh) nhớ cảnh mỗi bữa cơm đều xoay quanh chuyện "lấy vợ đi cho cha mẹ yên lòng".

Nhưng gần đây cha mẹ lại dịu giọng: "Con cứ lo làm ăn, chuyện vợ con để tính sau".

Chị Thảo Vy (29 tuổi, giáo viên ở Gia Lai) cũng từng chịu áp lực từ cha mẹ vốn bảo thủ, xem cưới hỏi là chuyện "đúng tuổi, đúng thì".

Thế nhưng giờ cha mẹ Vy lại bảo: "Mi cứ dạy học yên ổn, còn duyên tới lúc nào cũng được". Vy thừa nhận: "Tôi thấy mình được tin tưởng, được sống đúng nhịp, chứ không phải chạy theo kỳ vọng nữa".

Vì sao cha mẹ chấp nhận sự lựa chọn của con?

Sự thay đổi này không diễn ra trong một sớm một chiều. Nó bắt nguồn từ nhiều yếu tố đan xen của xã hội hiện đại.

Thứ nhất, áp lực kinh tế ngày càng lớn. Ở các thành phố lớn, chi phí nhà ở, nuôi dạy con cái, chăm sóc y tế, giáo dục… đều tăng chóng mặt. Với một cặp vợ chồng trẻ, việc "an cư" đã khó, nói gì đến chuyện "sinh con, nuôi con". 

Cha mẹ vốn từng trải qua thời kỳ chắt chiu, hiểu rõ gánh nặng này nên ít nhiều cảm thông và không muốn biến hôn nhân thành áp lực cho con.

Thứ hai, quan niệm về hạnh phúc thay đổi. Nếu trước kia hôn nhân được coi là "đích đến" của đời người thì nay nhiều bạn trẻ xem đó là một lựa chọn trong số nhiều lối sống khác.

Sự độc lập cá nhân, trải nghiệm bản thân, theo đuổi sự nghiệp hay đơn giản là sống thoải mái, vui vẻ… cũng được coi là hạnh phúc. 

Nhiều bậc cha mẹ dần tiếp nhận tư duy ấy, bởi nhận ra điều quan trọng nhất không phải là con có "làm đúng chuẩn mực" hay không, mà là con có sống bình an hay không.

Thứ ba, sự đồng cảm thế hệ. Nhiều cha mẹ sinh vào thập niên 1970-1980, từng sớm lập gia đình, sớm gánh trách nhiệm, nên khi chứng kiến con cái bước vào tuổi trưởng thành, họ hiểu được cái giá của việc "theo khuôn mẫu".

Chính trải nghiệm của bản thân khiến họ sẵn sàng "buông tay", để con lựa chọn tự do hơn. Họ chọn buông bỏ những chuẩn mực từng gò ép chính mình, để con cái được tự quyết hạnh phúc. 

Thay vì thúc ép "bao giờ cưới, bao giờ sinh?", họ lặng lẽ hỏi: "Con có khỏe không? Con có vui không?".

'Không nhà, không xe thì đừng cưới, không lo cho con đầy đủ thì đừng đẻ'

Không nhà, không xe thì đừng cưới. Không lo cho con đầy đủ thì đừng đẻ, tội con. Nhiều bạn trẻ ngày nay suy nghĩ như vậy, có đúng không?