Phóng to

Tượng vàng Oscar được trưng bày tại một triển lãm ở New York - Ảnh: AFP

Hiện tại Viện hàn lâm Khoa học và nghệ thuật điện ảnh Mỹ (AMPAS) có 5.765 thành viên có quyền bỏ phiếu. Khảo sát của Los Angeles Times cho thấy 94% trong số đó là người da trắng, 77% là nam giới. Người da đen chỉ chiếm 2%. Ðộ tuổi trung bình của các thành viên là 62. Chỉ khoảng 14% ở độ tuổi dưới 50.

Gần 50% thành viên AMPAS là diễn viên từng đóng ít nhất một phim trong vòng hai năm qua. Tuy nhiên, các thành viên có thể đổi nghề mà vẫn giữ vị trí trong câu lạc bộ. Trên thực tế, hàng trăm thành viên đã không còn làm việc gì liên quan đến điện ảnh nhưng vẫn có quyền bỏ phiếu. Los Angeles Times cho biết có người giờ là nữ tu, chủ hiệu sách, chuyên viên tuyển dụng... Nhưng lá phiếu của họ vẫn có giá trị tương đương lá phiếu của những Julia Roberts, George Clooney hay Leonardo DiCaprio...

Các khảo sát khác cho thấy nhân khẩu AMPAS phản ánh hiện thực của ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ. Phụ nữ chỉ chiếm 17% tổng số nhà biên kịch và 9% đạo diễn ở Hollywood. Trong lịch sử Oscar 83 năm, chưa đầy 4% giải thưởng diễn xuất được trao cho diễn viên người Mỹ gốc Phi. Và mới chỉ có một người phụ nữ là Kathryn Bigelow giành giải Oscar đạo diễn xuất sắc nhất. Lễ trao giải năm 2011 không hề có bất cứ diễn viên hay nhà làm phim nam da đen nào lên công bố giải.

"Ðiều đáng buồn là hiện ở Hollywood, làm phim là công việc của phần lớn đàn ông da trắng" - Los Angeles Times dẫn lời đạo diễn Alexander Payne, người tranh giải Oscar năm nay với The descendants (Con cháu). Nam diễn viên da màu kỳ cựu Bernie Casey mới đây đã rời bỏ AMPAS vì bất mãn với tình trạng phân biệt chủng tộc. "Nước Mỹ có hàng chục triệu người gốc Á và Latin, nhưng tôi chẳng thấy mấy ai ở AMPAS" - ông Casey bức xúc.

Nhiều chuyên gia Hollywood cáo buộc giới tính, sắc tộc và độ tuổi đã ảnh hưởng lớn đến kết quả Oscar. Năm ngoái, các quan chức Hãng Sony khẳng định phim The social network (Mạng xã hội) về trang Facebook thất bại trước The king’s speech (Diễn văn của nhà vua) do các thành viên già lão của AMPAS không cảm nổi một câu chuyện về Internet và tư tưởng của giới trẻ.

Năm nay, nhiều người cho rằng bộ phim về đề tài 11-9 Extremely loud and incredibly close (Rất ồn, rất gần) dù bị giới phê bình vùi dập tơi tả nhưng vẫn được đề cử do nội dung gần gũi với nam giới trung niên. Nữ diễn viên da màu Alfre Woodard, một thành viên AMPAS, nhận định việc tác phẩm Shame (Ô nhục) với đề tài tình dục được đánh giá rất cao nhưng bị AMPAS bỏ qua là do các thành viên già lão. "Rõ ràng các ông già chẳng khoái xem một tác phẩm với đề tài như Shame dù nó rất xuất sắc" - bà Woodard nói.

Phản ứng lại Los Angeles Times, chủ tịch AMPAS Tom Sherak và giám đốc Dawn Hudson cho biết họ đã cố đa dạng hóa thành phần thành viên nhưng vô hiệu do ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ không đa dạng. "Chúng tôi hiểu rằng mình cần phải nỗ lực hơn - đạo diễn Phil Alden Robinson, một lãnh đạo AMPAS, thừa nhận - Nhưng nếu bản thân Hollywood không chịu tự mở rộng cửa thì rất khó cho chúng tôi".