Thời gian qua những video clip học sinh đánh nhau, chửi bới lan truyền trên các nền tảng mạng xã hội không còn là chuyện hiếm. Có em bị bắt nạt, cô lập, lăng mạ chỉ vì… khác biệt.

Bạo lực học đường không chỉ là hành vi đánh nhau, mà còn là hình thức bạo lực tinh thần, bắt nạt trên mạng xã hội, lời nói miệt thị, sỉ nhục, hay im lặng thờ ơ khi thấy bạn bị tổn thương.

Trở thành nạn nhân của bạo lực học đường, có em chọn cách im lặng chịu đựng, có em phản kháng trong tuyệt vọng và đau lòng hơn cả - có những em đã rời bỏ cuộc sống này vì không chịu nổi áp lực.

Là học sinh, các em hãy nói không với bạo lực, dù ở bất kỳ hình thức nào. Các em cần hiểu rằng một lời châm chọc, một tin nhắn xúc phạm, một cú đẩy mạnh tay… đều có thể khiến người khác tổn thương.

Bên cạnh đó các em cần học cách kiềm chế, xin lỗi, chia sẻ, và hãy hiểu rằng việc bảo vệ bạn yếu thế không làm em "yếu đuối" mà ngược lại là dấu hiệu của người mạnh mẽ và tử tế.

Nếu bị bắt nạt, hãy nói ra, đừng im lặng vì có rất nhiều người sẵn sàng lắng nghe và giúp đỡ như thầy cô, cha mẹ, bạn bè, hoặc cán bộ Đoàn, công an phụ trách trường học.

Với phụ huynh, đừng chỉ hỏi con "hôm nay được mấy điểm", mà hãy hỏi "hôm nay con có vui không?".

Nhiều cha mẹ vì bận rộn, hoặc vì tin "trường lo hết" mà quên mất rằng gia đình là nơi con học cách yêu thương và kiểm soát cảm xúc đầu tiên.

Do đó phụ huynh hãy dành thời gian trò chuyện, lắng nghe con mỗi ngày. Một câu hỏi nhẹ nhàng, một cái ôm, một lời động viên… có thể giúp con vượt qua những lo sợ đang giấu kín.

Và đặc biệt cha mẹ tuyệt đối không nên dùng bạo lực trong gia đình, bởi lẽ trẻ học cách ứng xử từ chính người lớn. Khi cha mẹ nóng nảy, quát mắng, thậm chí đánh đập, trẻ sẽ cho rằng "đánh người là cách để giải quyết vấn đề".

Với nhà trường, đừng để mỗi buổi sinh hoạt chỉ là phê bình, kỷ luật, thay vào đó cần tạo môi trường thân thiện, an toàn, khuyến khích chia sẻ cảm xúc, giúp học sinh học được cách giải quyết mâu thuẫn bằng đối thoại, nói không với "nắm đấm".

Bên cạnh dạy chữ, nhà trường hãy dạy kỹ năng cảm xúc - xã hội: cách kiềm chế cơn giận, cách xin lỗi, cách nhận lỗi, cách giúp bạn yếu thế.

Các buổi sinh hoạt ngoại khóa, giao lưu cùng chuyên gia tâm lý, cán bộ công an, hoặc mô hình "Góc tâm sự học đường" chính là chìa khóa giúp học sinh biết yêu thương, biết lắng nghe và tự bảo vệ mình.

Còn với cộng đồng - xã hội, xin đừng thờ ơ. Mỗi người dân, mỗi tổ dân phố, mỗi cán bộ đoàn thể… đều có thể góp phần phát hiện, ngăn chặn và giúp đỡ trẻ bị bạo lực.

Đừng im lặng khi thấy học sinh bị đánh, bị cô lập hoặc lan truyền clip tổn thương trên mạng, cũng như đừng "bình luận cho vui" vì mỗi dòng bình luận ác ý có thể đẩy một em nhỏ đến bờ vực tổn thương.

Ngăn bạo lực học đường từ sớm, từ xa

Hai tháng sau khai giảng, bạo lực học đường dày đặc khắp nơi, nhiều vụ vượt ngưỡng kỷ luật để thành án hình sự.