13/11/2025 11:20 GMT+7

Cách ngăn bạo lực học đường: Giúp học trò thôi nói xấu nhau

Bình Yên
và 1 tác giả khác

Nói xấu bạn tưởng là chuyện nhỏ nhưng không nhỏ trong môi trường học đường, đó cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn, mất đoàn kết và có hành vi bạo lực học đường.

bạo lực học đường - Ảnh 1.

ThS Nguyễn Hiếu Văn - Viện Nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng tâm lý - chia sẻ với học sinh Trường THPT Nguyễn Hữu Thọ (TP.HCM) chuyên đề "Kỹ năng kiềm chế sự tức giận” - Ảnh: NHƯ HÙNG

Để hạn chế tình trạng tình trạng nói xấu nhau ở học trò, tôi xin chia sẻ một hoạt động kết nối học sinh khá dễ thực hiện từ những gì bản thân đã làm.

Hoạt động kết nối trong lớp học

Tôi thấy các nhà trường ít nhiều cũng đã có những giải pháp tích cực để hạn chế tối đa nhất tình trạng trên nhằm đảm bảo môi trường học tập an toàn, hạnh phúc cho các em học sinh. Cách làm sau cũng khá hiệu quả khi áp dụng trong những buổi tuyên truyền giáo dục học sinh về việc không nói xấu bạn, đó là tổ chức hoạt động kết nối trong lớp học. 

Tôi đã khởi đầu với các em bằng một hoạt động tạo hứng thú là: Em hãy viết ít nhất ba từ mô tả về những điểm tốt của một người bạn kế bên và một người bạn mình ít nói chuyện nhất trong lớp.

Tôi yêu cầu viết xong các em gấp lại kín kiểu như "bí mật" để làm cho bạn mình bất ngờ khi mở ra sau đó. Các em rất hào hứng tham gia, bạn nào cũng nhận được những lời khen đáng yêu dành cho mình, để ý những học sinh ít giao tiếp nét mặt rạng rỡ hẳn lên. 

Sau khi kết thúc hoạt động, tôi hỏi cảm xúc của các em khi nhận được lời khen, ai cũng phấn chấn trả lời: em thấy xúc động, em bất ngờ quá.

Tôi cảm nhận học trò mình rất vui khi nhận được những lời khen, lớp hào hứng và năng lượng hẳn lên. Tôi tận dụng cơ hội này phân tích cho học sinh hiểu về ý nghĩa những lời khen, chúng có tác dụng tạo động lực rất nhiều và sự kết nối trong một tập thể.

Tôi muốn truyền đến các em thông điệp xung quanh mình là những "tôi yêu tôi thương"nên các em cần biết trân trọng tình bạn và yêu quý nhau hơn, lớp học cũng là một gia đình ấm áp, yêu thương. Vì thế mà không được nói xấu, chê bai, bình phẩm làm tổn thương bạn, cần tôn trọng sự khác biệt của bạn.

Tôi mở luôn cho các em giai điệu của bài hát Người tôi yêu tôi thương để cả lớp cùng hát theo. Lời bài hát dễ thuộc, dễ nhớ và rất ý nghĩa trong việc giáo dục các em về tinh thần đoàn kết (có thể hát thường xuyên trong một số tiết sinh hoạt lớp).

bạo lực học đường - Ảnh 2.

Giáo viên Trường THCS Kim Đồng (TP.HCM) tư vấn tâm lý cho học sinh tại phòng tư vấn tâm lý học đường - Ảnh: NHƯ HÙNG

Lan tỏa cảm giác tích cực

Rõ ràng, khi thông qua hoạt động chúng ta định hướng cho học sinh không chăm chăm nhìn vào điểm tối của bạn mà luôn hướng đến những điểm sáng, điểm tích cực của bạn bằng những lời khen đúng mực, chân thành thì các em cũng cảm thấy tự tin về bản thân hơn, cảm giác đoàn kết thân ái trong lớp được lan tỏa nhân rất nhiều.

Tôi cũng xin nói thêm thực tế nếu một lớp học mà tình trạng học sinh lập bè phái để nói xấu nhau thì sẽ ảnh hưởng đến nề nếp, kỷ cương nhà trường trầm trọng, đặc biệt cũng đã có nhiều vụ bạo lực học đường xuất phát từ nói xấu bạn.

Không những thế, việc mất đoàn kết trong lớp khiến học sinh không tập trung học, đến lớp túm tụm, xì xào về những nội dung vô bổ để kích động bạn mình không ưa, thành ra ảnh hưởng đến cả kết quả học tập.

Khổ nhất là giáo viên đứng lớp cũng vì thế mà khó lòng hết mình cho bài dạy, giáo viên chủ nhiệm thì vất vả vô cùng trong việc xử lý các tình huống do học sinh nói xấu nhau mà ra. Họ mất nhiều thời gian, công sức và cả tâm lý nặng nề, mệt mỏi, nhất là có những trường hợp học sinh sai nhưng phụ huynh bênh con khi mời trao đổi. 

Trong các tranh luận về các giải pháp phòng tránh bạo lực học đường, đôi khi chúng ta thường nói chung chung, nhưng thực tế để ngăn chặn nó là việc chúng ta làm hằng ngày một cách sáng tạo, nghiêm túc, đầu tư từ những hoạt động đơn giản nhất. 

Hành vi của các em như một cây xanh, phải chăm chút, tỉa tót, uốn nắn mới tốt lên, đẹp lên được.

Giải pháp để tránh xa hành vi bạo lực học đường cũng vậy, không phải những gì lớn lao mà những hoạt động đơn giản nhất như sự kết nối trên để học sinh không có thói quen nói xấu bạn mà gần bạn hơn là một ví dụ cụ thể.

Cảm xúc yêu thương, tôn trọng bạn bè

Cảm xúc yêu thương, tôn trọng bạn bè được khơi nguồn từ những lời khen đúng mực, chân thành thông qua hoạt động thật sự rất tác dụng trong việc giáo dục học sinh trở nên văn minh hơn trong cách ứng xử với những người xung quanh.

Các em sẽ biết lựa chọn những lời nói tích cực trong giao tiếp như người xưa từng dạy: "Lời nói chẳng mất tiền mua/Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau".

Hành vi của các em như một cây xanh, phải chăm chút, tỉa tót, uốn nắn mới tốt lên, đẹp lên được.

Thầy Nguyễn Xuân Đắc (Hiệu trưởng Trường THCS Hoàng Hoa Thám, phường Tân Bình, TP.HCM):

Nhà trường luôn hỗ trợ các em

Thầy cô luôn dặn học sinh khi bị bạo lực phải thông tin ngay cho giáo viên. Nhưng nhiều em lại bị đối tượng bắt nạt hăm dọa, không cho nói với người lớn, nếu không sẽ bị đánh thêm. Lúc đó các em học sinh lại sợ, không dám nói. Đây là vấn đề nhà trường cần quan tâm, thường xuyên nhắc nhở và thông tin đến học sinh. Đảm bảo các em biết luôn có người lớn giúp đỡ và hỗ trợ trong bất kỳ tình huống nào.

Dù bạo lực xảy ra ở trong hay ngoài trường, học sinh nên tin tưởng và báo cho giáo viên hoặc người lớn để được bảo vệ ngay lập tức. Bạo lực học đường ở lứa tuổi vị thành niên thường bắt nguồn từ sự ức chế tâm lý khi học sinh gặp vấn đề nhưng không được chia sẻ, thấu hiểu từ gia đình hay nhà trường, dẫn đến bột phát hành vi bạo lực. Do đó người lớn cần quan tâm và chia sẻ đến cảm xúc của con em mình nhiều hơn.

Ngoài ra, nhà trường thường xuyên tổ chức các hoạt động học tập và phong trào giúp gắn kết học sinh. Từ đó giúp học sinh gắn kết, yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau. Người lớn cũng phải làm gương trong việc yêu thương và chia sẻ, ảnh hưởng từ gia đình và xã hội cũng hết sức quan trọng.

Đặc biệt các em có thể gọi đến tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em (số 111) để được hỗ trợ. Số này được thiết lập để tiếp nhận, xử lý các trường hợp trẻ em có nguy cơ bị xâm hại, bạo lực, bóc lột hoặc bỏ rơi và cần được bảo vệ khẩn cấp.

ThS Kim Nguyễn Hồng Minh (giảng viên khoa luật hình sự, Trường đại học Luật TP.HCM):

Có hành vi bạo lực học đường, bị xử lý ra sao?

Cách làm hiệu quả ngăn bạo lực học đường - Ảnh 3.

Hiện nay vấn nạn bạo lực học đường ngày càng nghiêm trọng và độ tuổi người thực hiện hành vi ngày càng trẻ hóa.

Theo quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện nay thì người từ đủ 12 tuổi đến dưới 14 tuổi thực hiện hành vi có dấu hiệu của một tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý quy định tại Bộ luật Hình sự đã có thể bị xử lý vi phạm hành chính.

Còn theo quy định của Bộ luật Hình sự hiện hành thì người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định với hành vi giết người (điều 123 Bộ luật Hình sự) hoặc cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (điều 134 Bộ luật Hình sự).

Với trường hợp người thực hiện hành vi bạo lực học đường chưa đủ tuổi chịu trách nhiệm hành chính hoặc trách nhiệm hình sự thì vẫn có thể phải chịu các trách nhiệm khác như bị kỷ luật theo nội quy nhà trường. Ngoài ra cha mẹ của các em cũng phải liên đới chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho nạn nhân theo quy định của Bộ luật Dân sự hiện nay.

Hành vi quay clip, tung clip, cổ vũ bạo lực tùy theo từng mức độ và tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội danh xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người hoặc về các tội xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng với vai trò đồng phạm, là người giúp sức cho người khác thực hiện hành vi bạo lực học đường.

Nếu hành vi chưa nguy hiểm đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì người quay clip, tung clip, cổ vũ bạo lực vẫn có thể bị xử lý vi phạm hành chính về hành vi khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác (theo quy định tại khoản 3 điều 7 nghị định 144/2021/NĐ-CP) hoặc có thể bị buộc bồi thường thiệt hại cho nạn nhân do xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín người khác (theo quy định tại điều 592 Bộ luật Dân sự 2015).

Cách làm hiệu quả ngăn bạo lực học đường - Ảnh 4.Bạo lực học đường: Đừng để im lặng biến thành bi kịch

Hãy để trường học trở lại đúng nghĩa là nơi trẻ đến để học, không phải để sợ. Hãy cùng nhau bảo vệ các em khỏi bạo lực từ những điều nhỏ nhất.

Trở thành người đầu tiên tặng sao cho bài viết 0 0 0
Bình luận (0)
thông tin tài khoản
Được quan tâm nhất Mới nhất Tặng sao cho thành viên

    Tuổi Trẻ Online Newsletters

    Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

    Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất