Cây mai - cây vàng của ông Nguyễn Đăng Hùng - Ảnh: Minh Tự

Làng Thế Chí Tây nằm ven dải đất cát nổi lên giữa một bên là phá Tam Giang, một bên là Biển Đông, thuộc xã Điền Hòa, huyện Phong Điền, Thừa Thiên - Huế. Làng nằm cạnh biển và đầm phá nhưng bây giờ Thế Chí Tây đã đổi thay cùng cây hoa mai.

Một cây mai - ba cây vàng!

Chúng tôi về làng Thế Chí Tây vào những ngày giáp tết, ngay từ đầu làng đã thấy hoa mai. Nhà nào cũng hoa mai đầu ngõ, hoa mai trước sân, sau nhà là vườn ươm cây giống. 

Tìm nhà ông Hùng, ông Thành thì thay cho câu trả lời là câu hỏi của dân làng: "Chú mua mai phải không?". Vào nhà ông Nguyễn Đăng Hùng ở thôn 1, thấy ông đang chăm tỉa cây hoa mai trước sân, mặt mày rạng rỡ: "Họ trả 100 triệu rồi đó, nhưng mà tui chưa bán vì chưa được giá". 

Ông Hùng nói không lo chi cả, hoa mai càng cao tuổi càng tăng giá, nếu gặp dân chơi hiểu biết mà ưng ý thì giá bao nhiêu họ cũng mua.

Cùng đi với chúng tôi là chàng trai trẻ Nguyễn Nhật Tường, phó chủ tịch mặt trận xã, 25 tuổi nhưng đã rất rành rẽ về mai. Tường khoe cây mai nhà anh cũng đẹp gần bằng cây mai ông Hùng nhưng hôm qua thương lai đã nâng giá lên 100 triệu.

"Ban đầu họ trả 70, rồi lên 90, đến nửa đêm họ nhắn tin nếu đồng ý 100 triệu thì bán cho họ". Họ đó là thương lái từ thành phố Huế, chuyên săn lùng hoa mai không chỉ bán tại Huế mà còn theo "đơn đặt hàng" từ Đà Nẵng, Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Nội.

Ông Nguyễn Đăng Vinh - phó chủ tịch xã Điền Hòa - hào hứng nói: "Anh thấy không, nói cây mai là cây vàng là quá đúng. Như mai của ông Hùng, chú Tường thì một cây mai bằng cả ba cây vàng!".

Bán cây mai cứu được một người

Theo lời mời của các nghệ nhân, chúng tôi về dự buổi lễ đón bằng công nhận làng nghề mai cảnh Thế Chí Tây hôm mùng 10 tháng chạp. 

Bước vô sân ủy ban xã là đã nghe mùi hương hoa mai ngào ngạt tỏa ra từ cây mai do dân mang đến mừng ngày vui của làng. Cụ ông Nguyễn Thiện Vịnh, 84 tuổi, râu tóc bạc phơ đứng ngắm cây mai. 

"Tui sinh ra đã thấy mai trước sân, mà toàn mai lão. Cha tui nói mấy cây mai đó đã trồng từ đời ông cố" - cụ Vịnh kể. 

Cụ cho hay nghề trồng mai cảnh của làng bắt đầu từ thú chơi hoa cảnh của ông cha. Đó là những con dân của làng lên kinh đô Huế làm quan triều Nguyễn, rồi mang về làng thú chơi cùng nghệ thuật tạo dáng hoa cảnh, từ đó cây hoa mai cảnh trở thành một thứ gia sản truyền từ đời này sang đời khác. 

16 tuổi cụ Vịnh đã được cha dạy cách chơi mai, sáng ra đồng trồng lúa, trồng khoai, chiều về tranh thủ tạo dáng, uốn thế cho hoa mai. Cụ nói thuở đó cây hoa mai chưa được giá, nhưng từ khoảng năm 2000 thì cây hoa mai Thế Chí Tây bắt đầu "hóa vàng".

Ông Đặng Văn Hiếu - chủ nhiệm Câu lạc bộ mai cảnh Điền Hòa - cho biết sau 1975, dân chơi mai từ Huế về mua rất nhiều mai đẹp của làng Thế Chí Tây. Những cây mai "đỉnh" ở Huế thuộc sở hữu của các nghệ nhân Nguyễn Hữu Vấn, Vĩnh Ký bây giờ đều xuất thân từ làng Thế Chí Tây. 

Từ năm 2000 thì cây hoa mai trở thành của quý hiếm. Giá mỗi ngày một tăng và nhà nhà trồng mai, người người chơi mai, cả làng cả xã toàn nói chuyện mai. 

Ông Hiếu nói mấy năm trước ông bán một cây mai nhỏ thôi đã sửa được ngôi nhà. Có nhà nhờ bán cây mai mà nuôi con đại học, bán cây mai mà cưới được vợ cho con. Bệnh hiểm nghèo vô bệnh viện, nhờ bán vài cây mai mà cứu được con người. 

"Cây mai cứu người là có thiệt đó chớ anh" - ông Hiếu nói.

Mai tết Sài Gòn hối hả lên máy bay 'Bắc tiến'

TTO - Với giá từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng, hiện lượng lớn mai Tết Sài Gòn được các vị khách ở Thủ Đô tất bật săn mua để kịp chuyển lên máy bay ra miền Bắc chơi Tết.